4
Omdat het actieve groeiseizoen van planten de
laatste 11 jaar met 8 dagen is vervroegd is het
verband met weer en klimaat aannemelijk.
In het recente Nature-artikel weten de Noorse
onderzoekers de Britse resultaten overtuigend te
koppelen aan de trend in de zogeheten North
Atlantic Oscillation (NAO). De NAO is de At
lantische tegenhanger van de 'Southern Oscilla
tion' boven de Stille Oceaan die in verband staat
met de beruchte El Nino. Ook in het drukverschil
tussen de hoge drukken bij Lissabon en de lage
drukken bij Ijsland doen zich periodieke schom
melingen voor (met een periode van een paar
jaar) die van invloed zijn op het weer rond het
noorden van de Atlantische Oceaan. Voor het
drukverschil is de zogenoemde NAO-index in
gevoerd die gewoonlijk varieert tussen plus en
min drie.
Hoge NAO-indeces (groot drukverschil
Portugal-ljsland) leiden 's winters tot een ver
sterkte aanvoer van relatief warme lucht van de
oceaan naar Europa en dus tot relatief warme
winters. Sinds 1970 treedt in de NAO-index een
opvallende tred op naar hoge waarden.
De Noren onderzochten het verband tussen de
NAO-index en het eerste kuitschieten van pad
den, kikkers en salamanders en het begin ven
het broedseizoen (eerste ei) van de grauw gors.
de tjiftjaf en de ekster en ze vonden een signifi
cante correlatie.
Ook in de zin dat het vogelbroeden weer later
begon als de NAO-index een paar jaar extra
laag uitviel. Al eerder is een verband tussen cis
NAO-index een plantengroei in de Atlantischs
Oceaan en de Noordzee aangetoond.
De directe reactie van de vogels op de tempe -
atuur wordt ook in een ander bericht in Nature
aangetoond. Onderzoekers van de universitet
van Oxford stellen vast dat ook de koolmees bij
Oxford zo'n 10 dagen eerder aan het eerste ei
begint. De eerste legdag blijkt statistisch overti -
igend gekoppeld aan de temperatuur van ds
maanden maart en april gezamenlijk.
Sinds 1970 worden die twee maanden steeds
warmer. Maar tussen 1945 en 1970 trad eei
omgekeerde trend op en verschoof het broeds -
zoen enigszins (maar veel minder overtuigenc
naar een latere datum. In de teugkeer van de
gierzwaluw boven Nederland is iets soortgelijks
waargenomen.
POSITIEF NIEUWS VAN HET lEPENFRONT
Door Lucien Cal!
Al eerder schreven we in De Steltkluut over
de pogingen om alle monumentale iepen in
Zeeuws-Vlaanderen te laten injecteren met
het anti-iepenziekte middel Trigger. Inmid
dels kunnen we melden dat deze actie
buitengewoon succesvol is verlopen. Want
alle monumentale iepen die in eigendom zijn
van de grotere terreinbeheerders en waar
voor inenting zinvol bleek (bijna in alle
gevallen was dat zo) zijn inmiddels geïn
jecteerd.
Alle terreinbeheerders bleken de noodzaak van
het behoud van deze landschappelijke monu
menten te onderschrijven en waren bereid zelf
de kosten voor deze maatregel te dragen. Uit de
samenwerking tussen de grotere terreinbeheer
ders blijkt hun gezamenlijke verantwoording
voor het behoud ervan. Het Waterschap De Dri 3
Ambachten, Provincie Zeeland, Rijkswaterstaa
Gemeente Hontenisse en Staatsbosbehee
hebben hier dus een dikke pluim verdieno.
Temeer daar het hier om een jaarlijks terugk
erende kostenpost zal gaan. Het injecteren wer
uitgevoerd door de Bomendienst van Heidem j
Realisatie.
Uiteraard zal het niet zo zijn dat door deze acti
er nu ineens geen enkele monumentale iep
meer door iepenziekte zal uitvallen. Maar de
verwachtingen zijn wel zodanig dat de hoge
uitval percentages omgebogen kunnen gaa
worden in veel minder hoge. Zeker als de geza
menlijke actie meerdere jaren achtereen volge
houden wordt, zal de iepenziekte onder de mo
22
