23
Het tiendrecht was een vorm van belas
ting (10% van de inkomsten van de
boerderijen in het gebied) waarmee ker
kelijke instellingen de pastoor, onder
houd van de kerk en armenzorg bekos
tigden. De tiendpalen dienden als grens
palen van die gebieden. Nou is het
gebied rond Waterlandkerkje diverse
malen onder water komen te staan
(overstromingen en onderwaterzettingen
tijdens oorlogen), waarbij de grenzen na
herdijking discutabel waren. Er werden
processen gevoerd en de nieuwe grenzen
werden door de kerkelijke instanties met
tiendpalen afgezet. Bij de plaatsing van
die palen uiteraard ten gunste van
Waterlandkerkje - schijnt Hildegonda
weer een legendarische vinger in de pap
gehad te hebben, zegt men.
Ontmoetingsplein zonder religieuze
lading
Er wordt beweerd dat de eerste bewo
ners van Waterlandkerkje protestantse
vluchtelingen waren die een goed heen
komen zochten voor de Spaanse over
heerser. Ook na de Tweede Wereld
oorlog waarvan Waterlandkerkje (wel
licht dankzij Hildegonda) gespaard bleef
was het dorp een toevluchtsoord voor
mensen uit de omgeving die er ook vaak
zijn blijven wonen. Nu is het Water
landkerkje nog slechts éénmaal per
maand het decor voor een kerkdienst.
Daarnaast hebben de vrijwilligers van de
Stichting Oude Zeeuwse Kerken de
exploitatie strak in handen. En dat bete
kent regelmatig klassieke concerten, ten
toonstellingen, kleinkunst en poëzie. Een
keur aan kunstvormen uitgevoerd door
artiesten van naam en faam. Enerzijds
bieden zij kwalitatief amusement, ander
zijds binden ze de mensen. En daarmee
heeft het vriendelijke, toegankelijke
kerkje een belangrijk deel van haar oor
spronkelijke taak herwonnen. Het is een
plek geworden vol beleving, waar veel
mensen een thuisgevoel vinden. Een
'ontmoetingsplein' zonder religieuze
lading, maar wel in een kerkelijk jasje en
wel degelijk met een heilzame werking.
Het gras is groen in Zeeland en
Vlaanderen
Een belangrijk wapenfeit uit de geschie
denis van Waterlandkerkje mag niet
onvermeld blijven. Al 10 jaar organiseert
de Stichting Oude Zeeuwse Kerken de
Zomerse Kunstweken. In het begin was
dat een exposé van lokale ambachten en
in de loop der jaren groeide dat uit tot
een ware kunsthappening, met 2011 als
voorlopig hoogtepunt. Onder het motto:
'het gras is groen in Zeeland en Vlaan
deren' waren kunstwerken van 40 kun
stenaars met een beperking te bewonde
ren. Een grensoverschrijdende ontmoe-
tingsweek omdat deelnemers en bezoe
kers uit zowel België als Nederland
betrokken waren.
De klassieke concerten in het Waterland
kerkje zijn goed bezocht en in de wijde
omgeving veel geprezen. Met deze bij
zondere manifestatie voor kunstenaars
met een beperking heeft Waterland
kerkje er weer een sterke troef bij. Met
dank aan de vele vrijwilligers die het
dorp en haar kerkje weer jeugd en elan
geven. Nou wordt er wel beweerd dat
Hildegonda al deze vrijwilligers op het
pad van Waterlandkerkje gezet heeft,
maar misschien moeten we wel in de
legende gaan geloven dat Hildegonda
zelf de ultieme vrijwilligster is.
Foto's bij dit artikel Joop
Koopmanschap.
Informatie over het boek Oren pan steen
is te verkrijgen via www.J60jaardonatus.nl
Zicht vanuit de kerkzaal op het orgel. Verder is de zware balkconstructie te zien waar de dakruiter (toren) op rust. (Fotograaf: Joop Koopmanschap).
