4
Foto 2. Gravure van Zacharias Roman uit de 2e helft van de 17e eeuw met een zicht op de dorps
kern van Biezelinge. (www.geheugenvannederland.nl)
is het niet mogelijk ons een betrouwbaar
beeld te vormen van het karakter van de
bevolking vanaf de 17de eeuw. De twee
volledige skeletten (foto 1) behoorden
toe aan mannelijke individuen die zijn
gestorven in de leeftijd van circa 45 jaar
en 18 jaar. Naast deze mannen zijn er ook
resten aangetroffen van diverse kinderen.
In tegenstelling tot eerder onderzoek op
de voormalige begraafplaats rondom de
dorpskerk in Heinkenszand werden kin
deren in Biezelinge niet in een afzonder
lijke locatie begraven. Bij alle graven lijkt
sprake te zijn van kistbegravingen, waar
van vele houten en metalen resten getui
gen. Een deel van de begravingen heeft
bovendien binnen de middeleeuwse kerk
en de latere uitbouw gelegen. De vondst
van de eerder genoemde grafkelder is hier
ook een aanwijzing voor. Ook in Hein
kenszand zagen we eerder al ditzelfde
fenomeen. Tenslotte heeft het archeolo
gisch onderzoek ook een aanbouw van de
middeleeuwse kerk aan het licht gebracht
die niet is afgebeeld op de Kadastrale
Minuutplan van 1811-1832. Dat betekent
dat deze aan het begin van de 19e eeuw
of eerder moet zijn afgebroken. Dit feit is
niet bekend uit overige historische gege
vens. Het is niet ongewoon dat middel
eeuwse kerken diverse malen verbouwd
zijn voordat ze uiteindelijk vervangen
werden door een nieuwe kerk.
Conclusie
Het archeologisch onderzoek vormde
een interessante aanvulling op de bouw-
historie van de middeleeuwse kerk waar
slechts nog afbeeldingen van resten
(foto 2). Daarnaast bleek de begraafplaats
niet of nauwelijks geruimd te zijn en
zullen oudere graven nog goed gecon
serveerd aanwezig zijn in de bodem. Het
onderzoek in het veld kon zich ook vin
den in ruime belangstelling van omwo
nenden, leden van de kerkgemeenschap
en scholen die zich geïnteresseerd lieten
rondleiden door de archeologen (foto 3).
Archeologie, gecombineerd met historisch
en archiefonderzoek, maakt de historie
weer levend en brengt de samenleving,
hoe klein dat deel ook is, historisch besef.
Hoewel de gemeente gekozen heeft om
slechts een selectie van het beschikbare
materiaal te onderzoeken is de maatschap
pelijke verbinding met de leefomgeving
van het centrale monumentale object van
Biezelinge verder versterkt. De benodigde
ontwikkeling van de uitbreiding van de
kerk kon op die manier bovendien re
kenen op een groter draagvlak onder de
bevolking.
Literatuur
Benerink, G.M.H., Inventariserend veldonderzoek
door middel van proefsleuven uitbreiding Mozeskerk,
Noordstraat 4, Biezelinge, Gemeente Kapelle, Hei-
nenoord SOB Research, 2012.
Van Jole-de Visser, N.J.G. en D'hondt, F.G.R.,
Archeologisch onderzoek Noordstraat 4 te Biezelinge.
Bureauonderzoek met controleboringen in het plan
gebied Noordstraat 4 te Biezelinge, uitbreiding Mo
zeskerk, gemeente Kapelle, Eindhoven, Grontmij
Nederland, 2011.
Mientjes, A.C. en Van Wilgen, L.R., Archeologi
sche Begeleiding Uitbreiding Mozeskerk, Noordstraat
4, Biezelinge, Gemeente Kapelle, Heinenoord SOB
Research, 2013.
Foto 3. Groep 5/6 (dubbelgroep) van de Christelijke Basisschool De Linge te Biezelinge krijgt
uitleg over het archeologisch onderzoek. (FotoT. Lepoeter-Boes, augustus 2012.)
