16 Briel door de watergeuzen onder leiding van Willem Bloys van Treslong op i april 1572 was voor Vlissingen het sig naal voor een algemene volksopstand, waarbij Jacob de Smit vanuit zijn functie en gezag een leidende rol had. Vanuit de stad Vlissingen vuurden zij op de sche pen op de Schelde en verhinderden zo dat Spaanse schepen kon den aanleggen. Jan van Cuyck had de leiding, daarin bijgestaan door de baljuw Jacob de Smit, heer van Baarland.'7 In Vlissin gen was hiermee het ver zet tegen Spanje reeds ge slaagd voordat de water geuzen uit Den Briel hulp kwamen bieden. De val van Den Briel is in de geschiedenis het bekendst gebleven, maar het verlies van Vlissingen op 6 april 1572 was voor Alva in strategisch opzicht van veel groter belang. Vanwege zijn rol werd Jacob in december 1572 naast zijn functie van bal juw aangesteld tot gouver neur en superintendent van Vlissingen door prins Willem van Oranje in plaats van De Haultain.18 De brief luidt: "Commissie van superintendent ofte gouverneurschap der stede van Vlissin gen. "Alsoo mijn heere die Prince van Oran- gien Grave van Nassau enz. om zekeren affairen geboden heeft Jonker Alexander van Haultain bij zijnen exellentie te comen ende willende des nyttemin ver- sien tot versekerheijt ende goede bewa- ernisse der stede van Vlissingen heeft ter tijt ende wijlen zijn exellentie wijders daer inne sal versien hebben gestelt ende gecommitteert tot superintendentie der selver stede den heere van Baerlant bail- lue aldaer ordonnerende ende bekende allen den capiteijnen ende soldaten aldaer zijnde. Versouckende oock de ingesete- nen der zeiver stede hem Heere van Baerlant gehoorsaem te zijn ende hem alle hulp ende bijstand teen gelijck zij tot voirderinge vande ghemeene saeke ende der zeiver stede welvaren zullen te vin den behorrende. Aldus gedane onder zij nen exellentie naem ende secreet cachet daer bij gevoucht tot Delft den 1 iden november 1572." aantal woningen in het dorp ging toen in vlammen op. De kerk werd hersteld, maar moest daar een groot gedeelte van de bezittingen voor verkopen. In 1537 werd Adolf van Bourgondië benoemd tot lid van de Raad van State. Anna van Bourgondië en haar echtgenoot Jacob de Smit, heer van Baarland Anna van Bourgondië, geboren circa 1340, trouwde omstreeks 1558 met Jacob de Smit, waarschijnlijk circa 1533 in Vlissingen geboren. Omdat Anna van haar vader Philips diens bezittingen in Baarland had geërfd, noemde Jacob zich vanaf zijn huwelijk Jacob de Smith van Baerlant. Ook het slot Ter Linde waar zij woonden, kwam via de vader van Anna in hun bezit. Het slot was gelegen binnen het ambacht Welzinge op Wal cheren, gelegen in de driehoek Souburg, Ritthem en Middelburg."5 Uit het huwelijk kwamen twee dochters voort: Maria, geboren omstreeks 1558, en Jacqueline, geboren rond 1560. Jacob was baljuw van Veere vanaf 1552 en vervolgens van Vlissingen vanaf 1558. Het waren roerige tijden. Het begon in de Nederlanden in 1566 met de Beel denstorm. Het broeide al lang, maar op 10 augustus van dat jaar sloeg de vlam in de pan. Toehoorders van een opruiende hagenpreek buiten het Vlaamse dorp Steenvoorde bestormden een nabijgele gen klooster en vernielden er alle altaren en beelden. De geest was daarmee uit de fles. Onder leiding van enkele fanatieke predikers raasde de storm over het Vlaamse land en vernielde honderden kerkinterieurs. Op 20 augustus bereikte de Beeldenstorm Antwerpen. Vanuit deze metropool ging het snel voort over Brabant, Zeeland, Holland en Utrecht. Tekening van Adolf van Bourgondië, grootva der van Jacqueline de Smit, Vrouw van Baar land. (Pieter Fagel, Zeven eeuwen Veere, blz. 34) Op Walcheren heeft de Beeldenstorm diepe sporen nagelaten. Het was de opmaat voor de Tachtigjarige Oorlog die in 1568 begon. Ook de kerk in Baarland ontkwam niet aan deze ongeregeldheden. Zo is bekend dat in de nacht van 28 op 29 april 1568 het heilig sacrament geroofd werd uit de kerken van Baarland, Kapelle en Nisse. In 1569 voerde de hertog van Alva de Tiende Penning in, een belastingmaatre gel die tot grote woede onder de bevol king leidde. De schrijnende armoede en de economische onzekerheid werden er alleen maar door vergroot. Tot overmaat van ramp werden de Nederlanden in 1571 door een grote pestepidemie getroffen. Tevens waren er duizenden ketters op de vlucht. Ze zochten in de noordelijke Nederlanden een goed heenkomen. De spraakmakende inname van Den Philips van Bourgondië van Bcveren, heer van Fontaines, stiefbroer van Maximiliaan 11 Philips van Bourgondië was een bastaardzoon van Adolf van Bourgondië en een half broer van Maximiliaan 11 van Bourgondië, markies van Veere. Zijn moeder was Anna de Ranter. Hij werd in 1534 door Karei v gewettigd. Philips trouwde in 1535 met Jeanne van Hesdin (1510- 1567), erfdochter van Jan van Hesdin, heer van Beyghem. Uit het huwelijk werden zeven kinderen geboren: Nicolaas, Adolf Jan. Anna, Martin, Maximiliaan en Louise. Dochter Anna van Bourgondië was de moeder van Jacqueline de Smit, Vrouw van Baarland.'s

Tijdschriftenbank Zeeland

Bulletin Stichting Oude Zeeuwse kerken | 2009 | | pagina 16