BOEKENNIEUWS
NIEUWE SOVON ATLAS
In november verschijnt bij SOVON de langverwachte Atlas van
de Nederlandse vogels, het vervolg op de atlas van de
Nederlandse Broedvogels. Zo'n 5000 vogelaars hebben gegevens
voor de nieuwe Atlas aangeleverd; zij kunnen zich het resul
taat, een gebonden boek van ruim 600 blz. zeer voordelig
aanschaffen
Het veldonderzoek van het Atlasprojekt voor Winter- en Trek
vogels duurde vijf jaar, van oktober 1978 tot en met sept
ember 1983- Maandelijks werden de 1767 atlasblokken geïn
ventariseerd op vogels. Een uniek projekt: nog nergens ter
wereld is zo'n grootschalig onderzoek opgezet en uitge
voerd. De deelnemende vogelwerkgroepen en individuele
vogelaars zorgden voor ca. 220.000 ingevulde waarnemings-
kaarten met een totaal van maar liefst 5 miljoen waarnem
ingen. Het CBS verzorgde deautomatisering van dit gigan
tisch grote gegevensbestand. In totaal werden gedurende
het onderzoek ^26 vogelsoorten en gemakkelijk te herkennen
ondersoorten vastgesteld. Gerekend over de 60 onderzoeks-
maanden betekent dit dat het basisbestand uit ca. 20.000
verspreidingskaarten bestaat. Ten behoeve van de Atlas
van de Nederlandse Vogels is dit basisbestand bewerkt tot
een set van maximaal 12 kaarten per soort, voor elke
kalendermaand een verspreidingskaartHierbij zijn de
gegevens uit de vijf afzonderlijke onderzoeksjaren samen
gevoegd. Van de 197 soorten, die gedurende het gehele
jaar kunnen worden waargenomen, zijn 12 kaarten afge
beeld; de 55 soorten zomervogels en wintervogels kregen
er 9- Schaarse, zeldzame en zeer zeldzame vogels moeten
het doen met 3 kaarten, respektievelijk 1 kaartje en een
tabel in plaats van een kaart. Bij soorten die in de
Atlas minder dan 12 kaarten krijgen, wordt de gewonnen
ruimte vaak benut voor speciale kaartjes met opmerkelijke
verspreidingsbeelden uit afzonderlijke onderzoeksmaanden
of voor diagrammen met gegevens over doortrek of aantals
veranderingen. In de begeleidende tekst wordt uitleg ge
geven bij de verspreidingskaartenVerder wordt aandacht
besteed aan trekgedrag en ekologische eisen en wordt inge
gaan op historische gegevens of bijzondere verschijnselen
die in de loop van het projekt worden waargenomen. Boven
dien wordt per vogelsoort een schatting gegeven van het
aantal vogels dat tijdens het projekt in ons land voor
kwam, waar mogelijk aangevuld met een vergelijking ten
opzichte van het broedvogelsonderzoek en met aktuele
ontwikkelingen. In een aantal inleidende hoofdstukken
137
