12
de versnippering van de ambachtsporties
heeft gaandeweg grote vormen aangeno
men.
Gedurende de veertiende en vijftiende
eeuw ontwikkelde het doip Baarland
zich tot een nederzetting van regionaal
belang. In 1390 werd op verzoek van de
toenmalige ambachtsheren door graaf
Albrecht van Beijeren aan het dorp het
recht verleend voor het houden van een
wekelijkse marktdag op maandag.' Hier
bij gold de bepaling dat niemand van de
ingezetenen enig koren of goed naar
elders mocht vervoeren, voordat het op
de weekmarkt te koop was aangeboden.
Ook de aan Sint Maarten gewijde drie-
beukige hallenkerk straalde invloed en
gezag uit. Het was een rijke kerk met
vijf altaren en twee pastoorsplaatsen.+H
Het was de moederkerk van Bakendorp
en waarschijnlijk ook van Oudelande.
Baarland was de geboorteplaats van de in
Leuven werkzame filosoof en historicus
Hadrianus Barlandus ofwel Adriaan van
Baarland (1486-1538), die in een lofzang
op zijn geboorteplaats schreef: "Niet ver
van de stad Goes ligt mijne geboorte
plaats Baarland: een oord, zóó vruchtbaar
en welvarend, zóó uitmuntende door
zijne deftige gebouwen, aangename dij
ken en vermakelijken zeeoever, dat ik er
gerust op kan toepassen, hetgeen Hora-
tius ten aanzien van Bajae zeide: Geen
oord in 't wereldrond prijkt heerlijker
dan Bajae."
Niet voor niets noemde Smallegange het
tegen het einde van de zeventiende
eeuw in een nostalgische terugblik op de
late Middeleeuwen "een groot en heer
lijk dorp".
Afstamming en naaste familie
De onverwachte belangstelling voor de
grafsteen van Jacqueline de Smit brengt
ons ertoe om na te gaan van wie zij
afstamde, wie haar naaste familieleden
Boven: links en
rechts boven het
wapenschild is een
jakobsschelp zicht
baar op de zerk.
Rechts: links en
rechts onder het
wapenschild is een
vogel zichtbaar.
(Foto's L.M. van der
Gouwe)
waren en langs welke weg zij de titel van
ambachtsvrouw van Baarland verkregen
had. Hoewel het mogelijk is om nog
dieper in de middeleeuwse geschiedenis
te duiken, beperken wij ons tot de gege
vens vanaf de vijftiende eeuw.
We beginnen met het voor het voetlicht
halen van Hendrik 11 van Borselen en
vervolgens zijn zoon Wolfert vi van
Borselen, betovergrootvader van Jacque
line de Smit.6 De Van Borselens behoor
den tot de meest invloedrijke edelen van
hun tijd. Al is het in replica, tot op de
dag van vandaag kijken hun beelden
vanaf hun verheven standplaats aan de
gevel van het stadhuis van Veere op ons
neer.
Hendrik 11 van Borselen,
graa f van Grandpré,
heer van Veere en Sandenburgli
Hendrik 11 van Borselen (1404-1474),
zoon van Wolfert v van Borselen en
Hadewich van Borselen-Brigdamme,
graaf van Grandpré, heer van Veere en
Sandenburgh, Vlissingen, Westkapelle,
Domburg, Brouwershaven, heer van
Fallais, Amstelveen, Nieuwer-Amstel,
Sloten, Oostdorp, Biggekerke en den
Agger,7 was pas vijfjaar oud toen zijn
vader Wolfert v stierf. Floris van Borse
len (1375-1422), heer van Sint-Maartens
dijk, werd door graaf Willem vi be
noemd tot voogd van Hendrik 11 van
Borselen.
Door de handel verwierf Hendrik 11 zich
grote rijkdom. Na de 'Zoen van Delft'.
3 juli 1428, waarbij een voorlopig einde
kwam aan de Hoekse en Kabeljauwse
twisten, werd hij lid van de Raad van
negen edelen (de Raad van Holland, die
zware misdrijven behandelde). Hij
trouwde in 1429 met Johanna van Hale-
