Cornells van Berlaer en een kerkraam uit Schoondijke A.A. VAN DER POEL In het Bulletin nr. 44, april 2000, van de Stichting Oude Zeeuwse Kerken, wordt op bladzijde 7 in het artikel 'Het gebrand schilderde raam in de Hervormde kerk te Burgh' vermeld: "Het traject voorafgaand aan de definitieve realisatie hebben we gebruikt om binnen Zeeland te verkennen wie wat wist over deze Cornelis van Bar- laer en waar hij ooit gewerkt had. Elke stad werd aangeschreven, alsook musea. Helaas had de tijd grondig zijn werk gedaan en er was bijna niets over. Alleen in Biervliet was nog wat." Welke steden werden aangeschreven en welke musea werden geraadpleegd, wordt niet vermeld. Had spreker navraag gedaan bij de Provinciale Bibliotheek en het Zeeuws Museum, beide te Middel burg, dan had men hem vele gewenste inlichtingen kunnen verschaffen. Immers, in 1973 werd een artikel gepubli ceerd in het tijdschrift Antiek, getiteld 'Een kerkraam van C. van Barlaer uit Schoon dijke.'1 Hierin wordt beschreven dat bij het opnieuw inventariseren van de collecties van het Zeeuws Museum te Middelburg in het gebouw Wagenaarstraat 1een kist werd gevonden met de resten van een gebrandschilderd raam. Uit de museum catalogus van 18902 bleek dat deze res ten afkomstig waren uit de Nederlandse Hervormde kerk te Schoondijke. Deze kerk, die thans niet meer bestaat, dateer de uit 1657. Er waren zes gebrandschil derde ramen in de kerk waaronder één van Cornelis Lampsins met de spreuk 'Fiat voluntas Dei'. In het begin van de negentiende eeuw waren alle ramen ver wijderd, behalve dat van Lampsins. In 1853 werden de ramen veranderd in zogenaamde 'ijzeren ramen' en daarbij werd het Lampsinsraam uitgebroken en de resten werden opgeborgen op een zol dertje boven de consistoriekamer. Daar vond J.H. van Dale, stadsarchivaris van Sluis en samensteller van het beroemde woordenboek, deze resten die hij uitvoe rig bestudeerde. Het kerkbestuur van Schoondijke schonk in 1885 - door bemiddeling van de archi tect J.A. Frederiks - de ruitjes, de lood- strippen en de ijzeren staven aan het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschap pen te Middelburg voor het museum. Na het terugvinden van deze restanten werden de ruitjes en de losse fragmenten gesorteerd en gelijmd op plexiglas. Uiter aard vertoonde het geheel talrijke hiaten, maar toch kon worden vastgesteld hoe het geheel er moet hebben uitgezien en - wat haast nog belangrijker was - hoe De Hervormde kerk te Schoondijke. De eerste steen voor deze kerk werd in 1656 gelegd door een zoon van Cornelis Lampsins. De kerk is in 1944 ver woest. Cornelis Lampsins (1610-1664) was een van de grootste grondeigenaren van de in 1651 ingepol derde Willemspolder waar in 1652 het dorp Schoondijke werd gesticht. (Zeeuws Archief. Zeeuws Genootschap, Zei. III.. IV. 577)

Tijdschriftenbank Zeeland

Bulletin Stichting Oude Zeeuwse kerken | 2000 | | pagina 18