havens van Antwerpen en Gent via de
Westerschelde wordt gewaarborgd. (De
buitenste fortenlinie rond Antwerpen is echter
alleen door de Duitsers in beide Wereldoorlogen
in gebruik genomen.)
Eerste verdiepingen en de Belgische havens
Voor een betere berijkbaarheid van de havens
van Antwerpen en Gent zijn in de jaren zestig
van de vorige eeuw het Kanaal van Gent naar
Terneuzen en de Westerschelde voor het eerst
uitgediept voor de steeds groter, dus dieper,
wordende zeeschepen.
In de jaren zestig, de opbouwjaren na de 2e
wereld oorlog, keek men nog niet zo naar de
natuurwaarde van een gebied. De grond van het
Smitschorre bij Axel was slechte
landbouwgrond, dus werd het slib dat vrij kwam
uit het Kanaal van Gent en Terneuzen hier
gedeponeerd, en kreeg Staatsbosbeer het in
beheer. (Het slib uit de vaargeul van de
Westerschelde wordt op slibdepots in de
Westerschelde gedeponeerd.)
Zeebrugge
Zeebrugge is de enige plaats aan de Belgische
kust met een buitenhaven in zee. Deze werd in
1907 in gebruik genomen en staat via het
Boudewijnkanaal in verbinding met Brugge.
De buitenhaven is toegankelijk voor zeer grote
zeeschepen. Evenals Oostende onderhoudt
Zeebrugge regelmatige diensten met
passagiersschepen op Engeland. De
containerhaven is uitgerust met roll-on-roll-off-
terminals. De buitenhaven staat via een sluis in
verbinding met de binnenhaven: bestaande uit
drie dokken, die tussen het Boudewijn-, het
Leopold- en het Schipdonkkanaal liggen.
De buitenhaven is uitgebreid met nieuwe
installaties, die zich tot 3 km in zee uitstrekken:
hiertoe behoort onder meer een terminal aan de
oostkant, bestemd voor het lossen en opslaan
van aardgas. Nadat de nieuwe westelijke dam
gereed is gekomen, is gestart met de aanleg
van twee dokken, één voor containerschepen en
één voor roro-schepen. Het eerste gedeelte van
de nieuwe achterhaven is sinds 1984 gereed:
deze haven wordt voordurend uitgebreid en zal
een oppervlak krijgen van 1300 ha. De
bijbehorende industriezone met opslag- en
overslaginstallaties omvat terminals voor
overslag van groente, fruit, auto's, hout,
steenkool, ijzererts, enz.
Gent
Sinds de gereed komen van de verdieping van
het Kanaal van Gent naar Terneuzen in 1968 is
het zeekanaal toegankelijk voor schepen tot
80.000 ton, waardoor het goederenvervoer van
de zeevaart in 1996 een omvang van 20 miljoen
ton bereikte. Langs het kanaal hebben zich door
de jaren heen zowel in Zeeuws Vlaanderen als
België nieuwe industriën gevestigd:
metaalindustrie, automontagebedrijven en
chemische nijverheid. In het havengebied ten
noorden van Gent bevindt zich naast
installaties die grote ertsschepen kunnen
ontvangen, het staalbedrijf Sidmar waarvan de
productiecapaciteit 3,5 miljoen ton ruw staal
bedraagt.
De havenbaronnen van Gent willen de capaciteit
van de haven vergroten. Ze willen bij Kluizen
nieuwe en diepere dokken aanleggen en
dringen ze bij de Nederlandse regering aan om
een tweede verdieping van het kanaal van Gent
naar Terneuzen en de aanleg van nieuwe
zeesluizen bij Terneuzen.
Antwerpen
Tegenwoordig is Antwerpen zowel de grootste
afzetmarkt van België als de voornaamste
handelsstad en een belangrijk industrieel
centrum. De haven van Antwerpen wordt
voortdurend uitgebreid. De haven is uitgegroeid
in noordelijke richting tot aan de Nederlandse
grens. Hij strekt strekt zich uit over een
oppervlakte van 13.780 ha, heeft 127 km kade,
949 km spoorweg, 1400 ha dokken en
belangrijke opslagruimten. De aanleg van een
groot dok ten noorden van het Kanaaldok heeft
de aanlegmogelijkheden aanzienlijk uitgebreid.
Zeven sluizen verbinden de Schelde met de
dokken. De Berendrechtssluis uit 1988 is met
zijn 763.000 m3 de grootste ter wereld. Deze
sluis is 500 m lang en 68 m breed. De
Zandvlietsluis is bijna even belangrijk en heeft
een capaciteit van 613.000 m3. De activiteiten
van de Antwerpse haven zijn zowel afhankelijk
van de Belgische economie als van zijn
transitfunctie naar Duitsland, Frankrijk,
Nederland en Italië; de import betreft
olieproducten, ertsen, kolen, ijzer en staal,
chemische grondstoffen, terwijl producten van
de ijzerindustrie, meststoffen, chemische
producten, meel en suiker worden uitgevoerd.
Belangrijke industriële activiteiten hebben zich
voornamelijk sinds enkele jaren in het
havengebied ontwikkeld: olieraffinaderijen,
11
