Inhoud
Ten Geleide
2
Stichting
Oude Zeeuwse Kerken
Secretariaat: P.W. van Seters, Boulevard Bankert
198a, 4382 AC Vlissingen, tel. 0118-413693,
e-mail stozpwvs@zeelandnet.nl.
Dagelijks bestuur
Mr. K.P.T.G. Flos, Middelburg, voorzitter
P.W. van Seters, Vlissingen, 1e secretaris
J. Maliepaard, Middelburg, 2e secretaris
A.L. van Noord, Goes, penningmeester
A.J.C.M. Vermunt, Koudekerke
Donateursadministratie (nieuwe donateurs, op
zeggingen, adreswijzigingen, betalingen excursies)
Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (SCEZ), Post
bus 49, 4330 AA Middelburg, tel. 0118-670870,
giro 99692 t.n.v. Stichting Oude Zeeuwse Kerken,
Middelburg, e-mail ae.bijdevaate@scez.nl.
Algemeen bestuur
Leden dagelijks bestuur (zie boven)
J.P. van den Ameele (Terneuzen), H. Boone (Kats),
mevr. M. Buijsse (Waterlandkerkje), J.C. Gabriëlse
(Westkapelle), A. Geertse ('s-Gravenpolder), H. ter
Keurs (Kats), S.C. de Koeijer ('s-Gravenpolder),
A. Koster (Zierikzee), GJ. Lepoeter (Kapelle),
mevr. M.W. Meerman-van der Markt (Vlissingen),
A.H. Rietveld (Baarland), J. Triou (Waterlandkerkje),
P.F. Vleugel (Zierikzee), mevr. drs. I.H. Vogel-
Wessels Boer (Middelburg). Adviseur E.J. Brans
Redactiecommissie
M. van Doorn (Goes), L. van der Gouwe (Klooster-
zande), GJ. Lepoeter (Kapelle), H. Uil (Zierikzee),
mevr. drs. I.H. Vogel-Wessels Boer (Middelburg)
Eindredactie
Mevr. drs. I.H. Vogel-Wessels Boer, Hammarskjöld-
laan 41, 4334 EM Middelburg, tel. 0118-627908.
Van de meeste bulletins is nog een beperkt aantal
exemplaren verkrijgbaar bij mr. K.P.T.G. Flos,
Dam 73, 4331 GH Middelburg, tel. 0118-637488
(tijdens kantooruren). De prijs is 1,20 per stuk,
het themanummer Sporen van de katholieke ere
dienst in middeleeuwse Zeeuwse kerken 7,95.
Pag. 3 André Rietveld
Het regenbakhuisje van Baarland
Pag. 4 dr. Aarnoud van der Deijl
De politieke boodschap van het gebrandschilderde
raam in de hervormde kerk van Burgh
Pag. 8 GJ. Lepoeter
De eerste orgelplaatsingen in protestantse dorps
kerken op Zuid-Beveland
Pag. 22 M. van Doorn
Baksteen uit de veldoven
Frontpagina: het Hess-orgel in de kerk te
Kloetinge. (Foto C. Dekker, 1982. Collectie
gemeentearchief Goes).
Op dinsdag 5 december 2006 is de ver
koopakte van de kerk in Hoofdplaat
gepasseerd bij notariskantoor Beijsens en
Zonnevylle te Zierikzee. Daarmee is De
Steunbeer Ontwikkeling bv, directeur
ir. P.C. van Traa, economisch eigenaar
geworden van de kerk. De Stichting
Oude Zeeuwse Kerken blijft juridisch
eigenaar tot en met de afwikkeling van
de overheidssubsidie. De Steunbeer is in
januari 2007 begonnen met de restauratie
en inbouw van de appartementen en
verwacht wordt dat de oplevering voor
het einde van het jaar 2007 plaatsvindt.
Na afwikkeling van de subsidies wordt
De Steunbeer ook juridisch eigenaar.
Tot die datum blijft de kerk bij ons ver
zekerd. Het dagelijks bestuur neemt de
nodige maatregelen ter afwikkeling van
de verkoop.
De beperkte verhuur aan de kerkelijke
gemeente is in goed overleg beëindigd.
Met de buren, huisnummers 1 en 5, is
overeenstemming bereikt over enkele
maatregelen.
Na de oplevering zal open huis worden
gehouden, waarvoor ook alle donateurs
en bestuursleden worden uitgenodigd.
In het bulletin wordt u op de hoogte
gehouden van de plannen en de verwe
zenlijking ervan.
Zoals reeds eerder werd medegedeeld,
zal de op te richten Vereniging van
Eigenaren verantwoordelijk worden
voor het gehele complex, inclusief de
toren. De verkoop van de appartemen
ten zal al tijdens de bouw kunnen begin
nen, onder andere om de toekomstige
eigenaren inspraak te geven ten aanzien
van de inrichting. De verkoop gaat via
de Monumentenmakelaar, Nieuwe Ha
ven 31, 4331 jz Middelburg, tel. 0118-
674800. Belangstellenden kunnen zich
met deze makelaar in verbinding stellen.
Het bestuur
Het begin van de restauratie van de
hervormde kerk te Hoofdplaat
Eind januari 2007 is men als voorberei
ding op de restauratie begonnen met het
plaatsen van afscheidingshekken op het
voorplein van de kerk. Rondom de kerk
werden stellingen geplaatst ten behoeve
van de werkzaamheden aan het dak en
de toren en om veilig te kunnen werken.
De dakbedekking, panlatten en tengels
werden verwijderd, slecht dakbeschot
vervangen en het beschot schoonge
maakt. Het geheel werd afgedekt met
pvc-folie als slechtweervoorziemng.
Tijdens slecht weer begon men met de
sloopwerkzaamheden in de kerk.
Preekstoel, psalm- en gezangborden,
kroonluchter, alle zitbanken, verwar
mingselementen enz. werden verwijderd
en eventueel voor hergebruik opgesla
gen. De vloertegels werden verwijderd
en het zandbed op hoogte gelegd.
Hierna kon een aanvang gemaakt wor
den met het afhakken van het stucwerk.
Het gehele inwendige van het kerkge
bouw en de consistorie was leeggemaakt.
Het te hergebruiken materiaal werd op
geslagen of getransporteerd. Houtwerk,
banken enz. werden behandeld tegen
houtworm. Torenuurwerk, windvaan
enz. werden behandeld tegen erosie en
opnieuw belegd met bladgoud.
Op dinsdag 13 februari werd onder grote
belangstelling van de plaatselijke bevol
king en een tv-ploeg met een grote hijs
kraan de toren circa zesduizend kilo
opgetakeld en op de grond gezet.
De werkzaamheden aan de toren liepen
enige vertraging op. Het houtwerk, met
name de stijlen en de draagbalken, was
verder door rot aangetast dan voorzien
en hierdoor niet ter plaatse te repareren.
Besloten werd de toren met een hijs
kraan in zijn geheel van het dak te
nemen en op de grond te zetten. Hier
door kon de toren op een veilige manier
worden gerestaureerd. Door houtrot
aangetaste draagbalken werden vervan
gen door nieuwe. Hiermee was reeds
begonnen. Om goed te kunnen werken
was het gehele plafond uit de kerk ver
wijderd, vooral ten behoeve van het
ophijsen van de zware balken.
Een van de grote draagbalken in de kerk
werd voorzien van een nieuw kopstuk
(muuroplegging), uitgevoerd in kunst
hars en wapeningsstaven; dit was nood
zakelijk om de door houtrot aangetaste
balk weer draagkracht te geven.
J.P. Triou
