14 Vanwege het sneuvelen van Karei van Bourgondië (Karei de Stoute), ontstond met de erfdochter Maria van Bourgondië het zogenaamde Groot Privilege in 1477. In dit Privilege werd onder andere be paald dat slechts leden van het eigen ge west functies in het bestuur mochten vervullen, waardoor de Vlaming Lode- wijk van Gruuthuse moest aftreden als stadhouder van Holland en Zeeland en Wolfert vi hem opvolgde. Lodewijk van Gruuthuse was getrouwd met Margareta van Borselen, zuster van Wolfert vi. Verder wist Wolfert vi handig gebruik te maken van de situatie door een bevesti ging te bedingen van de koop van Vlis- singen, Westkapelle en Domburg. Ook kreeg Wolfert vi nog tweederde van de heerlijkheid Brouwershaven.1-' In 1478 werd Wolfert vi, evenals eerder zijn vader, ridder in de Orde van het Gulden Vlies. Een jaar later, in 1479, braken er opnieuw onlusten uit tussen de Hoeken en de Kabeljauwen, waarbij Wolfert vi betrokken raakte. In tegen stelling tot zijn voorvaderen koos hij de kant van de Hoeken. Dit was een strate gisch verkeerde keuze. Wolfert vi werd vervolgens door Maximiliaan 1 van Oos tenrijk, de man van Maria van Bourgon dië, als stadhouder ontslagen. Hij behield wel al zijn overige functies. Ten gevolge van de Cosmas- en Damia- nusvloed op 27 september 1477, waarvan de schade in Zeeuws-Vlaanderen het grootst was, raakte kasteel Hellenburg zwaar beschadigd. Grote delen van Baar land moeten toen onder water hebben gestaan. Door deze overstromingen kwam het onderhoud aan de kerk onder druk te staan. Als ambachtsheer gaf Wol fert vi in 1480, samen met de ambachts heren, de gebroeders Willem en Jan de Vriese van Oostende, uit Hoedekens- kerke toestemming aan de kerkmeester van Baarland om de parochieaccijns te verhogen. De opbrengst hiervan moest onder andere ten goede komen aan het onderhoud van de kerk, het orgel en de klokken. Een belangrijke inkomstenbron was de accijns op de drank die tijdens de jaarlijkse processie genuttigd werd.10 Maar ondanks zijn diverse functies kon Wolfert vi het toch niet verkroppen dat hij door Maximiliaan 1 was ontslagen als stadhouder. Dit leidde, met een aantal andere edelen die hun macht zagen afne men, in 1481 tot een confrontatie met Maximiliaan 1 tijdens het kapittel van de Orde van het Gulden Vlies in 's-Herto- genbosch. Wolfert vi werd politiek bondgenoot van Adolf van Kleef, heer van Ravenstein. Adolf van Kleef had een residentie in Zierikzee, was heer van Dreischor en bezat de heerlijkheden Ravenstein, Herpen en Uden. Hij had via zijn moe der het kasteel en de heerlijkheid Wijnendale bij Brugge en Sint Alde- gonde in Oost-Souburg geërfd en was tevens bezitter van het Hof van Raven stein in Brugge en stadspaleizen in Gent en Brussel. De band tussen de twee ede len compenseerde de verminderde macht aan het hof van Maximihaan. Voorts hadden Wolfert vi en Adolf vanwege familieverwantschap nauwe banden met de Franse koning Lodewijk XI, welke verder werden aangehaald. Maximiliaan zag dit als een mogelijke bedreiging van zijn macht. Door dit pact kon hij, indien hij de Schelde wilde controleren, niet langer Wolfert vi en Adolf negeren in het bestuur van de Nederlanden. Wolfert vi beheerde immers een grote vloot. Verder sloten Wolfert VI en Adolf een huwelijksalliantie. Volgens deze alliantie zou dochter Anna van Wolfert vi trou wen met zoon Philips van Adolf zodat de toekomst van beide geslachten veilig gesteld werd in een periode waarin hun macht afnam. Hiermee zouden de Van Borselens en de Van Kleefs samen de machtigste factie aan het Bourgondisch- Habsburgse hof gaan vormen." Het huwelijk werd niet voltrokken. Na het ongeluk in 1482 bij kasteel Wijnen dale en vervolgens het overlijden van Maria van Bourgondië, trad Philip van Kleef in dienst bij Maximiliaan 1 als veld heer in het Bourgondische leger. Ten gevolge van de trouw van Philip aan Maximiliaan 1 annuleerden Wolfert vi en Adolf het huwelijk tussen de beide erf genamen. Na het overlijden van Maria van Bour gondië in 1482 ontbrandde een jaar later een conflict over het regentschap van haar zoon. Philips 1 van Oostenrijk (Philips de Schone). Wolfert vi koos, zoals de meeste aristocraten met sterke banden met het Franse hof, tegen Maxi miliaan 1 en sloot zich aan bij de Vlaam se Opstand. Adolf van Kleef leidde op dat moment de Vlaamse Opstand in Gent. Toen Maximiliaan 1 vernam van de grote en groeiende macht van Wolfert vi op Walcheren, besloot hij in 1485 Jan van Kruiningen naar Veere te sturen. Deze bezette Veere en verving alle door Wolfert vi benoemde burgemeesters, schepenen en andere functionarissen. Maximiliaan 1 kwam daarna zelf naar Veere om zich in het voorjaar van dat jaar te laten huldigen als nieuwe heer van Veere.12 Wolfert vi werd door Maximiliaan 1 verbannen naar het zuiden en stierf in i486 te Sint-Omaars in Frankrijk, eenzaam als balling. Zijn vier nog jonge dochters bleven als wezen achter. Anna, de oudste dochter, was pas vijftien jaar oud. Met het overlijden van Wolfert vi was in de mannelijke lijn aan het geslacht der Van Borselens een einde gekomen, ze waren 'meer vorsten dan leenmannen'. Anna van Borselen, Vrouw van Veere en Sandenburgh, en Philips van Bourgondië, heer van Beveren Anna van Borselen (1471-1518) was de begaafde en rijke erfdochter van Wolfert vi van Borselen en Charlotte van Bour- bon-Montpensier. Nadat Maximiliaan 1 het opstandige Veere had veroverd en zichzelf tot heer van Veere had laten inhuldigen, zocht hij direct een goede huwelijkskandidaat voor Anna, aan wie hij de hoofdmoot van de geconfisqueer de goederen van haar vader Wolfert vi kon toevertrouwen. Hij vond deze in de persoon van Philips van Bourgondië, heer van Beveren. Philips was de zoon van Antoine van Bourgondië, bijge naamd de Grote Bastaard, omdat hij de bastaardzoon was van Philips m van Bourgondië, ofwel Philips de Goede, en zijn maitresse Jeanne de Presle de Lizy. De moeder van echtgenoot Philips was Maria de la Viéville. Het huwelijk werd gesloten op 4 juli 1485. Anna was toen veertien jaar oud en Philips 25. Ze be woonden het machtige en van vele kunstschatten voorziene slot Sanden- burgh. Maximiliaan had veel belang bij dit huwelijk, omdat het hem de verzekering gaf dat de omvangrijke erfenis van Wol fert vi hiennee in handen zou komen van een zijtak van zijn eigen familie. Na het overlijden van Wolfert vi in i486, een jaar na hun huwelijk, erfden Anna en Philips al het bezit op Walcheren en Brouwershaven. Vanaf 1488 bouwde Maximiliaan 1 samen met zijn zoon Philips de Schone in Veere de vlootbasis van de Van Borselens uit met een oor logsvloot. De heren van Veere werden vanaf dat moment admiraal van de zee of

Tijdschriftenbank Zeeland

Bulletin Stichting Oude Zeeuwse kerken | 2009 | | pagina 14