f
r
de XII Artikelen des Christelijken Geloofs.
Ik geloof in God,den Yader.den Almagtige.Schepper des
hemels en der aarde;
En in Jezus Christus,Zijnen eenig geboren Zoon.onzen
HEERi
Die oim angen is van denheiligen Geest.geboren uit de
maagd Maria; j
Diegeleden heeftonderPontiusPilatus.is gekruist,ge
storven enbegraven,nedergedaald terhelle-
Ten derden dage weder opgestaan van den dood:
Opgevaren ten hemel,zittende ter regterhand Gods, des
Almagtigen Vaders:
Vhn waarrlij komen zal om te oordeelendelevendenendodoodeir
Ik geloof in den heiligen Geest:
Ikgeloofeeneheilige algemeene Christelijke kerk ge.
meenschapderheifiöe.Vérgcvingder zonde
Weder opstanding des vleesches.
En een eeuwig Ievën._
r-"1
20
Wemeldinge, is van grote betekenis voor
de kerk en de dorpsgemeenschap geweest.
De kerkenraad schrijft: ...soo voor sig
zelfs als uit naam van alle de ledemaaten
onser gemeijnte om UHoogEd. volgens
pligtschuldigheid van herten dank te seggen
voor de bijsondere blijken van genegentheid,
versoghens, als ook nu dat op UHoog
Ed. instantelijke order, ter bevordering
van den uitwendigen godsdienst en tot
wegneeminge van veelvuldige klagten der
opkoomende ledemaaten, en van andere,
die om niet ter kerk te koomen, de koude
tot een voorwendsel stelden, de kerk lastig
tot het predikwerk en wegens de koude
ongemakkelijk, van het koor word afgeschut.
Het ging om de afschutting van het
koor met een schot en de plankjes tussen
de spijlen van het hek. Met een grote
mate van waarschijnlijkheid kunnen we
stellen dat het uit de katholieke periode
daterende koorhek in Wemeldinge
in stand is gebleven en vanaf 1746 als
onderdeel van het koorschot dienst heeft
gedaan. Bij de restauratie in 1898 is een
grondige opknapbeurt uitgevoerd.13'
Ook van het koorschot in de Nicolaaskerk
te Brouwershaven is het jaar van
plaatsing bekend. Was in Wemeldinge
de ambachtsheer de gulle gever, in
Brouwershaven was de predikant
Martinus Westerhout de goede genius.
Op zijn kosten werd in 1779 de
scheidingswand tussen de preekkerk
en het koor aangebracht. Tijdens de
restauratie van de kerk gedurende de
jaren 1956-1962 werd het koorschot
verwijderd. Om te voorkomen dat
De Maartenskerk te Baarland met als afsluiting van de preekkerk het beschilderde koorschot.
(Foto Piet Grim.)
daardoor een te grote holle ruimte zou
ontstaan heeft men er toen voor gekozen
om op de plaats van het koorschot een
drie meter hoge houten wand aan te
brengen.14'
Waarom een koorschot
Was in de katholieke kerk het koorhek
of het doksaal onvoorwaardelijk met het
liturgisch gebeuren verbonden, na de
Reformatie was dat geheel anders. Voor de
gereformeerde kerkmeesters was zakelijk
en pragmatisch handelen het devies. Er
konden meerdere redenen zijn om het
koor definitief van de preekkerk af te
De Apostolische geloofsbelijdenis, één van de teksten die zijn aangebracht op het koorschot in de
Maartenskerk te Baarland. (Foto T. Lepoeter-Boes.)
scheiden. De ruimte in de oude kerken
was in totaliteit vaak veel te groot in
relatie tot het aantal kerkgangers. In de
winterperiode was het, ook doordat de
gebouwen onnodig hoogwaren, koud en
tochtig. Van enige vorm van verwarming
van het gebouw was nog geen sprake.
Een degelijke afsluiting van het koor gaf
dan een merkbare verbetering van het
comfort.
De onderhoudskosten speelden een
belangrijke rol. Het afgesloten koor
kon in feite min of meer verwaarloosd
worden. Na de afsluiting werd het koor
in vele gevallen verhuurd als schoollokaal,
opslagruimte of werkplaats. Uit de
huurpenningen kon het minimale
onderhoud aan dit deel van de kerk
ruimschoots betaald worden.
Daarnaast, of in samenhang daarmee
heeft in een aantal gevallen de wens om
te moderniseren een rol gespeeld. Een
kerk met koor en eventueel transepten
was niet bepaald het ideale interieur. De
voorkeur ging uit naar een overzichtelijke
ruimte, helder en gelijkmatig belicht. Een
deftig aangeklede kerkzaal bijvoorbeeld,
waarin de vormen en kleuren van het
meubilair en de stoffering op elkaar waren
afgestemd en eenheid was nagestreefd.
Een houten koorafsluiting droeg ertoe bij
om een dergelijke besloten kerkruimte
te verwezenlijken. Het is ook min of
meer vanzelfsprekend dat kerkmeesters
in verschillende plaatsen elkaar in deze
modetrend navolgden.15'
