c
Bestuurszaken
Inhoud
Een brandend kerkgebouw, schrikbeeld van de eerste orde G.J. Lepoeter
Overzichtvan branden in Nederlandse kerken
en kloosters in de periode 2009-2019
Stichting
Oude Zeeuwse Kerken
Stichting
Oude
Zeeuwse
Kerken
3
www.zeeuwsekerken.nl
Secretariaat (tijdelijk): S.M.P. Jongepier,
Zilvermeeuwstraat 28,
4332 DG Middelburg, tel. 06-53964998
e-mail: secretaris@zeeuwsekerken.nl
Donateursadministratie (nieuwe donateurs,
opzeggingen, adreswijzigingen)
Erfgoed Zeeland,
Postbus 49,4330 AA Middelburg, tel.
0118-670875,
Rekeningnummer: NL24INGB 0000 0996 92
t.n.v. Stichting Oude Zeeuwse Kerken,
Middelburg,
e-mailj.adriaanse@erfgoedzeeland.nl
Dagelijks bestuur
Mr. K.P.T.G. Flos, Graauw, voorzitter
Vacature, secretaris
Drs. S.M.P. Jongepier RA, Middelburg,
penningmeester
Ir. L.M. de Putter, bouwkundig adviseur
Algemeen bestuur
Leden dagelijks bestuur (zie boven),
L.M. van der Gouwe, Kloosterzande
Dr. H. Uil, Zierikzee
J.H.A. Vermin, Baarland
G. van der Wal, Kats
C. van Meeuwen, Waterlandkerkje
Redactiecommissie
L.M. van der Gouwe, Kloosterzande
L.M. Hollestelle, Middelburg
Ing. C.M.J. de Jonge, Goes
Drs. J.P. de Jonge, 's-Gravenpolder
G.J. Lepoeter, Kapelle
Dr. H. Uil, Zierikzee
Redactieadres'
Drs. J.P. de Jonge, Schoorkenszandweg 29,
4431 PH 's-Gravenpolder, tel. 0113-649296
e-mail: j.p.dejonge@kpnplanet.nl
Bestellen bulletins
Van de meeste bulletins is nog een beperkt aantal
exemplaren verkrijgbaar bij L.M. van der Gouwe,
Hulsterweg 10,4587 EC Kloosterzande, tel.
0114-681909. De prijs is 2,00 per stuk exclusief
verzendkosten. Bulletins kunnen ook digitaal
worden geraadpleegd via de Tijdschriftenbank
Zeeland,
iwww.Tijdschriftenbankzeeland.nl)
Met het indienen van artikelen voor het Btdletin
van de Stichting Oude Zeeuwse Kerken geven
auteurs tevens toestemming voor opname van hun
artikel in Tijdschriftenbank Zeeland.
Frontpagina:
Het na de verwoesting in 1572 overgebleven
restant van de kerk van Buttinge.
(Foto M. de Goffau).
Het bestuur heeft lang gezocht naar een
persoon die als aanspreekpunt voor de
plaatselijke exploitatiestichtingen van
de Stichting Oude Zeeuwse Kerken zou
kunnen optreden. De heer Henk van der
Schraaf, wonende te Domburg, heeft zich
gemeld als gegadigde voor die vrijwil
ligersfunctie. De heer Van der Schraaf is
een gepensioneerd medewerker van de
Monumentenwacht. Dat betekent dat
de Stichting thans over twee technisch-
adviseurs beschikt, te weten Henk van der
Schraaf en Levien de Putter. Henk gaat
opereren als eerste aanspreekpunt.
Het is de bedoeling dat voornoemde
heren samen de kerken en de besturen
van de plaatselijke exploitatiestichtingen
bezoeken, deels als kennismakingsronde
en deels om de lopende restauratieplannen
van de kerken te bespreken.
In de eerste maanden van 2021 kan het
schilderwerk van de Grote of Nieuwe
Kerk in Zierikzee worden aangepakt. In
Waterlandkerkje wordt gewerkt aan het
ontcijferen van de tekst op twee oude
grafzerken die zijn teruggevonden en het
plaatsen van de grafzerken in of rond de
kerk aldaar.
Naar aanleiding van opmerkingen die
zijn gemaakt in de algemeen bestuurs
vergadering in het najaar van 2020 zal
het dagelijks bestuur een voorstel voor
wijziging van de organisatiestructuur en
de statuten uitwerken, zodat daarover in
de komende voorjaarsvergadering van
het algemeen bestuur verder overlegd
kan worden.
Bij een wijziging van de statuten kan
ook rekening worden gehouden met het
per 1 juli 2021 in werking treden van de
wet genaamd Wet Bestuur en Toezicht
Rechtspersonen. Die wet wil op een aan
tal punten het rechtspersonenrecht voor
stichtingen en verenigingen gelijk trekken
aan dat van de BV/NV. Voor stichtingen,
verenigingen en coöperaties zijn zaken
rondom bestuur en toezicht niet, of be
perkt, wettelijk geregeld. Met de nieuwe
wet wordt dat nu wel gedaan. Denk hier
bij aan onderwerpen als: bestuursmodel,
regels voor aansprakelijkstelling, tegen
strijdige belangenregeling, ontslag van
bestuurders van stichtingen.
Verder is het de bedoeling om in de ko-
mende algemeen bestuursvergadering
aandacht te besteden aan het Beleggings
statuut Stichting Oude Zeeuwse Kerken,
ofwel de doelstelling van het vermogens
beheer, uitgangspunten voor het vermo
gensbeheer, uitgangspunten voor het
beleggingsbeleid en beleggingsrichtlijnen.
In de voorjaarsvergadering van het be
stuur is tevens aan de orde de benoeming
van een nieuw lid in het bestuur en wel
in de functie van voorzitter van het
bestuur.
Met vriendelijke groet,
Het bestuur
Pag. 3 G.J. Lepoeter
Een brandend kerkgebouw, schrikbeeld van de
eerste orde
Pag. 15 Leo Hollestelle
Het Bulletin voor iedereen beschikbaar
Pag. 16
In memoriam Frans Rothuizen (1935-2021)
Pag. 17 Huib Uil
Kerkgebouwen. 88 inspirerende voorbeelden van
nieuw gebruik - van appartement tot zorgcomplex
Pag. 20 j Kees de Jonge
Restauratie van de Sint Barbarakapel c.q. Gasthuis-
kerk in Middelburg
Ons heilig en luisterrijk huis, waar onze vaderen Uloofden, werd een prooi der vlammen en al wat ons dierbaar was,
een puinhoop (Jesaja 64:11).
Zijn ónze kerken wél brandveilig? Dit was de kop van een artikel in de Provinciale Zeeuwse Courant van 17 april 2019. Het is een
voor de hand liggende vraag, want twee dagen eerder, in de avond van maandag 15 april was de Notre Dame in Parijs voor een
belangrijk deel door brand verwoest. Niet alleen in Parijs, niet alleen in Frankrijk, maar tot ver daarbuiten was men verbijsterd.
Het zou niet anders kunnen want 'de Kerk' als instituut en als gebouw, is vaak onbewust, van oudsher ten diepste verankerd in
onze beleving. En dan zeker een kathedraal als de Notre Dame, die jaarlijks door miljoenen mensen van over de hele wereld om
uiteenlopende redenen bezocht wordt.
Maar al is het op een meer beperkte schaal, als een dergelijke ramp het kerkgebouw in een kleine stad of dorp treft, is de ontzet
ting navenant. Ook in deze tijd van voortschrijdende secularisatie is 'de Kerk', zichtbaar en tastbaar in het gebouw, nog altijd een
verbindende factor in een gemeenschap. Zowel kerkgangers als omwonenden blijven na een vernietigende brand ontredderd
achter.
Een moeilijk te beantwoorden vraag
Wat is eigenlijk het antwoord op de vraag
of onze Zeeuwse kerken brandveilig zijn?
Deze vraag is echter onmogelijk in zijn
algemeenheid bevestigend of ontkennend
te beantwoorden. Het gebeurt voor ons
gevoel niet vaak dat er sprake is van een
ernstige calamiteit, maar is dat aanleiding
om te stellen dat de kerken brandveilig
zijn?
Er is een veelheid aan mogelijke oorzaken
waardoor het mis kan gaan. In de nieuw
jaarsnacht van 2015 werd de kerk van
Hoek in Zeeuws-Vlaanderen door brand
verwoest. Het was geen middeleeuws
gebouw met een schat aan onvervangbare
elementen, maar toch was het een schok
kende gebeurtenis die nog vers in het
geheugen ligt. De meest waarschijnlijke
oorzaak was via het dak op een ongeluk
kige manier in de kap terecht gekomen
vuurwerk.
Een vraag die gesteld kan worden: zou
de aanwezigheid van een sprinklerin
stallatie deze brand voorkomen heb
ben? Een sprinklerinstallatie die aan de
tegenwoordige eisen voldoet behoort
tot de mogelijkheden, ook voor grote
en monumentale kerkgebouwen. Maar
het is een kostbare aangelegenheid en de
aanleg is niet eenvoudig. In Zeeland is
van de grote historische kerkgebouwen
dan ook maar een beperkt aantal van een
sprinklerinstallatie voorzien. Dat zijn de
Nieuwe Kerk/Koorkerk en de Oostkerk
in Middelburg, de basiliek in Hulst en de
Grote Kerk in Tholen. Een garantie voor
een veilige situatie en/of een verlaging
van de verzekeringspremie levert het
echter niet op.
Hoe belangrijk de kerk in een dorp als
Hoek vandaag de dag nog altijd is, bleek
wel uit de reacties. Niet alleen de kerkelij
ke gemeente, maar de hele dorpsgemeen-
De voorpagina van de poster (in dichtgevouwen toestand) van de Rijksdienst voor het Cultureel
Erfgoed.
schap en een veelheid aan organisaties
zetten er zonder aarzelen de schouders
onder om herbouw te realiseren. Gelukkig
was de verzekering van het gebouw goed
in orde. In december 2016, nog geen twee
jaar na de ramp, kon de herbouwde en
naar de eisen van de tijd ingerichte kerk
weer voor de eredienst in gebruik worden
genomen.'
Aandacht voor de problematiek
De brand in de Notre Dame heeft in zo
verre ook een nuttig neveneffect gehad,
dat het op talloze plaatsen alarmbellen
27 branden
met een schade tussen de
C 50.000 en C 1.000.000
11 branden
met een schade groter dan
€1.000.000
