'Dat moeten wij dan ook binnen twee jaar waarmaken.' Maar tot onze grote verba zing was het binnen vier maanden al rond. Eind maart 1999 zag het geheel van toezeggingen er dusdanig uit dat de kerk voogdij er alle vertrouwen in had dat het zou gaan lukken en aldus liet begin april 1999 de kerkenraad de opdracht uitgaan. Tot ons grote verdriet echter heeft de heer Westpalm van Hoorn dat niet meer mogen meemaken. In mei 1999 is hij onverwacht overleden. Dat verdriet ons hier bijzonder. Ik stel daarom voor dat dit raam tot zijn nagedachtenis zal strekken. En ik ben nogmaals des te blijer dat u, mevrouw Westpalm van Hoorn, hier bent. Dan wil ik de Commissaris van de Konin gin vragen om het raam te onthullen. Maar dat doe ik niet dan nadat ik ook alle particuliere giftgevers heel hartelijk heb bedankt. Ik heb de fondsen wel genoemd, maar ook van particuliere kant - gemeen teleden, gastleden, Burghenaren. mensen die de geschiedenis een warm hart toe dragen - is zeer royaal bijgedragen aan dit raam. Onze dank daarvoor." Toespraak door drs. W.T. van Gelder, Commissaris van de Koningin "De Nederlandse Hervormde kerk van Burgh en de statenzaal in Middelburg hebben enkele dingen met elkaar gemeen. In de eerste plaats zijn dat de gebrandschilderde ramen. In de staten zaal zijn die geschonken door de Zeeuw se afdeling van de Wageningse studen tenvereniging. Hier in de kerk is het het provinciaal bestuur dat de gift heeft Drs. W.T. van Gelder. gedaan. In de afbeeldingen heb ik geen overeenkomsten kunnen ontdekken. Maar, de wapens van de zes stemgerech tigde steden zijn zowel hier als in Middel burg aanwezig. In de statenzaal zijn zij aangebracht op de schouw, achterin de zaal. Het wapen van Zeeland staat cen traal. Dat geldt ook hier in het raam met daaromheen de wapens van de steden Middelburg, Goes, Vlissingen, Zierikzee, Tholen en Veere. In de statenzaal ontbe ren wij het wapen van de eerste edele - de vertegenwoordiger van de Prins van Een deel van de aanwezigen. In de eerste bank de leden van de kerkenraad. Oranje. Maar daar staat weer tegenover dat wij in het Zeeuws Museum het wand tapijt met de beeltenis van Willem de Zwijger hebben hangen. Dat houdt de boel toch ook weer in evenwicht. De oudste overeenkomst is dat de Abdij met daarin de refter - de huidige staten zaal - en de kerk van Burgh uit religieuze overtuigingen tot stand zijn gekomen. Op het moment dat uw kerk werd gebouwd, was de Abdij trouwens al een eeuw in gebruik bij de wereldlijke macht, want in 1574 verdreven de troepen van Willem van Oranje de norbertijnen niet alleen uit de Abdij, maar heel de provincie uit. Vanaf dat moment werd de Abdij de zetel van de Staten van Zeeland. De bouw van de huidige Burghse kerk dateert van de jaren 1671 tot 1674 en zij heeft haar func tie als godshuis behouden. De ambachts heer van Burgh, mr. Pieter de Huybert, was ten tijde van de bouw raadpensiona ris van Zeeland. Hij heeft dus zowel uw kerk als de Abdijgebouwen gekend. Hoewel gehinderd door het niet beschik baar zijn van het Zeeuws Archief in Mid delburg heb ik - met behulp van gemeen tearchivaris Uil - toch wat gegevens uit de tijd van de heer De Huybert weten te vergaren. Zo is er een besluit uit 1670 van de Staten van Zeeland waarbij aan de ambachtsheer en de schout en sche penen van Burgh toestemming wordt ver leend tot de heffing van een stuiver per gemet over de gronden in Burgh en West- land voor de herbouw van de kerk. De toren en een deel van de toenmalige kerk waren namelijk door ouderdom ingestort. De belasting mocht zeven jaar worden geheven en als bijzonderheid gold dat de eigenaar en de pachter elk 2,5 cent zou den opbrengen. De Staten stelden zelf ook geld beschikbaar. Vijf jaar later, in 1675, zegden de staten een toelage ineens toe - de zilveren koorden beston den nog - van 100 ponden Vlaams of 600 gulden. Als jaarlijkse bijdrage kwamen daar nog 5 ponden Vlaams of 30 gulden bovenop. In het najaar van hetzelfde jaar kwam het besluit af dat de parochieaccijns - op te brengen door de tappers - zeven jaar mocht worden verlengd. De accijns werd geheven op nogal uiteenlopende produc ten: alle soorten wijn, brandewijn, azijn, raap- en lampolie, boomolie en bier. Bij elke vloeistof werd een apart tarief ver meld, bestaande uit schellingen en gro teni, respectievelijk 30 en 2,5 cent waard. Al deze inspanningen hebben dus mede geleid tot de kerk van Burgh. Met als sluit stuk het gebrandschilderde raam als cadeau van de Staten van Zeeland. Alhoewel - het is niet helemaal duidelijk

Tijdschriftenbank Zeeland

Bulletin Stichting Oude Zeeuwse kerken | 2000 | | pagina 6