Bouwkundige onderwerpen fgc Rothuizen
Lood
'Ij'J
"«SI
gRs
30
Foto 1. Lood boven kozijn. (Foto's en tekeningen F.6.C. Rothuizen.)
In de bouw is het materiaal lood al eeuwen
bekend en ook in het spraakgebruik
komt het woord lood vaak voor. Denk
aan de uitdrukkingen 'loodzwaar', 'lood
om oud ijzer', 'loodrecht', 'met lood in de
schoenen' en dergelijke.
In dit artikel beperk ik mij tot het
gebruik van lood in de bouw, dat daar
hoofdzakelijk gebruikt wordt voor het
waterdicht maken van bouwkundige
constructies, dus als vochtkering.
We vinden lood terug als dakbedekking,
als waterdichte laag in funderingen
tegen optrekkend vocht, als aansluiting
van een laag bouwdeel tegen een hoger
bouwdeel en bij dakdoorbrekingen zoals
schoorstenen. Maar ook op (houten)
kozijnen die ingemetseld zijn (foto 1), de
H-vormige loodprofielen voor de glas-in-
loodramen (foto 2) en orgelpijpen.
Vroeger werden ook loden pijpen gebruikt
voor de aanvoer van drinkwater maar dat
werd verboden vanwege loodvergiftiging.
Fabricage
Looderts, dat bestaat uit witlooderts en
zwavellood, wordt in praktisch geheel
Europa gewonnen in gangen van graniet
en leisteen. In loodovens wordt het erts
gezuiverd door het te roosten. Roosten
wil zeggen dat het erts zo wordt verhit
dat het nog net niet smelt, de zwavel
Foto 2. Glas in lood.
in het erts verdampt. Wordt het lood
nog sterker verhit, totdat het smelt (het
zgn. doodroosten) dan verdwijnen met
behulp van gesmolten zink de resterende
bijmengselen. Het gezuiverde lood kan
harder worden gemaakt door toevoeging
van arseen of antimoon.
Het verkregen lood wordt
uiteindelijk gegoten tot blokken om
later omgesmolten te worden tot
hoofdzakelijk bladlood. Lood is een
prachtig bouwmateriaal, het is buigzaam,
rekbaar, taai en zeer goed bestand tegen
atmosferische invloeden. Het soortelijk
gewicht is 11,37 tot 11,45. Het smeltpunt
ligt op 330 graden.
Onder invloed van vochtige lucht gaat
zuiver lood oxideren, er wordt dan een
beschermlaagje gevormd. De aanvankelijk
doffe blauwachtige Meur verandert dan in
mooi lichtgrijs dat bijzonder goed past bij
de kleur van leien daken.
Tegenwoordig is er ook neplood op de
markt. Dit is geen echt lood maar een
slechte kopie ervan. Het materiaal is
van polyurethaan en wordt dpc-folie
genoemd. De kleur is blijvend zwart en
verweert bijna niet. Een mooie grijze tint
mag je bij dit materiaal niet verwachten.
Gewicht van lood
Gezuiverd lood wordt meestal verwerkt
tot loden platen in verschillende dikten.
■Ci'^SsE!' fis< iW
«ïifï* feïss
M' «iia! 3 "as
SU ™5k I
'gw*» l
