X I
veerkracht.
Dit in acht genomen hebbend, verbaast het mij
soms dat men terreinen koopt, wat een kostbare
zaak is in postzegel Nederland, om er dan een
paar kostbare scheppen bovenop te doen om de
natuur te ontwikkelen, waar haar 'te laten' meer
voor de hand zou liggen. Natuurlijk wil je som
mige gebieden een goede uitgangspositie
geven, dan zul je het moeten bestellen, maar
vaak wordt verwildering als een negatieve on
twikkeling gezien, terwijl dat toch juist in essen
tie datgene is wat in de natuurlijke gang van
zaken besloten zit. In ieder geval is een ruige
natuur voor mij vaak een aanleiding geweest om
een bepaald gebied te bezoeken. Wat zou er op
tegen zijn om bijvoorbeeld het noordelijke
Braakmangebied in zijn geheel af te rasteren,
het te laten gaan om er dan in de loop van de
tijd met behulp van extensieve begrazing een
natuurlijke kwaliteit in te krijgen die je met een
passer en meetlat nooit en te nimmer zult
hebben. De Veluwse wildparken zijn een goed
voorbeeld voor wat het afrasteren betreft, en de
Oostvaarderplassen tonen overtuigend het suc
ces van de effecten van extensieve begrazing.
Het publiek is in dit concept welkom, moet
duidelijk zijn. Dit doen en dat laten lijkt mij
kortom de beste benadering om ruimte en
kwaliteit te ontwikelen, zonder gedwongen te
zijn om bodemloze putten te vullen. 'Laat de
putten de putten, zogezegd'. Het moet duidelijk
zijn dat het idee van 'laten' en laten begrazen,
zich enkel leent voor wat grotere terreinen zoals
de toekomstige vergrote Noorderbossen dus.
Begrazing beperkt zich dan niet alleen tot het
huidige reservaat.
Het geld dat deze methodiek bespaart kan wor
den benut voor het onderhoud van de kleinere
W
landschapseenheden en elementen die een in
tensiever beheer wel nodig hebben. De ecologi
sche verbindingszönes, de kreken, overhoek^n
bloemdijken en de buitendijkse gebieden, j
opgedeeld en verspreid over het Zeeuws
Vlaamse landschap, zijn immers veel bewer'ce-
lijker dan grote aaneengesloten terreinen. He'
laatste woord over het hoe en wat zal n.i
nimmer klinken. Ik vind dat een gelukkige zaak, j
want als dit schrijven sommigen tegen de borst
mocht stuiten is dat gunstig. Niet geschokt in-
mers, betekent niet gedacht, en als iets ons
denken nodig heeft dan is dat de in dit landje
door cultuur beknelde natuur. Daarom hoop ik
dat we als vereniging ook eens willen discus
siëren over wat natuur betekent en wat we
daarmee willen opdat onze kinderen er wat mee
kunnen. Sinds de inpoldering van de Mossel-
banken is het beleven van een belangrijk stuk!
wilde natuur, d.w.z. natuur die zichzelf beheert,
in de naaste omgeving mij en mijn kindf-rnj
voorgoed ontnomen. Als we dan bij het ont
wikkelen van nieuwe natuur te veel meetlat,
schop en bijl hanteren, zie ik de mogelijkheid dat
te kunnen beleven zonder de heilige koe te
moeten gebruiken niet erg nabij komen. IVijn
pleidooi is dan ook, zonder het werk van de vele
vrijwillige en professionele natuurbeheerders te
willen te kort doen, meer oog te krijgen voor de
natuur als een zichzelf beherend systeem. I-et
is met het oog op de toekomst van de Brack-i'
manstreek in het bijzonder, dat ik dit heb willen i
inbrengen.
CONTACTADRESSEN WERKGROEPEN:
Werkgroep
Planologie:
Vogel-/Roofvogel Zeeland:
Jeugd/Landschapsonderhoud/
Bomen:
Planten:
Insekten:
Vogelopvang:
A.Paauwe, G.v.d.Nissestr 48, 4532 AE Zaamslag
H.Castelijns, Marollenoord 10, 4553 CP Philippine
L.Calle, Walstraat 7, 4531 ED Terneuzen
P.Maas, Rembrandtlaan 11, 4532 HP Terneuzen
J. de Bakker, Past. Willemsstraat 5, 4586 AJ Lamswaarde
W. de Koek, Spaarnestraat 13, 4535 GS Terneuzen
32
