22
De nieuw gebakken kloostermoppen worden pasklaar gemaakt om in te boeten in
het bestaande metselwerk. (Foto: L.M. van der Gouwe, 2015.)
steen bekeken en beklopt. De slechte
stenen werden gekwalificeerd als
A, de twijfelgevallen als B en goed
metselwerk als C. Op dat moment werd
gelijktijdig bepaald welke steen uitgehakt
moest worden, dus de A kwalificatie.
Deze werden aangekruist. Ook de B
kwalificatie is in beeld gebracht door
deze te markeren. Bij de B kwalificatie
is vervolgens ingezoomd, om te bepalen
welke stenen behouden konden worden
en welke steen uitgehakt moest worden.
Daarna zijn de gevels ter plaatse van de
referentieslagen uitgebreid besproken
met de uitvoerder en de hakkers, zodat
ook zij hetzelfde gevoel kregen bij het
metselwerk. Met deze referentie zijn de
hakkers vervolgens begonnen met de
hakwerkzaamheden.
Bakken kloostermoppen
Op basis van de referentieslagen werd
het aantal stenen geschat dat vervangen
moest worden. Uit de schatting bleek
dat er ruim 3.000 kloostermoppen nodig
waren. Na de bestelling duurde het
circa zes weken voordat deze gevormd,
gedroogd, gebakken en geleverd konden
worden. Daarom kon niet gewacht wor
den tot het aantal stenen exact bekend
was. De kloostermoppen bij de toren
komen voor in drie maatvoeringen. Dit
betekent dat er drie verschillende maten
kloostermoppen besteld zijn. Verder
werd gekeken naar het kleurenpalet van
de toren, om de nieuwe stenen hierop
af te stemmen. De kloostermoppen zijn
gebakken bij Steenfabriek Randwijk te
Heteren.
Aanpak spits
Nadat de spits ontdaan was van haan,
kruis, leien en loodwerk is deze grondig
geïnspecteerd om de houtconstructie
te controleren op aantasting. Uit de
inspectie is gebleken dat de conditie van
de spits goed te noemen is. Dit heeft tot
gevolg gehad dat er weinig houtherstel
plaats heeft gevonden. Vervolgens zijn de
leidekkers begonnen met het aanbrengen
van de nieuwe leien en loodstukken ter
De aangebrachte
galmborden, nadat
het houtwerk is
gerestaureerd en
voorzien is van een
grondige schilder
beurt. (Foto: L.M.
van der Gouwe,
2015.)
plaatse van de hoeken van de dakvlakken
van de spits. Tussentijds hebben wij aan
de Rijksdienst voor het Cultureel Erf
goed (RCE) voorgesteld om het hoekde-
tail van de overgang van het ene dakvlak
naar het andere te wijzigen. Dit om een
beter waterkerende constructie te krij
gen. De RCE heeft hiermee ingestemd.
Bovenin de spits zat een luik voor de
vlaggenmast. Dit luik was al geruime tijd
buiten gebruik. Gezien de kwetsbaarheid
is besloten om het luik buiten gebruik
te stellen. Aan de buitenzijde is het
dichtgelegd met leien en hierdoor niet
meer waarneembaar. In het interieur van
de spits is het nog te zien als bouwspoor.
Verder zijn er ladderhaken ingedekt in
het leiwerk, zodat de Monumentenwacht
Zeeland de spits jaarlijks aan de buiten
zijde visueel kan inspecteren. De boven
kant van de spits werd voorzien van een
loden muts, waarover de baleinen met
het kruis geplaatst werden. Daarna werd
het kruis bekroond met de opnieuw
vergulde haan en bol. Zodra de haan was
geplaatst zakte de steiger tot omloop
hoogte en was het eerste resultaat van de
restauratie zichtbaar.
Toegankelijkheid toren
Tot voor de restauratie kon men boven
op de toren komen door via de trap-
