13
van de kerk in talloze kleine perceeltjes
werd verpacht, zorgde voor voldoende
inkomsten. Onder leiding van de ren-
dant voerden de kerkmeesters een streng
beleid. Zoals het ging, ging het goed.
De ongehuwd gebleven mr. Diederik
Schippers overleed op 24 november
1763. Zijn erfgenaam was mr. Willem
van der Bilt. de in 1720 geboren zoon
van Zijwert van der Bilt en Diederiks
zuster Maria Schippers. Ook de functies
van rentmeester van de kerk en van de
ambachtsgerechtigden kwamen daarmee
in handen van mr. Willem van der Bilt.
Rond dezelfde tijd kwam de ambachts
heerlijkheid Kloetinge te koop. Op 30
juni 1763 dienden de voogden van de
mindeijarige erfgenaam van A.J.B. Baron
van Huffel bij de Staten van Zeeland een
verzoek in om tot verkoop te mogen
overgaan. Dit verzoek werd ingewil
ligd." Volgens de transport- en verlei-
brieven van 6 juni 1765 werd mr. Wil
lem van der Bilt de nieuwe eigenaar en
daarmee ambachtsheer van Kloetinge.
Het majestueuze ambachtsherenhuis
midden in het dorp (mogelijk gebouwd
in opdracht van de nieuwe ambachts
heer) werd naast de woning aan de
Grote Markt in Goes de residentie van
de familie Van der Bilt. De nieuwe
ambachtsheer bleef de functies van ren-
dant van de kerk en rentmeester uitoefe
nen. Het vloeide geruisloos in elkaar
over. Vanaf 1775 was het Zijwert Die
derik van der Bilt, zoon van mr. Willem
van der Bilt, die de taken van rendant
van de kerk van zijn vader overnam.
Mr. Willem van der Bilt kwam op 15
april 1786 te overlijden. Zijwert Diede
rik van der Bilt volgde als oudste zoon
en eerste erfopvolger zijn vader op als
ambachtsheer van Kloetinge. De reke
ningen van de kerk sloot hij nu af met
de tekst: "Overgebracht door den ren
dant (Z.D. van der Bilt van Cloetinge)
aan sigselfs als Heer van Cloetinge, ten
overstaan en bijwesen van kerkmeesters
alhier, in de Parochie-regtkamer van
Cloetinge.""' De aanwezigheid van de
De noordzijde van de Grote Markt te Goes,
met recht vooruit op de hoek van de Lombard
straat het woonhuis van de familie Van der
Bilt. (Tekening J. Bulthuis omstreeks 1785, koper
gravure uit Bachiene, Vaderlandsche geographie,
deel II. Collectie gemeentearchief Goes)
Onder: Gravure van het dominante ambachts
herenhuis te Kloetinge, bij uitstek toonbeeld
van de status van de bewoner. (Uit: W.A.
Bachiene, Beschrijving der Vereenigde Nederlan
den, omstreeks 1785. Collectie gemeentearchief
Goes)
kerkmeesters bij de afsluiting van de
rekeningen zal niet meer dan een forma
liteit geweest zijn.
Het is evident dat in materieel en finan
cieel opzicht de kerk van Kloetinge
gedurende een lange reeks van jaren
geheel in handen was van de families
Schippers en Van der Bilt.-4
Een ovgel besteld
Zijwert Diederik van der Bilt kwam
onmiddellijk nadat hij ambachtsheer
geworden was in actie. Zonder twijfel
was hij van het begin af op de hoogte
van de plannen van zijn overbuurman
aan de Grote Markt, Martinus Slabber,
ten aanzien van Baarland. De kerk van
Kloetinge moest en zou een mooi orgel
krijgen. Niet een tweedehands huisorgel,
maar een echt, speciaal voor deze kerk
gebouwd instrument.
De keuze voor de levering van het orgel
viel op Hendrik Hermanus Hess, orgel
bouwer te Gouda.2" De datum waarop
de afspraak met de orgelbouwer werd
gemaakt, kennen we niet, maar de eerste
betaling w*erd al op 22 augustus 1786
gedaan. In totaal ontving de orgelbou
wer Hess voor het instrument 890.6.10
ponden Vlaams. Inclusief de bijkomende
kosten van transport, bouwen van het
doksaal, schilderwerk, enz. kostte het
orgel Vis. 1256.7.2. (3.421 euro)
Voor die tijd was dat zeker een aanzien
lijk bedrag. De kosten zijn tot in detail
in de rekening van de kerk verant
woord.27
Het instrument is nog altijd een lust
voor het oog. De orgelkas is van een
prachtige harmonische vormgeving met
decoratie in Louis xvi-stijl. Het past
