iKSSfÉ!
7
Schade vooral aan toren
Anno 2008 staat die toren er. op de spits
na, bedroevend slecht bij. Grote delen
van het metselwerk zijn uitgespoeld en
de stenen zijn zo beschadigd dat totale
vervanging vaak nodig zal blijken. Bij
zware regens spoelt het gruis langs de
gevel. Maar ook in het kerkgebouw
len van particulier geld voor de restaura
tie. Vrijwilligers zetten allerlei activitei
ten op poten die aantonen dat het belang
van dit beeldbepalende gebouw door de
hele bevolking van Groede en verre om
geving sterk wordt gedragen. Tot die
activiteiten behoort een jaarlijkse
muziekavond waar jonge musici en
speelt na de restauratie in 1976 het zee
zout van de inundaties weer op. Delen
van het pleisterwerk van plafond en bin
nenmuur komen omlaag. De koppen
van een aantal dragende balken blijken
ernstig aangetast en bedreigen de veilig
heid van kerkgangers en andere bezoe
kers. Eind 2007 moet het kerkbestuur
besluiten de hoofdruimte (midden- en
noordbeuk) om veiligheidsredenen te
sluiten voor het publiek. De consistorie
en activiteitenruimte in de zuidbeuk blij
ven wel in gebruik, ook voor kerkdien
sten van de sterk ingekrompen gemeen
te.
Hoe kon het zover komen? Er zijn ver
schillende oorzaken aan te geven. Zo
ontstaat er discussie over het eigendom
van de toren waarbij de (wereldlijke)
gemeente zich vrij abrupt op het stand
punt stelt geen eigenaar (meer) te zijn.
De communicatie met de gemeente ver
loopt verder moeizaam. Een groot
scheepse gemeentelijke herindelingsope
ratic veroorzaakt vertraging, op de
urgentielijst van de nieuwe gemeente
Sluis komt de kerk aanvankelijk niet
meer voor. Die situatie wordt ten slotte
rechtgetrokken maar dan is veel tijd ver
loren gegaan en zijn de subsidiemoge
lijkheden er niet ruimer op geworden.
Intussen is er al wel enige jaren een
aparte stichting actief voor het verzanre-
Preekstoel met omliggende dooptuin. Links op
de voorgrond de gevolgen van een lekkage.
kleinkunstenaars vrijwel belangeloos acte
de presence geven. Daaruit groeit in 2007
een eerste publieksmanifestatie op de
fraaie Markt van Groede waar tegen de
achtergrond van de kerk een internatio
naal bekende Spaanse dansgroep voor
vierhonderd betalende bezoekers op
treedt. Die buitenmanifestatie is wel uit
nood geboren, de muziekavond voor
sponsors is door de bouwvallige situatie
in het kerkgebouw immers niet meer
mogelijk.
Restauratieplannen
Restauratieplannen worden opgesteld
met behulp van een gerenommeerd
architectenbureau, ingediend en weer
bijgesteld. Een restauratievergunning
wordt verkregen maar geen geld. In
2006 wordt een verzoek tot restauratie
subsidie ingediend onder artikel 43 van
de Rijksregeling brim. De aanvraag
wordt niet in behandeling genomen
omdat Groede geen beschermd dorpsge
zicht is. In 2007 worden ten slotte na
veel werk subsidietoezeggingen verkre
gen van zowel de provincie als de ge
meente Sluis. Maar de aanvraag bij
Monumentenzorg strandt opnieuw om
dat het gevraagde bedrag ruim boven
een miljoen ligt, waardoor andere aan
vragen voorgaan. Een nieuwe vraag voor
2008 is volgens de laatste richtlijnen
ingediend. Het benodigde eigen aandeel
van 30 procent is nu, met financiële
steun van provincie, gemeente en de
stichting, beschikbaar, het wachten is op
een beslissing van het rijk in het kader
van de rrwr (Rijksregeling Wegwerken
Restauratieachterstand). Al met al zijn al
behoorlijke kosten gemaakt aan het ont
werpen en telkens bijstellen van plannen
zonder dat enige zekerheid over het
resultaat bestaat. Om de restauratie
inhoudelijk goed te begeleiden zal de
stichting op korte termijn nog cultuur
historisch onderzoek naar de geschiede
nis van het gebouw laten doen.
Het stichtingsbestuur bezint zich inmid
dels sinds 2006 ook op een nieuwe in
vulling van het gebouw na de restauratie.
Daarbij staat de gedachte centraal dat het
maatschappelijk nauwelijks meer verde
digbaar is miljoenen in de restauratie van
een kerkgebouw te investeren zonder
ook naar een breder maatschappelijk
gebruik te streven. De onafhankelijke
stichting en het kerkbestuur zijn het
daarover roerend eens; na de restauratie
zal het gebouw ook aan de stichting
worden overgedragen op voorwaarde dat
het mogelijk blijft voor de (kleine) ge
meente in aangepaste vorm nog in het
gebouw bijeen te komen.
De stichting neemt in mei 2006 het ini
tiatief met de start van het project
Migratie en Dynamiek in Zeeuws-/
Vlaams Vlaanderen. De inhoud van het
project wil de bezoekers tonen dat leven
in een bepaald gebied geen statisch gege
ven is maar dat het altijd aan verandering
onderhevig is en was. De dynamiek
wordt zoveel mogelijk getoond aan de
hand van een aantal belangrijke factoren
bij migratie, te weten:
- religieuze ontwikkeling;
- landschapsontwikkeling;
- sociaal-economische ontwikkeling.
Van oudsher kennen Zeeland en Vlaan
deren veel migranten. Het leven in een
waterrijk gebied bracht en brengt dit al
met zich mee. Door overstromingen en
oorlog (inundaties) worden de inwoners
gedwongen het gebied te verlaten. In
tijden van hoogconjunctuur zorgen de
havens voor een toestroom van emigran
ten. Door godsdienstvervolging of
gedreven door armoede vestigen nieuw
komers zich in dit gebied. Zij brengen
