4
Onderhoud aan de toren werd in latere
jaren steeds voor rekening van de ge
meente uitgevoerd.
Dan schrijven we 2004. De gemeente
Noord-Beveland (in 1995 ontstaan uit
een fusie tussen de gemeenten Kortgene
en Wissenkerke) was van mening dat het
gewenst was om een eind te maken aan
de sedert de invoering van het kadaster
in 1832 bestaande situatie van de verticale
splitsing van eigendom (toren eigendom
van de gemeente, ondergrond in de
kadastrale registers op naam van de
kerk).5
Een gezamenlijk verzoek aan de hypo
theekbewaarder - met verwijzing naar
de gevolgen van de Staatsregeling om
de toren van een apart op naam van de
gemeente gesteld kadastraal nummer te
voorzien, zou hiertoe de geëigende actie
geweest zijn. In plaats daarvan werd
gekozen voor het opmaken van een
notariële akte, waarbij de kerkvoogden
voor een bedrag van één euro de toren
aan de gemeente verkochten. Een geheel
overbodige levering van een object
waarvan de verkoper de eigendom niet
bezat. Bijzonder en waarschijnlijk uniek
in de bewogen geschiedenis van de
nasleep van dit aspect van de Staats
regeling 1798.6
Noten
1. I.H. Vogel-Wessels Boer, De Hervormde
kerk van Colijnsplaat, Bulletin SOZK nr. 27,
1991.
2. GA Noord-Beveland, archief gemeente
Colijnsplaat, inv. nr. 862.
3. GANB, archief gemeente Colijnsplaat,
RAZE nr. 2544.
4. GANB, archief gemeente Kortgene, inv. nr.
1083.
5. H.D, Ploeger, Horizontale splitsing van eigen
dom, hoofdstuk 9, Kerktorens: add. art. 6
Staatsregeling 1798, Deventer, 1997.
6. GANB, akte van levering 9 juni 2004, ver
leden ten overstaan van notaris mr. J.P. Muys te
Kortgene. Op dezelfde datum werden identieke
akten opgemaakt voor de overdracht van de
torens te Kats en Kortgene.
Heinkenszand (gemeente Borsele),
toren bij/ingebouwd in de N.H. kerk1
Het dorp Heinkenszand was in het bezit
van een laatmiddeleeuws kerkgebouw;
zoals Smallegange aan het eind van de
zeventiende eeuw in zijn kroniek schreef:
eene groote schoone kerk versiert met een
hoogen schoonen tooren. De kerk was een
pseudo-basiliek met zijbeuken, met daar-
De toren te Heinkenszand.
in halve gewelven. De zware bakstenen
westtoren met een grondoppervlak van
zeven bij zeven meter was half in de
kerk ingebouwd. In bouwkundig op
zicht vormden kerk en toren zodoende
een hechte eenheid.
In 1809 werd in opdracht van de Fransen
de toren eigendom van de burgerlijke
Het centrum van Heinkenszand. (Kopergravure ca. 1785, uit W.A. Bachiene, Beschrijving der Vereenigde Nederlanden)
