in de landen rondom de Middellandse Zee, ook de vlucht over de
Alpen, over de zee en de woestijn "brengt grote risico's voor de
vogels met zich mee. Er kan ook een voedseltekort zijn in de
overwinteringsgebieden
Zelfs onder normale omstandigheden komt slechts 30 i° van de vo
gels die het nest bij ons verlaten hebben in het volgend jaar
terug om hier te nestelen. Maar wij weten ook op grond van talrij
ke studies, dat al deze verliezen binnen enkele jaren worden
goedgemaakt als de omstandigheden weer normaal worden. Dit is
een belangrijk gegeven.
Er is ook een natuurwet die zegt dat ieder schepsel aangepast is
aan zijn bijzondere bestaansvoorwaarden. Het evenwicht herstelt
zich steeds op natuurlijke wijze. Door een overdreven wintervoede-
ring worden kunstmatige condities geschapen (denk aan overwinte
rende ooievaars in het Zwin) en voor zekere dieren wordt een
soort van tamheid geschapen die op de lange duur verkeerd kan
werken. Er wordt wel tegeningebracht dat bijgevoederd moet worden
omdat de natuurlijke voedselbronnen bij voortduring verminderd zijn.
Ook is het waar dat wij heggen rooien en biotopen met onkruiden
vernielen die een belangrijke voedselbron in de winter zijn.
Wij moeten eigenlijk het kwaad bij de wortel uitroeien en liever meer
strijden voor het behoud van biotopen. Met wintervoedering alleen
lossen wij het probleem niet op. Meestal is het ook zo dat vogels
die op natuurlijke terreinen voedsel vinden, de voederplanken maar
nauwelijks bezoeken.
Ethisch en educatief bezien:
Het menselijk sentiment spreekt. Hij die vogels voedert manifesteert
nobele gevoelens en beschermt een onmachtig schepsel.
Toch denkt deze mens wellicht te weinig aan de beproevingen die
de natuur ondergaat door droogte in grote gebieden die vochtig
dienen te zijn, het in beslag nemen van terreinen voor bebouwing,
kanalen en wegen, ontbossing van natuurlijke wouden ven het ge
bruik van pesticiden. Zn wij ook zo geroerd bij het zien van een
grote bulldozer die een rietveld vernietigt als bij het zien van
een uitgeputte vogel?
Wij moeten ons ook in geweten de vraag stellen of het voederen
van vogels ons een alibi geeft. Het is veel eenvoudiger voedsel
te verstrekken dan de natturlijke biotoop te waarborgen en toch
is dat het belangrijkste.
Zeker het voederen van vogels heeft ontegenzeggelijk een grote e-
ducatieve waarde. Zeer vele mensen, vooral jongeren, krijgen de
gelegenheid om de vogels van dichtbij te leren zien. Zo worden
affectieve bindingen ontwikkeld met de vogels en de natuur in het
algemeen. De wintervoedering is vaak een eerste contact en een
eerste aanzet tot een veel grotere activiteit als natuurbescher
mer
C onclusie
Uit strikt biologisch oogpunt bezien is wintervoedering twijfel
achtig. Niettemin wanneer sneeuw en ijs het hele landschap bedek
ken voelt de medelijden hebbende mens, in weerwil van de beste
204
