11
Petrus en Paulus. Verder een viertal vica-
rieën, gewijd aan St. Johannes Evange
list, St. Gertrudis en Adrianus en de Heili
ge Drie-eenheid, St. Margaretha, St. Nico-
laas.5
Kerk en toren
Over het oorspronkelijke kerkgebouw
weten we in feite alleen met zekerheid te
zeggen dat het er geweest moet zijn en
dat het, voordat men in de tweede helft
van de dertiende eeuw met de voorberei
dingen voor een forse in steen opgetrok
ken kerk begon, nog wel verbouwd en
vergroot zal zijn. Het oudste deel van de
kerk zoals we die nu kennen, ontstond
waarschijnlijk tussen 1275 en 1300: een
vijfzijdig gesloten koor met een recht
gesloten kapel - de Onze Lieve Vrouwe
kapel - tegen de noordzijde. De kapel,
met tegen de noordwand twee opmerke
lijk dicht tegen elkaar geplaatste steunbe
ren, was inwendig op het koor geopend
met twee scheibogen op een van Door-
nikse steen vervaardigde zuil met knop-
kapiteel. Dit is een laatste herinnering aan
de Scheldegotiek in dit bakstenen ge
bouw. De scheibogen tussen koor en ka
pel werden later dichtgemetseld. Tijdens
de laatste restauratie is de oostelijke
scheiboog weer in ere hersteld.
Het koor heeft nog de oorspronkelijke kap
met een houten tongewelf, de kapel kreeg
rond 1500 een ziende bekapping. In de
wandgeleding vertoont het koor veel over
eenkomsten met het iets later gebouwde
zuiderkoor van de kerk van Kapelle.
Dezelfde bouwheer zou hierbij betrokken
geweest kunnen zijn. De vloer van koor
en kapel is enige tijd na de bouw circa 75
cm verhoogd, hetgeen de verhoudingen
van de wandgeleding schaadt. Het onder
ste deel der blinde boogjes onder de
koorvensters is nu aan het oog onttrok
ken. Dit geldt ook voor het basement van
de uit Doornikse steen opgetrokken
kolom. Aan de noordzijde van het koor
bevindt zich in de muur een vijftiende-
eeuws natuurstenen sacramentshuisje in
de vorm van een muurnis met gotische
decoratie.
Een vrijstaand sacramentshuis of -toren
bevond zich, gezien de teruggevonden
fundering, op enkele meters afstand op
de grens van koor en kapel. De bouw
hiervan is te dateren omstreeks 1380-
1390. (Zie plattegrond)
Tijdens het onderzoek van de fundering
van het sacramentshuis werd onder een
hecht gemetselde zeventiende-eeuwse
grafkelder een beschilderde bakstenen
sarcofaag gevonden, daterende uit plm.
1350. Aan de binnenzijde was deze ver
sierd met een beschildering uitgevoerd in
Tijdens de laatste restauratie ontgraven muumissen in het koor. (Foto Rijksdienst voor de Monumentenzorg)
Plattegrond van de kerk met daarop aangegeven onder de vloer gevonden objecten uit vroegere perioden.
(Tekening B. Oele)
