dingy verdween het grootste gedeelte van het open water en ontstond het huidige kreekje met het daarbij horende wei- decomplex. Zowel fysische als antropogene invloeden hebben dus bijgedragen tot het tot stand komen van "ZwartenhoekM Milieugradiënten als voedselrijk/voedselerm, zout/zoet, droog/nat, vertika.le en horizontale kwel, een tot voor kort vrij extensieve beweiding.en een natuurlijke waterhuishou ding hebben, het weidegebied gevormd tot een stresszone of ecotone. Deze stresszones, die gekenmerkt zijn door hun onbestendig en wisselvallig karakter en door hun vrij grote mate van diversiteit en variabiliteit aan fauna en flora, zijn een van de meest waardevolle landschappen van de zui delijke Delta. Er ontstonden rietkragen, modderstrandjes, schorregedcel- ten, onbegroeide plaatsen en hogergelegen drogere stukken. Het spreekt bijna voor zichzelf, dat zi.ch in een dergelijk milieu een flora en fauna gaat ontwikkelen, die weldra evolueert tot een waardevol oocosysteem. Vogelsoorten als kuifeend, tafeleend, bruine kiekendief, torenvalk, weterral, scholekster, strandplcvicrkleine plevier, watersnip, grutto, tureluur, kemphaan, kluut, stcltkluut, visdicf, blauwborst, snor, bosrietzerger baardmannetje en grauwe gors kwamen en komen hier nog steeds tot broeden. Dwz. va.n de tot nu toe 137 waargenomen soorten zijn er 52 broedvogel. Ook van de tot nu toe 205 gedetermineerde plantesoorten zijn er een hele reeks die hier hun optimale standplaats vinden. ;7e vermelden bijvoorbeeld zwanebloem, moeraszout- gras, slanke waterbies, gewoon en stomp kwoldorgras, zilte en zeegroene rus, zeegroene ganzevoct, heggeduizendknoop gerande en zilte schijnspurrie, slanke waterkers, selderij, aard b eik 1 av ermelkkruid-, blauwe en rode. wafer ereprijs., wilde kaardebol, heelblaadjesmoeras audijvie en zwart knoopkruid. Hieruit blijkt dat er een constante wisselwerkingbesterf tussen de kreek enerzijds en hot weidegebied anderzijds en dat beide tenvolle waard zijn om te worden behouden en be schermd. Het zou zc-ker niet gepest zijn een grote publiciteit rond Zwartenhoek te voeren, moest het niet zijn, def ook hier 8. de mens meent, bewust of onbewust, te moeten gaan in grijpen Juist door een te intensieve beweiding en een onjuiste waterbeheersing (hoog peil in de zomer, laag peil in de winter) is gebleken hoe licht het complexe evenwicht van Zwartenhoek kan verstoord worden, en zijn oen aantal symptomen aau het licht gekomen die er op wijzen dat de natuurlijke gesteldheid van het gebied een wijziging ondergaat Door een te sterke beweiding doet zich een te grote bo demverdichting voor, met als gevolg dat een aantal, plan ten kan verdwijnen of reeds, hopelijk slechts tijdelijk, verdwenen is. In hun plaats verschijnen dan meer banale soorten. Daarnaast kan een te intensieve beweiding groot gevaar gaan opleveren voor broedende of pleisterende vogels. Een tegennatuurlijke waterbeheersing heeft voor al een nadelige invloed* op de vogelstand. Immers oen hoog waterpeil op de weiden tijdens de zomer, bedreigt de broedplaatsen van strandplevierkluut, steltkluut en visdiefje. Een te laag waterpeil tijdens de winter bedreigt de drassige fourageerplaatsen ven pleisterende ganzen, smienten en goudplevieren De totale aftakeling van hef weidegebied, veroorzaakt door deze twee menselijke ingrepen kan echter wel enkele jaren in beslag nemen. Dit proces zou echter nog aanzien lijk versneld worden door het uitvoeren van oen plan, dat voor het ogenblik een zeer aktueol probleem is. Met name wordt hier bedoeld, het graven van een afwate- ringssloot van de ten noorden van het weidegebied gele gen akkersnaar de in het zuiden gelegen rijkswater! ei- ding, dwars door de meest typische gedeelten ven de wei degrond. "Jijzelf hebben nochtans vastgesteld dat de landbouwgronden in het noorden geen wateroverlast ken nen, en dat de hoeveelheid water die vanaf deze gronden naar het weidegebied afvloeit, zeer miniem is. Het spreekt voor zichzelf dat door het aau1 eggen van een sloot, dwars door de meest laag gelegen weiden, deze onmiddellijk zouden ontwateren, uitdrogen en verruigen, waardoor de waarde van !'Zwartenhoek" op slag zou worden gehalveerd 9.

Tijdschriftenbank Zeeland

de Steltkluut | 1974 | | pagina 5