In memoriam dr. Regnerus Steensma (1937-2012)
In memoriam Peter van Seters (1930-2013)
3
Eind vorig jaar overleed onverwachts dr.
Regnerus Steensma. Hij was een groot
kenner van het religieus erfgoed en heeft
zich ingezet voor het behoud van oude
kerken in Noord-Nederland. Ook met
Zeeland had hij een band.
Regnerus Steensma werd geboren in
Thirns. Hij studeerde theologie in
Groningen. In 1970 promoveerde hij op
een dissertatie met als titel Het klooster
Thabor bij Sneek en zijn nagelaten geschrif
ten: een inleiding en inventarisatie.
Predikant werd Steensma niet, hij koos
voor de geschiedenis van de kerkbouw
maar benaderde die wel vanuit de theo
logie. In datzelfde jaar werd hij mede
werker aan het Instituut voor
Liturgiewetenschap aan de universiteit
van Groningen. Van 1972-2002 was hij
universitair hoofddocent architectuur en
iconografie van het christendom aan de
theologische faculteit. Ook was hij
docent liturgiewetenschap, in het bijzon-
Op 12 februari 2013 overleed de heer
P.W. (Peter) van Seters, oud-secretaris
van onze stichting.
Peter was van 1995 tot 2007 secretaris
van het (dagelijks) bestuur van onze
stichting.
In de rouwadvertentie die namens de
stichting werd geplaatst werd hij -
terecht - omschreven als een deskundig
en gedreven bestuurder.
Meer dan 10 jaar vormde hij, samen met
de toenmalige penningmeester de heer
Marinus Kievit, het intensief samenwer
kende hart van ons dagelijks bestuur.
Toen ik in 2004, als beoogd opvolgend
penningmeester, voor het eerst de verga
deringen van de stichting bijwoonde viel
mij deze bijzondere samenwerking met
een op.
De voorzitter opende de vergadering,
waarna de secretaris (Peter) het woord
kreeg, of desnoods nam, om alle agenda
punten te behandelen. Nu was het zo
dat de agenda meestal was gegoten in de
vorm van voorgenomen besluiten, welke
der voor de geschiedenis van de kerk
bouw. Het verleden kon hij naar het
heden vertalen door zijn lidmaatschap
van de bouw- en restauratiecommissie
van de Nederlandse Hervormde Kerk.
Hij gaf regelmatig aan kerkbesturen
advies over de inrichting in het kader
van de restauratie van kerkgebouwen.
Steensma was tevens voorzitter van het
landelijke platform Kerk en Moderne
Kunst. Ten slotte was Steensma medeop
richter van de Stichting Oude Groningse
Kerken en de Stichting Aide Fryske
Tsjerken. Van de laatste was hij secretaris
en later voorzitter.
Regnerus Steensma ontwikkelde zich tot
een groot kenner van de historische ker
ken en hun interieurs. Al in 1966 was
zijn boek Vroomheid in hout en steen ver
schenen waarin hij de Noord-
Nederlandse kerken uit de middeleeu
wen belichtte. Het werd de eerste in een
lange reeks van publicaties. De laatste
dan door Peter werden toegelicht onder
de opmerkelijke afrondende uitnodiging:
Rinus (Kievit) moet maar zeggen of het
kan.
Omdat de meeste punten/besluiten al
tussen Rinus en Peter waren voorbe-
sproken had dan de rest van de vergade
ring meestal het nakijken.
Op die manier zijn er vele zakelijke
besluiten op democratische wijze tot
stand gekomen.
Het project waarin ik het meest intensief
met Peter heb samengewerkt was de res
tauratie en verkoop van de Nederlandse
Hervormde Kerk te Hoofdplaat.
Dit kerkgebouw werd in 1999 door de
Stichting verworven en was al in een
bedenkelijke staat. Toen het gebouw
kort daarop niet meer regelmatig als
kerkgebouw werd gebruikt ging het snel
achteruit.
Om tot goedkeuring en financiering van
de restauratie te komen moest bij de
gemeente Oostburg, resp. Sluis de deu
ren worden platgelopen. Daar heb ik de
verscheen postuum op 6 april 2013
onder de titel: Protestantse kerken, hun
pracht en kracht. Langzamerhand had
Steensma zijn werkterrein uitgebreid. Zo
doende kwam ook Zeeland in beeld.
Het resulteerde in een fraaie overzichts
studie, die verscheen in november 2006
als nummer 57 van dit Bulletin. Het
droeg als titel: 'Sporen van de katholieke
eredienst in middeleeuwse Zeeuwse ker
ken'. In Nisse, tijdens de presentatie van
dit bijzondere nummer, dat in een extra
oplage verscheen, hield Steensma een
inleiding. Met deze studie heeft hij een
belangrijke bijdrage geleverd aan onze
kennis van de historische kerken in
Zeeland. Het was als redactie een voor
recht met hem samen te werken. Wij
gedenken dr. Regnerus Steensma met
respect en waardering.
door Adriaan van Noord
gedrevenheid en het doorzettings-ver-
mogen van Peter van nabij kunnen mee
maken. Het is een kwestie van meer dan
5 jaar doorzetten geweest om de restau
ratie met de financiering en een aanvul
lende garantstelling van de gemeente tot
stand te brengen. Maar het is gelukt,
zeker mede dankzij Peter's vasthoudend
heid.
Hij kon het moeilijk hebben als mensen
zaken vergaten of op de lange baan
schoven; hij maakte 's avonds lijstjes van
de zaken die hij de volgende dag ging
aanpakken; en die pakte hij dan ook aan,
voortvarend, zonder uitstel.
Wij bewaren goede herinneringen aan
Peter van Seters.
De Stichting Oude Zeeuwse Kerken is
hem grote dank verschuldigd.
