Bouwkundige onderwerpen
19
N egentiende-eeuwse kapconstructies
De foto op de frontpagina van het vorige
bulletin, nummer 45, liet zien hoe in de
kerk aan de Segeersstraat te Middelburg
met gebruikmaking van slanke staalpro-
fielen grote overkappingen kunnen wor
den gemaakt, zonder toepassing van
tussenondersteuningen in de vorm van
zuilen of kolommen.
maakte gebruik van de wetenschap dat
een driehoek niet vervormbaar is en dat
dat ook geldt voor een aaneenschake
ling van driehoeken. Met die kennis werd
het mogelijk om zogenaamde vakwerk
liggers te maken. Aanvankelijk ziet men
dit principe aan het begin van de negen
tiende eeuw toegepast bij bruggen en
dan het eerst in Engeland, de oorsprong
van de industrialisatie.
Ook in de bouwkunde werden de gevol
gen van de industrialisatie langzamer
hand merkbaar. In Nederland, als niet-
geïndustrialiseerd land, ging dat minder
snel dan in Engeland, Frankrijk en Bel
gië, maar in de tweede helft van de
negentiende eeuw ontstonden ook hier
te lande bouwwerken waarin de voorde
len van industrieel ontwerpen werden
onderkend.
Aanvankelijk werd, zoals bij nieuwe ont
wikkelingen gebruikelijk, het houten
spant als basis gebruikt. Men wilde ech
ter af van de tussensteunpunten (pijlers)
en van de in ruimtelijk opzicht storende
trekbalk van het traditionele kapspant.
STAAL
VA KW
5
grotere ovE^PAtsm NCEN
De ontwikkeling van houten spant naar staal.
Daardoor rijpte de gedachte dat het mis
schien wel aardig zou zijn om dit keer
eens aandacht te besteden aan de
mogelijkheden die in de negentiende
eeuw ontstonden tengevolge van de
industriële revolutie. De inzichten van de
technische mechanica en de industriële
productie van gewalst staal vormden de
bron voor het ontwikkelen van kapcon
structies met grote overspanningen. Men
