Monumentale Gladde iepen verdwenen
Dat de iepenziekte nog steeds flink huis houdt
onder deze prachtige boomsoort is een bekend
gegeven, leder jaar opnieuw sneuvelen in Oost
Zeeuws Vlaanderen duizenden bomen, waaron
der helaas ook nog steeds monumentale exem
plaren. De inheemse soort iep, dat wil zeggen
de soort die hier van nature thuis hoort is de
Gladde iep, soms ook wel Veldiep genoemd.
Deze soort is hier talrijk. Je treft hem in allerlei
soorten bosjes en beplantingen, vooral in de
kleigebieden. Deze boom heeft het vermogen in
zich, om uit te groeien tot een boom met formi
dabele afmetingen.
Op dit moment is het zo dat alle monumentale
Gladde iepen door de iepenziekte zijn getroffen,
en dus dood of al verdwenen zijn. De laatste
exemplaren stonden bijvoorbeeld in het wandel-
Door: Lucien Call<
bos Hof ter Zande te Kloosterzande, de Val bi
de Griete en aan de Beoosteblijsestraatweg t(
Axel. Daarmee is de soort op zich nog niet ver
dwenen. Want als jonge boom is de soort zoals
gezegd, nog steeds talrijk. Maar van zodra de
bomen wat groter worden, wordt de besmet
tingskans steeds hoger, en de een na de andei
valt weg. Doordat er steeds weer jonge takken
vaak als worteluitlopers, doorgroeien is er wei
nig kans op dat de gladde iep als soort hele
maal gaat verdwijnen.
Het verdwijnen van de monumentale gladde ie
pen, een boomsoort die hier van nature altijd
zo'n grote rol heeft gespeeld, is natuurlijk een
triest gegeven. Wie nu wil zien hoe een vol
groeide inheemse iep eruit ziet, moet daarvoor
een heel stuk reizen.
Gelukkig is het zo dat er nog wel een paar an
dere soorten iepen zijn. waarvan er nog een
aantal monumentale exemplaren overgebleven
zijn. Het betreft echter steeds onnatuurlijke
kweekvarianten. Dat behoeft enige uitleg. Naast
de Gladde iep is er de Ruwe iep die in Oost Ne
derland en bijvoorbeeld in de Ardennen in
heems is. Deze twee soorten zijn met elkaar ge-
kruisd en de hybride tussenvormen worden de
Hollandse iepen genoemd. Daarvan zijn er weer
een aantal gekloond. Zoals de Belgica, Groene-
veld, Vegeta en Commelin. Al deze vier soorten
zijn in Oost Zeeuws Vlaanderen veel aange
plant. Overigens moet je wel een bomenkenner
zijn om deze iepen soorten uit elkaar te kunnen
houden, zoveel als ze op elkaar lijken. Vooral
de Belgica kan een boom met reusachtige af
metingen worden. Ze is bekend van dijk- en
wegbeplantingen en ze heeft vele generaties
lang het landschap gedomineerd. Helaas neemt
ook het aantal monumentale bomen onder de
Hollandse iepen steeds verder af. Gelukkig
doen beheerders nog steeds hun best om ten
minste een aantal van deze giganten voor het
landschap te behouden. Het valt te hopen dat
hun inspanningen beloond worden. Al zou er
dan uiteindelijk slechts een beperkt aantal over
blijven.
12