11
Kruis met haan.
Beëindiging restauratie
Op 8 april 2011 is er een feestelijke
bijeenkomst georganiseerd om de
beëindiging van de restauratie van de
kerk en toren te vieren. De restauratie
heeft ruim een jaar geduurd. De officiële
beëindigingshandeling is verricht door
de koster, de heer J. Karelse, namens de
Protestantse Gemeente Nisse en wet
houder, de heer J.M. Zandee, namens
gemeente Borsele. Terwijl de koster de
luidklokken in werking zet wordt de
wethouder, met de nieuwe torenhaan
onder zijn arm, in een hijsbak naar
boven gehesen om de haan op het kruis
van de torenspits te plaatsen. Een bijzon
der moment, omdat voor het eerst sinds
lange tijd er weer twee klokken over
Nisse galmen. Bij de bijeenkomst was
een groot aantal omwonenden en kinde
ren van basisschool De Linden aanwezig.
De haan is door de wethouder geplaatst
onder luide aanmoediging van de kin
deren en de klokken.
Kinderen en omwonenden uit Nisse bij de
plaatsing van de haan.
Toekomst kerk en toren
Al tijdens de restauratie is er nagedacht
over de toekomst van de kerk en de
toren. Om deze in de toekomst in stand
te kunnen houden blijft er veel geld
nodig. Juist na de restauratie is het zaak
om het geheel planmatig te onderhouden,
zodat kerk en toren met minimale finan
ciële middelen in een goede bouwkun
dige conditie blijven. De kerk is casco
gerestaureerd met daarbij de interieurs
van het noord- en zuidtransept. Ook de
interieurs van het schip (wandelkerk) en
het koor zouden gerestaureerd moeten
worden. De toren is geheel gerestaureerd.
Brim-subsidie
De kerk en de toren zijn in 2010 inge
stroomd in de nieuwe subsidieregeling
van de RCE, namelijk het Besluit rijks
subsidiëring instandhouding monumen
ten (Brim).7 Op 1 april, de dag van
instroom, zijn de subsidieverzoeken
ingediend bij de RCE om gelijk na
de restauratie planmatig onderhoud te
kunnen uitvoeren. Beide verzoeken zijn
gehonoreerd. Voor de planperiode van
zes jaar, lopend vanaf 2011 tot en met
2016, heeft de RCE de subsidiabele
kosten voor de kerk vastgesteld op
206.028,00.
Bij een subsidiepercentage van 65%
bedraagt de beschikbaar gestelde subsidie
133.918,00. Een deel hiervan zal
worden gebruikt voor het reguliere
onderhoud en het overige deel voor
verdere restauratie van het interieur.
De subsidiabele kosten van de toren
zijn vastgesteld op 50.000,00. Voor
decentrale overheden geldt echter een
subsidiepercentage van 30%, zodat
de beschikbaar gestelde subsidie
15.000,00 bedraagt. Ook de provincie
draagt 20.000,00 bij voor de kerk en
10.000,00 voor de toren. Het verschil
moet gedekt worden uit eigen middelen.
Gebruik
Het thema van Open Monumentendag
dit jaar is "Nieuw gebruik - Oud
gebouw". Dit thema is zeker ook van
toepassing op onze kerken en in dit
geval de kerk in Nisse. Om voldoende
gelden te genereren wordt de kerk
breder ingezet dan alleen voor de ere
diensten. Een breder gebruik zorgt
bovendien voor een groter maatschap
pelijk draagvlak. Zoals eerder vermeld,
is het interieur van het zuidtransept
(dompe) volledig gerestaureerd en
vervolgens stijlvol ingericht, waardoor
deze ruimte bruikbaar is geworden voor
bijeenkomsten. Ook het schip (wandel-
kerk) leent zich goed voor bijeenkom
sten, exposities en speciale gelegenheden.
Sinds deze zomer kan ook op verzoek
een burgerlijk huwelijk gesloten worden
in de kerk. Verder wordt bezien hoe de
toren bij de exploitatie van de kerk kan
worden betrokken. De toegankelijkheid
van de toren is tijdens de restauratie ver
beterd door onder andere het wijzigen
van enkele leuningen en het aanbrengen
van (nood)verlichting in de traptoren en
op de zolders. Voorts is er op een paar
zolders beperkt ruimte beschikbaar
gekomen die ingevuld kan worden.
Hierdoor is de mogelijkheid ontstaan
om onder een aantal (veiligheids)voor-
waarden de toren te gebruiken voor
rondleidingen. Tijdens de beklimming
kunnen de gevangeniscel, het historisch
smeedijzeren torenuurwerk, de oude
haan en de luidklokken bewonderd
worden. Maar eenmaal bovengekomen
op de omloop is het vooral genieten van
het fantastisch uitzicht over Nisse en de
Bevelanden.
Noten
1. Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed, Leien
in Maasdekking, brochure techniek 51, 2010.
2. Rijksdienst voor Archeologie,
Cultuurlandschap en Monumenten, Het keuren
vati natuurstenen leien, brochure techniek 13,
2009.
3. Met dank aan de heer R. de Hamer van
Jobse Leidekkers en Restauratiebedrijf B.V. uit
Middelburg voor de verstrekte informatie.
4. J. de Ruiter, Nisse dorp aan de Zxvake, Goes
1996, pag. 42.
5. idem.
6. Met dank aan de heer P. van Lieshout van
Koninklijke Eijsbouts Klokkengieterij en
Fabriek van Torenuurwerken B.V. uit Asten
voor de verstrekte informatie.
7. L.M. van der Gouwe, Wijziging rijkssubsidie
voor rijksmonumentale kerkgebouwen, Bulletin
SOZK nr. 61, 2009.
