1659-2009, 350 jaar reformatorische gemeente in Kats 17 Afbeelding van de kerk, zoals deze er tot op Afbeelding van de kerk, zoals deze er tot 1970 Afbeelding van het interieur van de kerk tot dit moment uitziet. uitzag. 1969. Er is anno 2009 geen directe relatie meer tussen liet kerkgebouw en de kerk gemeente in Kats. De stichting Oude Zeeuwse Kerken heeft in 2001 de kerk met het eraan grenzende Nieuw-Zeelandhuis over genomen van de toenmalige hervormde gemeente Kats-Kortgene, die in 1998 was ontstaan uit de fusie van de her vormde gemeente van Kats met de hervormde gemeente Kortgene. Die gemeente, thans protestantse gemeente, huurt sindsdien de kerk voor een aantal bijeenkomsten per jaar. Het is een zake lijke relatie, maar er is toch ook nog wel een ander belang. Dat komt voort uit de met elkaar ver weven geschiedenissen van kerkgemeen schap en dorpsgemeenschap. Kerk en Kats Veel kerkgangers zijn er niet of niet meer in Kats. De Katsenaren hebben van oudsher ook een zekere ambivalente verhouding tot het domein van het kerkelijke leven. Toen het beheer in 2001 van de kerken raad overging naar de plaatselijke beheers commissie van de sozk veranderde er in het beeld voor de gemiddelde Katsenaar niet veel. De argwaan die er tegen 'de Kerk' bestond verdween maar langzaam. Hoewel het kerkgebouw op zich, liefde vol wel 'Het Witte Kerkje' genoemd, als enig aansprekend gebouw in het dorp min of meer collectief bezit is, al was het maar als optische werkelijkheid voor de meesten, is het voorgekomen, pas 11a de overdracht dat een inwoner die er voor het eerst een voet over de drempel zette, verrast door de charme van de ruimte zei: "Oh, ziet het er zo uit?" De reserves verdwenen gaandeweg, doordat er veel activiteiten werden geor ganiseerd waarbij de inwoners betrokken werden en aan deel konden nemen. De groep vrijwilligers die het beheer en onderhoud mogelijk maken groeide en is in de loop van de tijd, vanzelfsprekend ook door natuurlijk verloop, van samen stelling veranderd. Kats is een klein dorp met weinig inwoners. De lijnen zijn kort en binnen de groep actieve dorpsgenoten zijn veel dezelfde mensen betrokken bij dingen die in de dorpsgemeenschap plaatsvinden en van belang zijn, in De Katse Kerk, het dorpshuis De Vriend schap, de Dorpsvereniging, de school en toch ook in verband met de kerkelijke gemeente. En, wat belangrijk is, door de geringe omvang spelen er nauwelijks of geen tegenkrachten. Wie niet meedoet, houdt zich afzijdig. Er is een wisselwerking op gang gekomen. Misschien doordat de drempels van de, mogelijk zo ervaren, kerkelijke autoriteit verdwenen zijn. De Katse Kerk is lang zamerhand gemeenschappelijk bezit geworden, wordt tenminste als zodanig beschouwd. Dat blijkt onder andere als er voor verschillende opknapbeurten werk gedaan moet worden, geld op tafel moet komen (voor het herstel van de muren in de kerkzaal heeft de bevolking ongeveer 35.000,— bijeen gebracht, bijna de helft van de kosten) en als er andere hand-en-spandiensten verricht moeten worden. Toch blijkt uit de geschiedenis dat die betrokkenheid bij de kerk en vooral het kerkgebouw er altijd toch wel geweest moet zijn. Bijna zonder hulp van buiten af is er vanaf het begin aan gebouwd, verbouwd en in is het in stand gehouden. Het is begonnen met een eenvoudige schuur waarin de gemeente in 1659 voor het eerst samenkwam. Dat werd in 1687 vervangen door een eerste stenen gebouwtje, er kwam in 1757 een toren tje op en nu staat er het elegante gebouw dat in 1870, met de toren er midden voor en met een kleine aanpas sing daaraan in 1951, zijn huidige vorm heeft gekregen. In [969 is het interieur grondig verbouwd. In 1995 en in 2008 is het opnieuw onderhanden genomen. Dat onafhankelijk zijn, of voelen, is een van de kenmerken van het karakter van de dorpsgemeenschap in Kats, dat ken nelijk door de eeuwen heen behouden is gebleven. In 165S werd het initiatief genomen om een eigen kerkelijke gemeente in Kats, toen Cats genoemd, te stichten. Met hulp van enkele invloedrijke personen werd bereikt, dat op 14 juni 1659 de Staten van Zeeland toestemming gaven voor de aanstelling van een eigen predi kant. De geschiedenis die dan begint, is beschreven in het boekje 550 jaar Katse Kerk' dat ter gelegenheid van de viering van het jubileum is uitgegeven. Op 20 september 2009 is het 350-jarig bestaan van een reformatorische gemeen te in Kats gevierd. Viering 350 jaar Katse kerk De relatie tussen de stichting De Katse Kerk en de protestantse gemeente Kats- Kortgene is al genoemd. Zo hebben enkele Katsenaren, leden van de pc; en van de protestantse gemeente op initiatief van ds. Nico Vlaming in 2008 van gedachten gewisseld over het belang van de 'grote' verhalen die in de ontwikkeling van het bewustzijn van een leefgemeenschap ontstaan, zoals in elke vormingsgeschiedenis gebeurt, en/of hoe

Tijdschriftenbank Zeeland

Bulletin Stichting Oude Zeeuwse kerken | 2010 | | pagina 17