16
omdat zij tot haar dood toe bleef volhar
den in een vijandige houding tegenover
de kerk en ook omdat het fenomeen
orgel in de desbetreffende periode nog
geen enkele actualiteit had. Het belang
rijkste is echter dat er in haar laatste tes
tament, opgemaakt op 18 september
1760 voor het gerecht van Ovezande,
nieuwe ambachtsheer. Op 26 maart 1773
werd uit het huwelijk van Jan Tieleman
Spijker en Geertrui da van der Nisse een
dochter Cornelia Wemerina Spijker
geboren."'
Dat Jan Tieleman Spijker het vertrou
wen genoot van Susanna Eijenneet,
blijkt uit haar verklaring van 3 december
1757 waarin zij hem aanwees als admi
nistrateur van haar leengoederen, voor
zolang na haar overlijden Johanna en
Geertruida van der Nisse niet in het
genot hiervan gesteld zouden zijn."
We kunnen ervan uitgaan dat het initia
tief voor de plaatsing van een orgel in de
kerk van Nisse, "waarvan de eerste
toonpijp is ingezet den 21 Junij 1787
door hun i-pjarig dochtertje, Cornelia
Wemerina Spijker", is genomen door
het echtpaar Spijker-van der Nisse.JS
Geen sprake van toeval, nog geen maand
nadat het orgel in de kerk van Kloetinge
in gebruik was genomen. Voor de
ambachtsvrouw een mooie gelegenheid
0111 de herinnering aan het wangedrag
tegenover de kerk van wijlen haar vader
en stiefmoeder te doen vergeten. Het is
zelfs niet denkbeeldig dat met de bedoe
ling om achteraf nog wat goed te maken,
het verhaal over het in de vorige para
graaf genoemde legaat van Susanna
Eijermeet met opzet in de wereld is
gebracht.
Het blijft gissen of de betaling van het
orgel geheel door de ambachtsheer voor
zijn rekening is genomen of dat er ook
nog sprake geweest is van een bijdrage
van de kerk. De kerkenrekeningen over
de desbetreffende periode zijn namelijk
niet bewaard gebleven.
Op zondag 25 mei 1788 werd
het orgel door dominee Joost
Izaak Cremer ingewijd en in
gebruik genomen. Hij deed dit
"met eene Leerrede, over den
geheelen honderdsten Psalm"
(Juich aarde; juicht alom den
Heer; Dient God met blijdschap,
geeft Hem eer; Komt, nadert
voor zijn aangezicht; Zingt
Hem een vrolijk lofgedicht).39
Portretten van Jan Tieleman Spijker en jonkvrouw Geertruida van der Nisse, geschilderd in olie
verf door Johan Baptist van Aerde. (Rijksdienst voor beeldende kunsten, inv.nrs. 1523 en 1524.
Collectie gemeentearchief Goes)
met geen woord over gerept
werd. Haar nalatenschap werd in
dit testament bestemd voor
Johanna (gehuwd met mr.
Willem Nijssen) en Geertruida
van der Nisse, de beide dochters
van haar overleden echtgenoot.
Dit onder voorwaarde van een
jaarlijkse uitkering aan haar zuster
Dina Eijermeet, op de wijze zoals
die door wijlen haar broer Jan
eerder was vastgesteld."
Jan Tieleman Spijker
de nieuwe ambachtsheer
Bij octrooi van 1$ september
1763 van de Staten van Zeeland
verkreeg jonkvrouw Geertruida
van der Nisse haar leengoederen.
Op 1) april 1771 trad zij in liet
huwelijk met Jan Tieleman
Spijker, weduwnaar van Johanna
Hendrina van der Meijer. Vroe
ger was hij schout en secretaris
van Waarde geweest. In Nisse
wasjan Tieleman Spijker a*. lang
geen onbekende meer. Vanaf
1758 was hij er baljuw en secreta
ris, nu door zijn huwelijk de
Het orgel
In zijn studie over de histori
sche orgels in Zeeland schreef
Kluiver: "Op grond van de
grote gelijkenis met het orgel in
de Hervormde Kerk te Kloe
tinge valt dit orgel echter met
vrij grote zekerheid toe te
Links: Het in 1911 nieuw in de kerk
te Nisse geplaatste orgel. Het uit
1788 daterende wapenbord van de
ambachtsheer Jan Tieleman Spijker
is aanwezig gebleven.
(Foto J. de Ruiter, 1996).
