18
Interieur van de kerk nadat er in 1910 en volgende jaren geld beschikbaar was gekomen voor een waardige verfraaiing.
De oude aankleding uit de begintijd werd volledig vervangen, behalve de achttiende-eeuwse voorwerpen voor het opdra
gen van het misoffer met enkele zeventiende-eeuwse misgewaden (RAZ, ZG Prentbriefkaartencollectie)
verschaft, zijn wij redelijk op de hoogte
van het interieur uit de begintijd van het
nieuwe kerkgebouw.23 Op de ontwerp
tekening is wel het hoofdaltaar afgebeeld,
maar de zijaltaren die we op latere
afbeeldingen zien, zijn er niet op te vin
den. Het is begrijpelijk dat de financiën na
de stichting vrijwel uitgeput waren en dat
het inwendige van het gebouw er in het
begin dan ook kaal en armoedig uitzag.
Het oude, aan de Heilige Familie gewijde
altaar stond tegenover de preekstoel
tegen de muur van de Lombardstraat (in
1912 is dat overgebracht naar het nieuw
gebouwde kerkje in Veere). De zoge
naamde tuin was tevoren een staalkaart
van alle mogelijke modellen van kerkstoe-
len. De banken waren eigenlijk voor nie
mand uit te houden om enige tijd te knie
len. In 1906 blijkt het interieur eenvoudig
gepolychromeerd te zijn. In 1910 en vol
gende jaren is het interieur onderhanden
genomen. De muren waren blijven
bestaan, maar verder ook niets. Het oude
altaar, de oude preekstoel, in één woord
alles is op kunstzinnige wijze vernieuwd.
De zijaltaren zijn al genoemd.
Uit latere interieurbeelden blijkt dat de
kerk was volgezet met banken: twee
grote blokken in het midden en twee klei
nere tegen de zijmuren, met in de as een
van de zijaltaren. Op de flank een heili
genbeeld. Ook waren volgens de 'Voorlo
pige lijst der Nederlandsche monumenten
van geschiedenis en kunst' uit 1922 daar
nog aanwezig een aantal achttiende-
eeuwse voorwerpen op het altaar voor
het opdragen van het misoffer en enkele
zeventiende-eeuwse misgewaden. Zij
waren de enige herinnering aan de dagen
van weleer.
De kroon op het werk is gezet in 1931
toen de wonderbare beeltenis van Maria,
na eeuwen van 'ballingschap', door de
goede zorg van pastoor Brügemann, een
waardige plaats in zijn kerk kreeg.
Korte tijd later zou het kerkgebouw in
vlammen opgaan, waarbij al het hout
werk, uiteraard ook de toren, vernietigd
werd, maar het Mariabeeld gered werd.
Er is wel een nieuwe kerk in de omgeving
gebouwd, maar niet aan de Lange Noord
straat. Het nieuwe gebouw kreeg een
voorterrein! Kopiëring van het gebouw uit
1846 is in geen enkel opzicht nage
streefd.
Noten
1De onderneming aan de Lange Noordstraat stond
niet op zichzelf. Een indruk van de grote bouwacti
viteit inzake Zeeuwse kerken en pastorieën geeft
de Middelburgse Courant. Wij beperken ons uiter
aard tot de jaren die ook voor Middelburg interes
sant zijn, dus van 1840 tot 1845.
Rooms-katholieke gemeente IJzendijke: nieuw
kerkgebouw, kolommen in Griekse stijl, eerste
steen in 1840, 27 mei 1841 ingewijd.
Rooms-katholieke gemeente Oud Vossemeer:
stichting nieuwe kerk in verband met uitbreiding
van de bevolking; kerkten vroeger in Nieuw Vosse
meer, aanbesteding 3 juli 1841Enige veranderin
gen aan het dak, aanbesteed 1844.
Rooms-katholieke kerk te Sluis: albreken van
de oude kerk en weer opbouwen der oude kerk,
aanbesteding 1840.
Rooms-katholieke gemeente Westdorpe: kerk
en pastorie. Bouwen van een nieuwe voorgevel en
toren en nieuwe sacristie en herstel van de kerk;
hoger optrekken en inrichten tot kamers van het
voorste deel der bovenverdieping der pastorie.
Bestek en tekening 1841
Rooms-katholieke kerk te Zierikzee: verbeteren
van het front en het veranderen der portalen, aan
besteed in 1842, voor eigen rekening. Het ging
daarbij om een aanzienlijke verbetering en ver
fraaiing aan de voorgevel der kerk.
Rooms-katholieke gemeente Middelburg: in het
jaarverslag van Gedeputeerde Staten staat een
aanzoek om hulp van de hoge regering in 1842;
aanbesteding nieuw kerkgebouw c.a. Lange
Noordstraat 1844.
