Zeeuwse
Bibliotheek
Een onopvallend rijksmonument gerestaureerd G.J. Lepoeter
■L"»iinmnüiÏMi
lïsssjïïySS»"?»
20
Met als doel om wettelijke bescherming te bieden aan een aantal waarde
volle objecten uit de periode 1850-1945, is in de jaren negentig van de vorige
eeuw na een uitgebreide landelijke inventarisatie het Monumenten Selectie
Project (MSP) uitgevoerd. Voor de provincie Zeeland heeft dit er in geresul
teerd dat een aantal van ruim tweehonderd gebouwen en andere grote en
kleine objecten aan de lijst van rijksmonumenten kon worden toegevoegd.
In Biezelinge is de in het begin van de
twintigste eeuw gebouwde Mozeskerk
aan de Noordstraat deze eer te beurt ge
vallen.1' En dit niet alleen, op het kerkhof
aan de zuidzijde naast de kerk bevindt
zich een omheind familiegraf van de fa
milie Saaymans Vader. Dit grafmonument
is toen apart van het kerkgebouw als
rijksmonument aangemerkt, onder een
eigen monumentennummer. Als waar
dering is in de beschrijving aangegeven:
familiegraf van cultuurhistorisch belang en van
ensemblewaarde.2)
Mr. Pieter Hendrik Saaymans Vader,
rechter in Goes, bezat naast zijn woning
in Goes vanaf omstreeks 1833 de tot bui
tenplaats verbouwde boerderij 'Veld- en
Boszicht' in het gehucht Eversdijk bij
Biezelinge. Daar bracht de familie de
zomerperiode door, totdat de buitenplaats
vanaf 1867 als permanent verblijf ging
dienen.
Binnen de omheining van het familiegraf
zien we een viertal uit de negentiende
eeuw daterende graven, gedekt door af
zonderlijke grafstenen. De grafstenen zijn
van bescheiden afmetingen, sober uitge
voerd en identiek van grootte en grave
ring van de aangebrachte tekst.
De graven zijn van de twee echtgenotes
van mr. P.H. Saaymans Vader, een zoontje
en van Anquira, getrouwe dienstknecht van
mr. P.H. Saaymans Vader.y>
In het verleden was in het onderhoud van
de graven voorzien. De beheerder van de
P.H. Saaymans Vader Stichting betaalde
hiervoor jaarlijks 8,- aan de kerkvoog
dij. In verband met opheffing van deze
stichting is in 1957 voor een bedrag van
150,- de verplichting afgekocht.4' Nadat
toen nog groot onderhoud werd uitge
voerd is gaandeweg verval ingetreden. Dit
werd de laatste decennia versneld door de
gestage werking van een binnen de om
heining staande treures. Die veroorzaakte
steeds meer ontwrichting van de graven
en van de fundering van de omheining.
De kerkenraad heeft aan het verval van
het grafmonument op tijd een halt toe
geroepen. In 2015 is als sluitstuk van de
restauratie en uitbreiding van het kerk
gebouw een zeer grondige opknapbeurt
uitgevoerd, inclusief het rooien van de
veel te groot geworden treures. In een tijd
dat het om financiële redenen niet van
zelfsprekend is dat allerlei wensen kunnen
worden gehonoreerd, is het te prijzen dat
in dit geval de wil en de mogelijkheid om
de nodige middelen vrij te maken aanwe
zig waren. Het resultaat straalt trouwens
ook af op het kerkgebouw.
Noten
1. De N.H.Kerk werd in 1908 gebouwd op
de plaats van de wegens bouwvalligheid
afgebroken middeleeuwse kerk. De oude
toren was reeds in 1877-1878 door een
nieuwe vervangen.
2. Rijksmonument nummer 508049. Num
mer Ree 1001742.
3. Jin Anquera was een Chinees, afkomstig
uit Macau. De Portugezen stichtten hier in
1557 een handelspost voor de ruilhandel
met het Chinese achterland. Dat een regent
als Saaymans Vader een huisknecht met een
dergelijke exotische afkomst had, paste in
een oude Europese traditie.
4. GA Kapelle, archief Herv. Gemeente Bieze
linge, inv. nrs. 181,293.
!!üUïa"»««Sl!SÜ!
Het gerestaureerde
grafmonument
bij de Mozeskerk.
(Foto mevr.
T. Lepoeter-Boes).
Bewaarexemplaar
