4
De Torenvalk en de menselijke bouwdrift
Yf
Acht september 2000 in het bezoekerscentrum
De BaeckermatEen buurtbewoner met ogen
in z'n kop had een verhaal voor de krant maar
die hadden er geen interesse in. Dus waarom er
niet mee naar De Steltkluut?
In het insteekhaventje bij Pas-
sluis/Westdorpe ligt een drijven
de bok. Een drijvende kraan zeg
maar die er reeds jaren op dezelf
de plek ligt. Een attente buurtbe
woner vertelde mij dat er ook dit
jaar in de kraan een koppel To
renvalk had gebroed. Reeds drie
jaar na mekaar zou dat aan de
gang zijn en dit jaar waren er vier
grote jongen. Die man had ze
zelfs met z'n zessen naast me
kaar zien zitten; het ouderpaar en
de vier jongen. Op zo'n eenvou
dig verhaal ga ik graag even
door. Is het dan geen wereld
nieuws, voor de mensen in de
buurt is het best leuk en er valt
meer over te zeggen.
Drie soorten valken broeden hier dus wel. Or
der broeden verstaan we dan het al dan niet
met succes eieren produceren en jongen groot
brengen.
De Boomvalk maakt meestal gebruikt van de
nesten die andere vogels in bomen gebouwd
hebben. Toch worden de laatst
jaren ook nesten gevonden hoo
in electriciteitsmasten. De eieren
1 worden gewoon in de hoeken
van de dwarsbalken gedepo
neerd
Voor een echte klifbroeder als de
Slechtvalk ontbreekt het ten lan
de aan kliffen en rotsen. Vroege
kwam hij België vooral voor in de
grote valleien van Hoog-Belgie
(Maas, Amblève, Ourthe) waa
hij nu recent is teruggekeerd o
m. in nestbakken opgehangen
aan de centrale van Tihange
Maar nog spectaculairder zijn de
broedgevallen in kasten aar
koeltorens in de Antwerpse er
Gentse havens
De Torenvalk is zoals andere valken geen nes
tenbouwer. Door het ontbreken van die vaardig
heid zijn valken beperkt in hun mogelijkheid om
op bepaalde plekken van de wereld te broeden.
Ze zijn dan ook meer dan nestbouwers afhan
kelijk van de aanwezigheid van plekken waar ze
veilig hun eieren kunnen leggen en uitbroeden.
Kliffen zijn daartoe uiterst geschikt. Maar omdat
die ten lande ontbreken hebben valken er wat
op gevonden. En daar begint het verhaal.
In Nederland en België broeden er drie soorten
valken. Naast de Torenvalk is dat de Boomvalk
en de Slechtvalk. Andere valken die hier wel
eens gezien worden zoals de Roodpootvalk en
het Smelleken zijn ook al geen nestbouwers.
Het Smelleken (o.m. Scandinavië en Britse Ei
landen) broedt veelal op de grond, en de Rood
pootvalk (o.m. Europees Rusland) is een soort
koloniebroeder die gebruik maakt van roeken
nesten (ook al een koloniebroeder Het zijn
evenwel geen broedvogels van onze contreien.
Terug naar onze sympathieke Torenvalk nu
Volgens sommige auteurs is het belangrijk da
er toch enig substraat op de bodem ligt zoda
de broedende vogels een soort kommetje kun
nen uitschrapen zodat de eieren niet kunner.
wegrollen. Dat substraat zal dikwijls bestaan ui
aan elkaar geklitte rommel als stukjes ge
droogde prooidieren, braakballetjes, uitwerpse
len, veren, dons, dikwijls uit vorige jaren. Maai
net zo goed worden de eieren op de kale boden-
van nest, holte of kast gelegd. Gezien ze dus
zelf geen nest bouwen zijn ze aangewezen op
één van volgende plekken
oude nesten van andere vogels (kraaien en
eksters); zogezegde wildnesten
allerlei holen en nissen (natuurlijk of artifici
eel)
nestbakken daartoe speciaal geplaatst
op de grond (in de duinen op Texel bvb.)
10
