Kerkinterieurs in Nederland G.J. Lepoeter
Een algemene beschouwing en een kritische blik
vanuit een Zeeuws standpunt
F
15
De voorpagina van het boek Kerkinterieurs in
Nederland. (Foto:T. Lepoeter-Boes.)
In juni van dit jaar verscheen onder de
titel Kerkinterieurs in Nederland een boek
waar we, als betrokkenen bij het wel en
wee van onze historische kerken, niet
omheen kunnen. Het is een gezamenlijke
uitgave van Museum Catharijneconvent
en de Rijksdienst voor het Cultureel Erf
goed. In de verantwoording lezen we: Ker
kinterieurs in Nederland is opgezet vanuit
de wens een breed publiek kennis te laten
maken met de grote rijkdom en diversiteit
van de Nederlandse kerkinterieurs. Onte
genzeggelijk zijn de initiatiefnemers hierin
volledig geslaagd. Vooral het fotowerk
(voor het merendeel van de Amsterdamse
fotograaf Arjan Bronkhorst) is adembene
mend mooi. De veelal paginagrote foto's
zijn stuk voor stuk juweeltjes die ieder
detail scherp in beeld brengen en voor
beelden van groot vakmanschap. Ook de
kwaliteit van het drukwerk is meesterlijk.
Het boek - deze keer dus zonder de na
druk op architectonische en bouwkundige
aspecten van het kerkgebouw - geeft een
beeld van honderd interieurs. De lezer
krijgt geen eenzijdige indruk van uitslui
tend middeleeuwse kerken voorgescho
teld. Integendeel, de besproken kerkinteri
eurs bevinden zich in kerkgebouwen vanaf
ruwweg de elfde/twaalfde eeuw tot in de
jaren zeventig van de twintigste eeuw. In
een aantal gevallen dateert het interieur,
al of niet in totaliteit, uit een latere peri
ode dan het kerkgebouw waarin het zich
bevindt.
De in vijf hoofdstukken besproken interi
eurs zijn gegroepeerd per periode waarin
de belangrijkste interieuronderdelen zijn
ontstaan: Middeleeuwen, zeventiende,
achttiende, negentiende en twintigste
eeuw. Dit betekent automatisch een zo
groot mogelijke verscheidenheid van stijl
kenmerken. De diversiteit wordt eveneens
benadrukt door het feit dat zowel rooms-
katholieke als protestantse interieurs van
verschillende denominaties de revue pas
seren, van interieurs die sprankelen van
uitbundige kleurigheid tot interieurs die
uitmunten in strakke vormen en lijnen en
ingetogenheid. En - belangrijk - naast de
christelijke zijn ook de joodse gebedshui
zen in ons land in het boek vertegenwoor
digd.
Uit alles blijkt dat door de opstellers van
het boek veel zorg besteed is aan de selec
tie. Het is een moeilijke opgave om uit de
veelheid aan interessante kerkinterieurs
een alleszins verantwoorde keuze van
honderd te maken die voor het voetlicht
worden gebracht. Om uit het voorwoord
te citeren: De zorgvuldige selectie van hon
derd kerkinterieurs is gebaseerd op (kerk)
historische en kunsthistorische aspecten,
liturgische en gebruikswaarden, alsook op
gaafheid en representativiteit.
Van de honderd interieurs zijn er 52 die
ieder vier pagina's beslaan, de andere 48
moeten het ieder met twee pagina's doen.
Doordat de beschikbare ruimte groten
deels door foto's in beslag wordt genomen,
zijn de beschrijvingen noodzakelijkerwijs
beknopt gehouden. De teksten - van de
hand van een aantal deskundige auteurs -
zijn geschreven voor een groter publiek en
zoveel mogelijk vrij gehouden van moei
lijk vakjargon.
Een welkome extra dimensie krijgt het
- «iiiiia—BB—fa—
Nisse. De schildering van de H. Christophorus in het schip van de kerk.
(Foto: Jacqueline Lepoeter.)
