17
Op het hof van de heer Allemekinders aan de Westdorpseweg bij Baarland.
gewijd, de laatste dienst in de noodkerk
was op 22 april 1951. Vijfjaren had de
noodkerk in Ellewoutsdijk dienstgedaan.
Situatie nu
Kort na de buitendienststelling van de
noodkerk werd deze afgebroken. De nog
bruikbare onderdelen werden verkocht en
naar het hof van de heer Allemekinders
aan de Westdorpseweg bij Baarland ge
bracht waar ze opnieuw gebruikt werden
voor het maken van een schuur. In een
kort briefje dat jammer genoeg niet
gedateerd is en waarin melding wordt
gemaakt dat het om de noodkerk van
Ellewoutsdijk ging, vraagt de heer
Allemekinders toestemming om de
schuur te mogen bouwen.
Het is niet duidelijk wanneer de officiële
bouwaanvraag werd ingediend. In het
gemeentearchief van Borsele is wel een
brief van het college van B&W te vinden
waarin wordt vermeld dat op 11 juni
1951 aan de heer M.J. Allemekinders een
vergunning wordt verleend voor het
'oprichten van een loods bij een woning'
aan de Westdorpseweg. Het is aanneme
lijk dat het hier om het noodkerkje gaat.
Het middengedeelte van het kerkje werd
herbouwd zoals het oorspronkelijk was,
maar de uitvoering van de voor- en
achtergevels was nu een stuk eenvoudiger.
De voorgevel werd opgetrokken met
goedkope kalkzandsteen en de achter
gevel met gebruikte ijsselsteen die in
beide gevallen de ronde dakvormen
volgden. Het torenspitsje kwam in
afgeslankte vorm terug. In beide gevels
werden schuifdeuren geplaatst ten be
hoeve van de bedrijfsvoering en er werd
gebruik gemaakt van de raamkozijnen
uit de noodkerk.
De schuur ziet er nu doorleefd uit, ze is
aandoenlijk, ze zakt wat door en begint
flink te roesten. Maar wat wil je als je al
meer dan zestig jaar oud bent en zoveel
hebt beleefd.
Naschrift
Enige jaren geleden bezocht ik de Britse
gedenkplaats Thiepval in de buurt van
Albert in Frankrijk voor de aan de
Somme gesneuvelde militairen gedurende
de Eerste Wereldoorlog. Tot mijn ver
bazing trof ik in een vitrine van het bij
behorende Centre Memorial een foto
aan van een tijdelijke kerk die sprekend
lijkt op het noodkerkje van Ellewouts
dijk, ook hier werden in 1919 golfplaten
gebruikt en ook hier ontbreekt een een
voudig torenspitsje niet.
Het enige verschil aan de buitenkant is
dat bij dit kerkje de gegolfde zijkanten
op een muurtje van ongeveer een meter
hoog werden geplaatst zodat er in het
kerkje meer hoogte ontstond.
Dit noodkerkje stond in Bouchavesnes,
iets ten noorden van Péronne vlak bij de
Ai naar Parijs.
Bronnen
Gemeentearchief Borsele
Kerkelijk archief Ellewoutsdijk, Archief van
de kerkvoogdij 1841-2001, omslag 124 en 125.
Archief van de v.m. gemeente Ellewoutsdijk,
de bouwaanvraag voor de noodkerk in
Ellewoutsdijk, omslag 163.
Archief van de v.m. gemeente Baarland, het
briefje van de heer M.J. Allemekinders met
het verzoek tot plaatsing van een Nissenhut,
invoer nr. 808.
Archief van de v.m. gemeente Baarland, de
bouwvergunning voor de oprichting van een
schuur te Baarland.
Gemeentearchief Goes.
Het fotoarchief van de familie Van Hattum.
Provinciale bibliotheek.
Memoires van een fortwachter, J.J.
Smallegange, 20.11.79.
Literatuur
J. de Ruiter. Ellewoutsdijk, dorp aan de Honte,
Goes, 2002.
G. van der Ham, Zeeland 1940-1945, deel 2,
Zwolle, 1990.
Keith Mallory, Arvid Ottar, Walls of War,
A history of militair/ architecture in North West
Europe 1900-1945, London, 1973.
Artikel
Ds. C.H. van Willemsvaart, Vergeten puin
hopen, 'De Hervormde Kerk', weekblad van de
hervormde raad voor kerk en publiciteit d.d.
18 mei 1946, jaargang 2, nr. 20.
'De Kerkklok', mededelingenblad van alle
Hervormden Gemeenten in de Ring Borssele,
nr. 21, ie jaargang. Verslag inwijdingsdienst.
Tijdschrift Bouw d.d. 16 november 1946,
nr. 46.
Luctor et Emergo, Walcheren, het Verdronken
Eiland. N.V. Drukkerij de Spaarnestad.
J. Braat. Himmelfahrtkommando, De Wete,
Jaargang 32, nr. 4 Heemkundige Kring
Walcheren.
Nissenhut, Internet: Wikipedia.
Mijn dank gaat uit naar mevrouw E.J. van de
Velde, mevrouw K. Roose-Stouthamer, de
heer K. Allemekinders, de heer C.A. de Dreu
en de heer W.J. Sanderse voor de verstrekte
informatie.
Foto's en tekeningen
Van het afscheid van ds. Van Willemsvaart uit
het archief van de Stichting 't Kerkje van
Ellesdiek.
Van het exterieur en het interieur van het
noodkerkje, in bezit van mevr. E.J. van de
Velde.
Overige foto's en tekeningen van de auteur.
