10
nen of decksteenen zien we vermeld in
de archieven. Niets was gestandaardi
seerd in vroeger dagen.
Onze voorouders moeten vreselijk
getobd hebben met hun dakbedekking,
want na elke storm of vorstperiode was
de smalle binnensteden hebben vrijwel
allemaal een dakhelling tussen 45 en 60
graden, dus na de winter of een fikse
najaarsstorm kon men dan ook dakpan
nen gaan rapen op straat. Goten ontbra
ken veelal.
onderpannen moest afdekken, bleef
maar moeilijk op zijn plaats liggen. De
onderpan bleef door zijn ophangneus
wel op zijn plaats. Deze dekking is toe
gepast in de periode van circa 1300 tot
1550.
Sf W "V V V V
/YY Y T MiïW'
xvw vv Yv v w yvY
X V XV V XXV VV XV V®-
/yyy y r/yy
XV V V V V X XXV
fYYY V X V X V Y V
-•yy y* y~Y y X V X
YY yyyv yrjr
Dakvlak met Oegstgeester dakpannen (ca. 1860).
Dakbedekking met zgn. onder- en bovenpannen. ook monnik- en nonpan genoemd.
Oegstgeester dakpan.
er reparatiewerk. Dit model dakpan,
gekopieerd door de pelgrimgangers en
kruisvaarders, was ongeschikt voor onze
daken. Zij waren het, die deze dakpan
nen voor het eerst zagen toegepast in
Zuid-Europa, Griekenland en Turkije in
de twaalfde eeuw. Wat zij daarbij verga
ten was dat deze dakbedekking bij een
dakhelling van 10 tot 20 graden in die
landen geen probleem is. Onze daken in
Mooi afgewerkte topgevel van een woonhuis te Oosterland: twee eindkrullen, windveerpannen met een fronton
stuk als afsluiting, alles in bruin glazuur. Fabrikaat onbekend.
Ontstonden de eerste steenbakkerijen in
het noorden, Friesland en Groningen, de
eerste pannenbakkerijen verschenen
vermoedelijk langs de IJssel, met Deven
ter en Zwolle als centra. De cisterciënzer
en benedictijnenkloosterorden waren de
initiatiefnemers. Het holle en bolle twee
ledige dakpansysteem bleek ongeschikt
voor ons land; de in kalk gedrukte
bovenpan die de naad tussen de twee
Quackpan
Rond 1460 moet er een heldere pannen
bakker zijn geweest die op het idee
kwam om een onderpan en een boven
pan aan elkaar te maken, zodat de goot-
functie van de onderpan en de afdek-
functie van de bovenpan als het ware
samenkwamen. Omdat de bovenpan
kwam te vervallen en daarvoor in de
plaats de omslag kwam, die we "wel"
