16
Briel door de watergeuzen onder leiding
van Willem Bloys van Treslong op i
april 1572 was voor Vlissingen het sig
naal voor een algemene volksopstand,
waarbij Jacob de Smit vanuit zijn functie
en gezag een leidende rol had. Vanuit de
stad Vlissingen vuurden zij op de sche
pen op de Schelde en verhinderden zo
dat Spaanse schepen kon
den aanleggen. Jan van
Cuyck had de leiding,
daarin bijgestaan door de
baljuw Jacob de Smit, heer
van Baarland.'7 In Vlissin
gen was hiermee het ver
zet tegen Spanje reeds ge
slaagd voordat de water
geuzen uit Den Briel hulp
kwamen bieden. De val
van Den Briel is in de
geschiedenis het bekendst
gebleven, maar het verlies
van Vlissingen op 6 april
1572 was voor Alva in
strategisch opzicht van veel
groter belang.
Vanwege zijn rol werd
Jacob in december 1572
naast zijn functie van bal
juw aangesteld tot gouver
neur en superintendent
van Vlissingen door prins
Willem van Oranje in
plaats van De Haultain.18 De brief luidt:
"Commissie van superintendent ofte
gouverneurschap der stede van Vlissin
gen.
"Alsoo mijn heere die Prince van Oran-
gien Grave van Nassau enz. om zekeren
affairen geboden heeft Jonker Alexander
van Haultain bij zijnen exellentie te
comen ende willende des nyttemin ver-
sien tot versekerheijt ende goede bewa-
ernisse der stede van Vlissingen heeft ter
tijt ende wijlen zijn exellentie wijders
daer inne sal versien hebben gestelt ende
gecommitteert tot superintendentie der
selver stede den heere van Baerlant bail-
lue aldaer ordonnerende ende bekende
allen den capiteijnen ende soldaten aldaer
zijnde. Versouckende oock de ingesete-
nen der zeiver stede hem Heere van
Baerlant gehoorsaem te zijn ende hem
alle hulp ende bijstand teen gelijck zij tot
voirderinge vande ghemeene saeke ende
der zeiver stede welvaren zullen te vin
den behorrende. Aldus gedane onder zij
nen exellentie naem ende secreet cachet
daer bij gevoucht tot Delft den 1 iden
november 1572."
aantal woningen in het dorp ging toen in
vlammen op. De kerk werd hersteld,
maar moest daar een groot gedeelte van
de bezittingen voor verkopen.
In 1537 werd Adolf van Bourgondië
benoemd tot lid van de Raad van State.
Anna van Bourgondië en
haar echtgenoot Jacob de
Smit, heer van Baarland
Anna van Bourgondië, geboren circa
1340, trouwde omstreeks 1558 met Jacob
de Smit, waarschijnlijk circa 1533 in
Vlissingen geboren. Omdat Anna van
haar vader Philips diens bezittingen in
Baarland had geërfd, noemde Jacob zich
vanaf zijn huwelijk Jacob de Smith van
Baerlant. Ook het slot Ter Linde waar
zij woonden, kwam via de vader van
Anna in hun bezit. Het slot was gelegen
binnen het ambacht Welzinge op Wal
cheren, gelegen in de driehoek Souburg,
Ritthem en Middelburg."5 Uit het
huwelijk kwamen twee dochters voort:
Maria, geboren omstreeks 1558, en
Jacqueline, geboren rond 1560.
Jacob was baljuw van Veere vanaf 1552
en vervolgens van Vlissingen vanaf 1558.
Het waren roerige tijden. Het begon in
de Nederlanden in 1566 met de Beel
denstorm. Het broeide al lang, maar op
10 augustus van dat jaar sloeg de vlam in
de pan. Toehoorders van een opruiende
hagenpreek buiten het Vlaamse dorp
Steenvoorde bestormden een nabijgele
gen klooster en vernielden er alle altaren
en beelden. De geest was daarmee uit de
fles. Onder leiding van enkele fanatieke
predikers raasde de storm over het
Vlaamse land en vernielde honderden
kerkinterieurs. Op 20 augustus bereikte
de Beeldenstorm Antwerpen. Vanuit
deze metropool ging het snel voort over
Brabant, Zeeland, Holland en Utrecht.
Tekening van Adolf van Bourgondië, grootva
der van Jacqueline de Smit, Vrouw van Baar
land. (Pieter Fagel, Zeven eeuwen Veere, blz. 34)
Op Walcheren heeft de Beeldenstorm
diepe sporen nagelaten. Het was de
opmaat voor de Tachtigjarige Oorlog die
in 1568 begon.
Ook de kerk in Baarland ontkwam niet
aan deze ongeregeldheden. Zo is bekend
dat in de nacht van 28 op 29 april 1568
het heilig sacrament geroofd werd uit de
kerken van Baarland, Kapelle en Nisse.
In 1569 voerde de hertog van Alva de
Tiende Penning in, een belastingmaatre
gel die tot grote woede onder de bevol
king leidde. De schrijnende armoede en
de economische onzekerheid werden er
alleen maar door vergroot.
Tot overmaat van ramp werden de
Nederlanden in 1571 door een grote
pestepidemie getroffen. Tevens waren er
duizenden ketters op de vlucht. Ze
zochten in de noordelijke Nederlanden
een goed heenkomen.
De spraakmakende inname van Den
Philips van Bourgondië van Bcveren,
heer van Fontaines, stiefbroer
van Maximiliaan 11
Philips van Bourgondië was
een bastaardzoon van Adolf
van Bourgondië en een half
broer van Maximiliaan 11 van
Bourgondië, markies van
Veere. Zijn moeder was
Anna de Ranter. Hij werd in
1534 door Karei v gewettigd.
Philips trouwde in 1535 met
Jeanne van Hesdin (1510-
1567), erfdochter van Jan van
Hesdin, heer van Beyghem.
Uit het huwelijk werden
zeven kinderen geboren:
Nicolaas, Adolf Jan. Anna,
Martin, Maximiliaan en
Louise. Dochter Anna van
Bourgondië was de moeder
van Jacqueline de Smit,
Vrouw van Baarland.'s