6
bedeeld kreeg. Er is een plaats voor het
Woord, een plaats voor het avondmaal
en een plaats voor de doop. Deze drie
'vierplaatsen' zijn grosso modo volgens
de windrichtingen gerangschikt, de
doopplaats met het stenen vont uit 1954
in het westen, bij het vernieuwde glazen
tochtportaal, de plaats van het Woord in
het midden, met daaromheen de 350
stoelen in waaiervorm voor de gebruike
lijke kerkdiensten, en de plaats voor het
avondmaal in het oosten, waar het con
tact met het hoofdorgel het best is en de
tafel een relatie legt met het schilderij
van Jacob Adriaensz. Backer (1640)
naar Mattheus 15: 21-28.
Meubilair
De ruimte van de Nieuwe Kerk is groot.
Om duidelijkheid te scheppen in het inte
rieur zijn kloeke meubels noodzakelijk,
vooral omdat de meubels de enige
inrichting van de kerk vormen; verder is
hij helemaal leeg. Het is dus geen toeval
dat de meubels op het eerste gezicht
opvallend aanwezig zijn, hetgeen bij
nader inzien meevalt; alles straalt een
heldere rust uit. Er is gekozen voor hard
steen en edelstaal, moderne doch duur
zame materialen die enerzijds aansluiten
bij het oude gebouw (de tegels van de
vloer, grafzerken, het doopvont) en
anderzijds bij het transparante, heden
daagse karakter van de nieuwe invulling.
De twee belangrijkste meubelstukken, de
preekstoel en de avondmaalstafel, zijn
beide uitgevoerd als tafelmodel, om in de
eerste plaats uitdrukking te geven aan
de gemeenschap (samen delen van
Woord en brood) en in de tweede plaats
om de 'doorzichtigheid' (in gotische
kathedralen noemt men dit wel de diafa-
nie) van de ruimte niet aan te tasten. De
vorm is zo gemaakt dat het hardsteen
als een soort band om of over het meu
belstuk heenloopt. Beide meubelstukken
krijgen hierdoor duidelijk twee gezichten,
een doorzichtige zijde en een ondoor
dringbare, dichte, massieve zijde.
Zodoende krijgt het de vorm van een
doorsnede en door de scherpe punt aan
een van de zijden lijkt de vorm op een
letter. Beide associaties zijn belangrijk.
De doorsnede vanwege het analytische
karakter. Gebouwen of objecten ontdek
je of analyseer je vanuit de doorsnede;
die staat voor het programma van het
gebouw: wat er in gebeurt. Wanneer je
die doorsnede kan verklaren, begrijp je
hoe het gebouw in elkaar zit; het aan
zicht, de gevel is maar een fagade, een
beeld en zoals duidelijk is, op die manier
den met de oude stuclaag die vanaf vier
meter gewoon was blijven zitten. Die
bestaande stuclaag is waarschijnlijk
indertijd met een borstel afgewerkt en op
sommige plaatsen zo dun dat het achter
liggende metselwerk bijna door de stuc-
dat besloten werd het stucwerk onge-
schilderd of gesausd te laten. Wel wer
den alle wanden van top tot teen met
een stofzuiger schoongezogen vanuit
een hoogwerker. Toen daalde het stof
langzaam neer op de nieuwe vloer en
Interieur van de Nieuwe Kerk tijdens de renovatiewerkzaamheden. (Foto Jaap van Wallenburg. Middelburg)
laag heen zichtbaar is. Het drogen van
de mortel was een spannende fase
omdat daarna pas zou blijken of er
scheurvorming zou optreden door het
gebruik van de vette mortel en of de
kleur gelijk zou worden aan de oude
stuclaag. Dit laatste is niet op alle wan
den even goed uitgepakt maar toch was
iedereen zo tevreden over het resultaat,
kon, na de inspanningen van de schoon
maakploeg, de Spaanse stoelenleveran-
cier Enea zijn blauwe verrassing komen
afleveren.
Voor de meer functionele indeling van de
kerkruimte werd door de kerkenraad uit
drie alternatieven een nieuwe opstelling
gekozen, waarin elke liturgische hande
ling haar eigen plaats in de ruimte toe
