HEBBEN AMFIBIEËN EEN MILLENNIUMPROBLEEM
Hoe begint zo iets? Ergens heeft iemand
op een bepaald moment een idee. Die ie
mand heeft het lef of het doorzettingsver
mogen of de bijzondere ondersteuning
van collega's om dat idee uit te werken.
Voor je het weet neemt een en ander con
crete vormen aan en sta je plotseling oog
in oog met Jan Wolkers. Dé Jan Wolkers
wel te verstaan, voor de meesten van ons
bekend als schrijver, voor sommigen de
man die Monique van de Ven wel eens
heeft gekust. Anderen kennen weer de
beeldhouwer en voor een enkeling is het
de man die de Boomkikker als absolute
favoriet heeft onder de dieren. Onder
tussen is dat bij heel wat meer mensen als
zodanig bekend. Hij heeft er immers uitge
breid verslag van gedaan op het amfi
biesymposium 13 juni in Aardenburg.
Een korte impressie.
Het symposium was opgezet door de Stich
ting Landschapsbeheer Zeeland. Amfibieeën
in het algemeen stonden in de schijnwerpers
en meer in het bijzonder de Boomkikker.
Want dat het niet goed gaat met deze groep
van dieren, zo werd in de loop van de middag
meer dan duidelijk. Ben Crombaghs van het
bureau Limes Divergens, en onder andere
auteur van het soortbeschermingsplan
Boomkikker, gaf aan waar in Nederland nog
Boomkikkers voorkwamen en waar er nog
levensvatbare populaties aanwezig zijn. En
dat begint helaas een heel overzichtelijk ver
haal te worden. Kon je vroeger zeggen dat dit
gifgroene kikkertje zo'n beetje overal in het
oosten en zuiden van ons land voorkwam,
vooral op de pleistocene zandgronden, in de
jaren negentig moet je ze zoeken in het
oosten van Overijsel en Gelderland, een
beetje in Limburg én in West Zeeuws-
Vlaanderen. In bijna alle biotopen waar ze nu
nog voorkomen is er sprake van achteruit
gang. Op sommige plekjes is de situatie sta
biel en in een zeer zeldzaam geval durft men
aan een licht herstel te denken. Dat verhaal
Door Peter Me ast
doet zich ook in Zeeuws-Vlaanderen voor. Rei e
Beijersbergen van de Stichting Het Zeeuwse
Landschap deed daar verslag van. Vroeger, n
ieder geval vóór de jaren zestig, moet ce
Boomkikker overal te zien zijn geweest. Ook hij
ons in Oost Zeeuws-Vlaanderen! Langzaamaan s
het verspreidingsgebied ingekrompen. Eerst tot
West Zeeuws-Vlaanderen, met nog een satelliet-1
populatie rondom Driewegen. Zelf heb ik hem ook
nog gehoord, een jaar of vier geleden, één enkel t
zielige Boomkikker, luid roepend, vlak tegen
Driewegen aan, nog juist binnen de begrenzing
van de gemeente Terneuzen. Eentjes verdero
aan de St. Pietersdijk zaten er toen nog wat meer
te kwaken. Anno 1998 moeten we vrezen dat o t
oosterse bolwerk geheel verloren is. Geen enkef9
Boomkikker werd meer gehoord en dat kun je
typerend noemen voor de huidige situatie. Meer
en meer zijn vindplaatsen verloren gegaan en
meer en meer leeft de soort teruggetrokken bir -
nen enkele belangrijke kerngebieden. Dat zijn er
nu nog maar een drietal: Kievittepolder, Re-
tranchement en Aardenburg. Alle andere locaties
dreigen op korte termijn te verdwijnen. Wat moe t
er dan gebeuren om de situatie ten goede U
keren? Zoals het er nu uitziet is het de vraag cf
onze amfibieeën wel het jaar 2000 halen en er i
dus sprake van een serieus millenium-probleerr
Aan ondergetekende deze middag het woord om
daar een aantal aanbevelingen voor te doen. Het
verhaal ging over de Boomkikker, maar vergelijk
bare verhalen zijn te vertellen over de Kamsala
mander en Rugstreeppad. Belangrijkste knelpum
is zondermeer: water! Amfibieeën leven immer
24
