Waterlandkerkje volgens de legende
vK<'r
22
De profetie van Hildegonda
Als ze zich niet lekker voelt of als er
gevaar dreigt dan is het alsof de netten
van de visser zich weer om haar staartvin
wikkelen. Terwijl juist die gekke men
sen de uitdrukking 'als een vis in het
water' bedacht hadden. Heel raak, heel
goed aangevoeld. Een vis wil vrij zijn,
licht bewegen op de waterzwaartekracht.
Het had even geduurd voordat ze door
had wat er gebeurde, het net trok haar
rustig mee als in een onderstroom. Dat
veranderde echter toen het ruwe touw
zich schurend om haar schubben en huid
sloot. Ze spartelde wild, maar werd mee
dogenloos meegesleurd naar de opper
vlakte. Door het brekende water zag ze
het verbaasde en grijnzende hoofd van
de visser. Ze begreep direct dat ze een
goede vangst was. Aan boord raakten ze
in gesprek, hij wilde haar aan het volk
tonen op de markt van Oostburg, voor
veel geld. Ze smeekte hem, ze zou ster
ven van verdriet, ze wilde terug naar de
zee. Een passerende handelaar uit
Waterlandkerkje had het tafereel gadege
slagen, hij snelde toe en bevrijdde de
zeemeermin. Even later vertoonde zij
zich weer aan het ontstane 'oploopje' en
sprak haar profetie uit: Waterlandkerkje
zou nog lang een klein dorpje blijven,
maar eens zouden de Kerkjenaren het
dorp eendrachtig tot groei en bloei bren
gen. Ze is nooit meer gezien, maar er
wordt gefluisterd dat Hildegonda zich zo
nu en dan wat extra heeft ingespannen
voor de lotgevallen van Waterlandkerkje
zeggen ze.
De naam Waterlandkerkje
In 1669 heette het gehucht op deze plek
't Kerkje, zoals de huidige bewoners nog
steeds zeggen. Met de bouw van een
ingetogen zaalkerkje in 1674 wordt het
geheel een dorp. In 1796 krijgt het dorp
de naam Waterland naar de omgeving
waar veel grote en kleinere inundatie
kreken liggen. Om verwisseling met het
Belgische Waterland-Oudeman uit te
sluiten wordt het uiteindelijk Waterland
kerkje. Een naam die prima past bij een
kerk: voor een dorp is het op zijn minst
bijzonder. Zeker voor mensen van bui
ten Zeeland. Nou doet het gerucht de
ronde dat Hildegonda er ook zo over
dacht en dat zij ter camouflage de vol
gende namen in de omgeving van haar
protégé heeft uitgestrooid: IJzendijke,
Sint Anna ter Muiden, Groede, Hoofd
plaat, Retranchement, Schoondijke, Sint
Kruis, Akkerput, Balhofstede, Boeren
hof Draaibrug, Het Eiland, Goedleven,
Heille, Kapitalendam, Klakbaan. Klein-
Brabant, Maaidijk, Maagd van Gent,
Marolleput, Moershoofde, Nummer
Eén, Oudemenne, De Pas, Plakkebord,
Moleke, De Munte, Ponte, Nolle,
Avancé, Pyramide, Ronduit, Sasput,
Scherpbier, Slijkplaat, Stroopuit, Ter-
Moere, De Tol, Tragel, Turkeye,
Valeiskreek en Vuilpan. Daar word je
doodstil van.
Ruzie 0111 tiendpalen, legendarische
vinger
En er zijn meer sporen van Hildegonda.
De tiendpaal op het Redouteplein in
Waterlandkerkje is een monument van
een voor het dorp typerende eenvoud.
De verweerde paal van Balegemse zand
steen is slechts 120 cm hoog en heeft
een vierkante kop. De inscripties op de
kop zijn de wapens van twee kloosters
die vanaf de Middeleeuwen 'tiendrecht'
hadden in West-Zeeuws-Vlaanderen. SB
staat voor St. Baafs-abdij uit Gent en de
drie sleutels zijn symbool voor de toe
gang tot het rijk der hemelen waar St.
Pieter - van de gelijknamige abdij uit
Brugge waakt over de poort.
Beeld van Hildegonda, de zeemeermin van Waterlandkerkie (Fotograaf: Joop Koopmanschap).
