25
banken. Hiermee was de laatste band
tussen ambacht en kerk verbroken.
In de kerk bevinden zich twee identieke
koperen kronen die in 1747 door Johan
van Bueren, rentmeester van de prins
van Oranje, zijn geschonken. Toen de
De zes koperen kaarsenstandaards, aangeschaft in
1757 voor de kerkenraadsbanken, zijn nu aan de
muur bevestigd.
kerkvoogdij in 1916 besloot petroleum
lampen aan te schaffen, liet men de kro
nen hangen. Nadat bekend werd dat
Kats in 1931 elektriciteit zou krijgen, stel
de de kerkvoogdij voor de pastorie en
consistorie op het lichtnet aan te sluiten.
Ook toen bleek weer hoe beroerd de
financiële positie van Kats was.
Uiteindelijk werd besloten in de pastorie
negen lichtpunten, in de consistorie één
lichtpunt en boven de kansel een licht
punt aan te brengen. De te maken kos
ten werden gedekt door de uitgave van
renteloze voorschotten.
Naderhand, in 1934, besloot men alsnog
in de kerk elektrisch licht aan te leggen.
Voor de benodigde geldmiddelen werd
tijdens de dienst, gehouden ter gelegen
heid van de ingebruikname van de licht
installatie, een collecte gehouden. Verder
werd in de gemeente met een intekenlijst
rondgegaan en werden de overbodig
geworden petroleumlampen verkocht.
Met intekenlijsten de gemeente rond
gaan was de geijkte manier om aan geld
te komen om projecten uit te voeren. Zo
werd de eerste in de kerk geplaatste
kachel (1919) voor een groot deel
betaald met het geld van een intekenlijst.
Veel later werd deze kachel vervangen
door twee van Colijnsplaat overgenomen
oliestookkachels. Tegelijkertijd werden
de koster vuur in haar bogten besorgt
worden en aan de predicant op de pre
dikstoel als zijnde sulx allerwege billik,
dat die den altaar dienen, ook geen
gebrek leyden of door felle koude in de
godsdienst die hoogst te schatten is
alle van onder afgesloten banken open
gemaakt voor de verwarming van de
voeten. Vroeger werden stoven tegen de
koude voeten gebruikt. Zo besloot de
kerkenraad in 1755 dat "des winters door
gehinderd worden".28
Alle bochten en banken en de lambrize-
ring, die het kerkje zijn charme verleen
den, zijn in 1971 verwijderd en vervan
gen door stoelen. Alleen de preekstoel
dateert nog uit de tijd van de bouw van
de kerk. De avondmaalstafel, het doop
vont en het kanselkleed die nu het interi
eur sieren zijn geschenken van de her
vormde vrouwengroep.
Besluit
In 1957 werd aan de kerk het vereni
gingsgebouw Nieuw-Zeelandhuis
gebouwd, met geld dat in Nieuw-Zeeland
bijeen was gebracht na de watersnood
van 1953. In Kats waren door de ramp
elf slachtoffers gevallen. Het beheer van
het Nieuw-Zeelandhuis werd door de
burgerlijke gemeente Kortgene, waartoe
Kats inmiddels behoorde, gedelegeerd
aan de plaatselijke kerkvoogdij. Het deed
tot 1985 dienst als verenigingsgebouw
voor Kats. In dat jaar werd een nieuw
dorpshuis in Kats in gebruik genomen
en werd het Nieuw-Zeelandhuis eigen-
Het kerkzegel, in 1964 ontworpen door Jac. Prince
te Middelburg.
