•xmL-h
8
11. Muurschildering op de noord-westelijke vieringpijler
van de Gertrudiskerk in Bergen op Zoom. Lam Gods
(derde kwart 16de eeuw).
een goed met Tholen vergelijkbare con
text, zijn in de Gertrudiskerk in Bergen op
Zoom en, wederom, in de Antwerpse
Onze-Lieve-Vrouwekerk te vinden.
Ook de miskelk en de hostie verwijzen
naar het sacrament van de eucharistie.
De hostie verandert tijdens de eucharistie
in het lichaam van Christus. De opdracht
gever van de schilderingen zal hoogst
waarschijnlijk het sacramentsgilde of, ge
tuige de wapenschildjes, een van de
vooraanstaande leden daarvan zijn ge
weest. Dergelijke gildes kwamen in de
Middeleeuwen veelvuldig voor.
De genoemde muurschilderingen in de
Gertrudiskerk van Bergen op Zoom zullen
eveneens in opdracht van het sacra
mentsgilde zijn gemaakt. Hetzelfde kan,
op basis van de eerdergenoemde schet
sen, worden gezegd van de Grote of
Maria Magdalenakerk in Goes.
De schilderingen in de kerk van Tholen
dateren uit het het midden van de zes
tiende eeuw.
Nisse
Waren het tot nu toe bescheiden frag
menten die aan de orde kwamen, met de
muurschilderingen in de vijftiende-eeuwse
kerk van Nisse maken we kennis met vrij
wel volledig bewaard gebleven voorstel
lingen. Tijdens de restauratie van de kerk
in 1921 werden op verschilende plekken
muurschilderingen aangetroffen.17 Bijna
de gehele triomfboog, de boog tussen
schip en koor, bleek te zijn voorzien van
ornamentale en figurale schilderingen.
Zichtbaar waren drie voorstellingen, die
alle betrekking hadden op Maria.
lil iéM '/-x-
*-•
12. Muurschildering op een van de zuilen aan de noord
zijde van het koor van de N.H. kerk in Tholen. Miskelk
met hostie.
JÉQ
13. Miskelk met hostie aangetroffen op een van de zui
len van het koor van de Grote of Maria Magdalenakerk
in Goes. Schets van A.F.D. van der Wart (1898).
Ook op de noordwand van het schip, net
boven de zij-ingang, kwam een muur
schildering tevoorschijn. Hier betrof het
een monumentale afbeelding van Chris-
tophorus.
Op instigatie van het toenmalige Rijksbu
reau voor Monumentenzorg werd vrijwel
onmiddellijk na de ontdekking van de
muurschilderingen de restaurator J. Por
ingeschakeld.18
De centrale voorstelling van ongeveer 3
bij 5,5 meter toont een interieur met vier
personages. De buitenste twee persona
ges spelen een bijrol. Geheel links, her
kenbaar aan de vleugels, staat een engel.
Het personage geheel rechts houdt een
staf of kruis vast en zou eveneens een
engel kunnen zijn. De voorstelling draait
duidelijk om de twee centrale figuren. De
linkerfiguur draagt een rode mantel en is
voorzien van een kruisnimbus. De kruis
nimbus is uitsluitend voorbehouden aan
Christus. De rechterfiguur is getooid in
een gelige mantel. De figuur is gekroond
en voorzien van een eenvoudige nimbus.
De ruimte tussen de twee figuren is ten
gevolge van lekkage van het dak ernstig
beschadigd.
Omtrent de interpretatie van de laatste
figuur en daarmee tevens de hele voor
stelling zijn twee versies denkbaar. Het
zou enerzijds kunnen gaan om God de
Vader. In dat geval zou op het beschadig
de deel de Heilige Geest in de gestalte
van een duif te zien moeten zijn geweest.
De voorstelling laat zich dan eenvoudig
14. Muurschildering op de triomfboog v
1921.
i de N.H. kerk in Nisse. Centrale voorstelling tijdens de kerkrestauratie van
