Ml
Een nieuwe Rode Lijst voor planten
en de betekenis voor Oost-Zeeuws-Vlaanderen
Door Peter Maas
Gorteria, een tijdschrift voor fioristen, eco
logen en vegetatiekundigen, heeft in het
laatste nummer een nieuwe rode lijst gepu
bliceerd*. Het gaat om bedreigde en kwets
bare vaatplanten in Nederland en het
moet gezien worden als een basisrap
port met een voorstel voor de Rode
Lijst. Een voorstel, want net zo min
als de eerste lijst uit 1990, heeft ook
deze geen formele status of een juri
disch karakter. Toch gaat er van een
dergelijke lijst een zeer belangrijk sig
naal uit. Je kunt er de waarde van een
bepaald gebied mee aangeven en de
lijst vertelt heel wat over de toestand
waar de wilde planten in Nederland
zich in bevinden. In hoeverre is de
lijst van belang en wat is er ten op
zichte van de eerdere veranderd? In
het onderstaande een selectie uit de
lijst voor zover het soorten betreft
welke in Oost-Zeeuws-Vlaanderen.
In totaal werden 1490 verschillende soor
ten beschouwd. Dit is het totaal aantal
vaatplanten welke van nature in Neder
land op dit moment voorkomt. Maar liefst
499 daarvan, en dat is 38%, zijn opgeno
men op de Rode Lijst 2000. Een verdere
opsplitsing is daarbij gemaakt in
'gevoelig', 'kwetsbaar', 'bedreigd', 'ernstig
bedreigd' en 'verdwenen'. Per soort wordt
een trend aangegeven waarbij de toe
stand in 1999 wordt vergeleken met die
van rond 1935. De huidige lijst is vanzelf
sprekend gebaseerd op meer gegevens
dan die van 1990, de status van meerde
re soorten is dan ook veranderd. Niet
minder dan 74 soorten zijn nieuw voor de
lijst, 117 andere soorten keren er niet op
terug. Corrigeert men echter voor de ver
andering in de gehanteerde criteria dan
telt de huidige lijst toch zo'n 10% meer soorten
dan zijn voorganger. Een niet onbelangrijk de
tail is dat een en ander gebaseerd is op de ver-
spreidingsgegevens van de soorten zonder
daarbij de aantallen in ogenschouw te nemen.
Eén exemplaar van bijvoorbeeld Gewone agri-
monie binnen één vierkante kilometer weegt
dus even zwaar dan vele 100-den exemplaren
binnen één enkel dijktalud. Het spreekt voor
zich dat de trend die de lijst signaleert
voor veel soorten een te rooskleurig
beeld schetst.
Niet meer op de Rode Lijst
Wat Oost-Zeeuws-Vlaanderen betreft
is een aantal soorten nu niet meer
vermeld op de lijst. In een aantal ge
vallen betreft het soorten welke in de
tussentijd inderdaad in aantal zijn toe
genomen, in andere gevallen zijn het
de extra gegevens die het mogelijk
maakten de toestand van de soorten
beter te interpreteren. Het betreft de
volgende soorten:
Zwartsteel, Steenbreekvaren, Stinken
de ballote, Echt- en Fraai duizendgul-
denkruid, Veldhonds-tong, Rietorchis,
Wilde marjolein, Duizendknoopfon
teinkruid, Ijzerhard, Herfstbitterling,
Glad parelzaad, Bijenorchis, Bleek
kweldergras, Witte waterkers, Ruwe
klaver, Gestreepte klaver en Maretak.
Ze stonden nog wel vermeld op de vo
rige rode lijst maar zijn kennelijk op dit
moment niet in hun voortbestaan
kwetsbaar of bedreigd.
Nieuw op de Rode Lijst
Soorten welke volgens de nieuwste
gegevens en inzichten wel op de lijst
thuishoren en die dus wel zeldzaam
zijn of in hun voortbestaan kwetsbaar
of bedreigd zijn:
Kruisbladwalstro, Bleekgele hennep-
netel, Grote keverorchis, Zeeweeg-
Kruisbladwalstro RUjge weegbree, Grote tijm,
Kleine valeriaan, Dubbelloof, Kam-
gras, Ronde zonnedauw, Brede waterpest, Stij
ve ogentroost, Veldgerst, Beemdkroon, Katten-
doorn en Goudhaver. Kennelijk zijn dit soorten
welke in aantal sterker zijn achteruit gegaan
5