25
kerk een substantieel deel bewaard en
wel in Nisse. Mier staat voor de noorde
lijke dwarsarm een bouten hek waarvan
de gesloten benedenzone bestaat uit
panelen met gotisch traceerwerk en vis-
blaasmotieven. Tweederde van het hek is
geopend met balusters die uitlopen op
over elkaar geplaatste ezelsrugbogen met
verplaatst en ingekort. In Kapelle staat
voor de grafkapel aan de noordzijde een
hek van eikenhout met ranke balusters in
het bovendeel. Op grond van de orna
menten aan de bovenzijde wordt dit hek
gedateerd op ca. 1560.
Conclusie
In de ca. 54 kerken in Zeeland die nog
uit de Middeleeuwen dateren, is nog
veel te vinden dat herinnert aan hun ge
bruik voor de katholieke eredienst.
Schilderingen in Tholen en de sacra
mentsnis in Kloetinge verwijzen naar de
eerbied voor het sacrament van de
ertussen fijn maaswerk. De ontstaanstijd
is het eerste kwart van de zestiende
eeuw. De deur zit in het linkerdeel en
niet in het midden, hetgeen bij koorhek
ken gebruikelijk is. Een en ander maakt
het waarschijnlijk dat het hek oorspron
kelijk voor het koor stond en later is
Boven: 's-Gravenpolder. Schotwerk tegen de
oostmuur van het koor, mogelijk afkomstig
van een bank.
Daaronder: Nisse. Hek vóór het noordelijke
dwarspand dat waarschijnlijk eerst vóór het
koor heeft gestaan; eerste kwart zestiende
eeuw.
eucharistie. Opvallend is de rijkdom en
variatie bij de piscina, een nis voor de
rituele wassingen. Zijkapellen in de
stadskerken maken duidelijk dat hier eer
tijds vele nevenaltaren stonden. Altaar
stenen in vloeren herinneren aan de
ingrijpende veranderingen bij de Refor
matie. Uniek voor Nederland is het
grote aantal priesterzerken in Zeeland
met zeer gedetailleerde voorstellingen
van geestelijken in vol ornaat. Het doop-
sacrament vinden we terug bij een vijftal
gotische vonten en enkele doopkapellen.
Kapelle bezit nog een fraaie koorbank
voor geestelijken, terwijl een bank in het
koor van Nisse duidelijk maakt dat voor
name leken hier ook toegang hadden.
Dr. Regnerus Steensma schreef diverse
studies over kerkgebouwen; adres:
Poelruit 24, 9285 LH Buitenpost;
r.steensma@kpnplanet.nl.
De foto's in deze uitgave zijn, mits
anders vermeld, van de auteur.
Stichting Oude Zeeuwse Kerken 2006
