m
Het inwendige van de kerk, nadat het meeste puin is
geruimd.
deels overeind, verder was vrijwel alles
verwoest en verbrand. Waardevolle ele
menten uit het interieur, zoals de borden
met de wetsartikelen en de tien geboden
en 29 stuks houten kapbeeldjes uit de
vijftiende eeuw, waren voorgoed verdwe
nen. Wat er van de beeldjes nog ge
spaard bleef, was naderhand spoorloos.
Van de toren was de spits verdwenen,
klokken en uurwerk in de vuurzee tenon-
dergegaan. Later bleek dat het casco van
de toren ontzet en gescheurd was, zodat
volledige afbraak de enig juiste oplossing
was. Voor de kerk was na een eerste
inventarisatie al snel duidelijk dat her
bouw met behoud van wat er nog stond
een goede oplossing zou zijn. Het duurde
tot oktober 1943 voordat een aanvang
werd gemaakt met uitvoerende werk
zaamheden. Vooralsnog beperkten deze
zich tot de maatregelen die nodig waren
om het gebouw voor verder verval te
bewaren en de grondslagen te leggen
voor daadwerkelijke restauratie en her
bouw. Dit vond plaats in de jaren na de
oorlog. In 1948 kon de kerk weer in
gebruik worden genomen.
Een belangrijke datum in de naoorlogse
periode is 9 april 1952. Nadat enkele
jaren een harmonium de gemeentezang
had begeleid, kon toen een nieuw vol
waardig orgel in gebruik worden geno
men. Het is een door de firma Flentrop te
De bouw van het klokkentorentje is in volle gang. Vanal
1976 hangt de nieuwe klok hierin.
Zaandam gebouwd mechanisch instru
ment met twee klavieren, een vrij pedaal
en 21 sprekende stemmen.20
De toren: het getij is verlopen
In een vissersdorp als Yerseke zullen ze
weten wat het betekent als men het getij
laat verlopen: het is voorbij! Zo is het
namelijk met de toren van Yerseke. Op 6
februari 1942 meldt het Zeeuwsch Dag
blad dat van overheidswege 130.000 gul
den beschikbaar wordt gesteld voor de
herbouw van de toren. Eenzelfde bedrag
stelt de regering beschikbaar voor de
kerk, die direct na de Tweede Wereldoor
log uit de as herrijst. De toren komt ech
ter ondanks allerlei voorbereidingen niet
van de grond.
In eerste instantie is het aangescherpte
Duitse regime de oorzaak van stagnatie.
Burgemeester Gunning, de drijvende
kracht achter de wederopbouw in het
begin van de bezetting, krijgt in augustus
1942 wegens vermeend anti-Duits gedrag
ontslag. Daarnaast eisen de bezetters
eind 1942 alle bouwmaterialen op. Na de
bevrijding komen de besprekingen over
de herbouw van de toren weer op gang
en in de loop van de jaren worden meer
dere ontwerpen gemaakt. Echter zonder
serieus resultaat. Blijkbaar heeft de
gemeente steeds opnieuw andere priori
teiten. De jaren verstrijken en ieder jaar
Het lithurgisch centrum en het in 1952 aangeschafte
orgel, op zijn nieuwe plaats tegen de westwand.
zou het bouwen van een toren méér geld
kosten. Als op 1 januari 1970 - dertig jaar
na dato - het dorp samen met de buurge
meenten opgaat in de nieuwe gemeente
Reimerswaal, kan Yerseke het vergeten.
Blijft de vraag waar de voor de torenbouw
beschikbaar gestelde middelen zijn geble
ven - uitgegeven aan steeds nieuwe
plannen? - én de vraag waarom de
bevolking al die jaren lijdzaam heeft afge
wacht.
De kerk in de laatste decennia
Gedurende de jaren 1975-76 zijn belang
rijke activiteiten ontplooid. Aan de westzij
de is toen een uitbreiding tot stand geko
men, een in baksteen uitgevoerde aan
bouw van ca. 6 bij 18 meter die als 'wan-
delkerk' een uitstekende toevoeging aan
de ruimte betekent. Verder een bijpas
send entreeportaal. Vanaf die tijd is zo
doende de hoofdingang aan de westzijde
gesitueerd. De aan de overzijde in de
koorsluiting gemaakte ingang - daterend
uit het begin van de zeventiende eeuw -
is intact gelaten en doet in speciale geval
len nog dienst. Door de genoemde werk
zaamheden moest het ondertussen vrij
wel tot een ruïne geworden restant van
de toren worden opgeruimd.
Wat dit betreft heeft de geschiedenis zich
letterlijk herhaald. Zoals 150 jaar eerder is
voor rekening van de gemeente op het
