NATUURKALENDER
Oktober is de mooiste herfstmaand. Overal
I schieten paddestoelen uit de grond. Bomen
hebben allerlei kleuren. Er zijn volop
vruchten te vinden. En trekvogels vliegen
door de lucht. Een prachtige maand om er
opuit te trekken en uw eigen natuurkalender
te maken. Noteer wat u op een bepaalde dag
in oktober opvalt.
In oktober kan het behoorlijk misten. Let dan 's
morgens op lage struiken. Ze zitten vaak vol met
spinnenwebben die op grijze hangmatjes lijken.
De spinnen liggen niet in de matjes, maar
hangen eronder. Diertjes die in de hangmatjes
terecht komen, worden door het spinsel heen
getrokken en opgegeten.
Deze maand kan het 's nachts al een beetje
vriezen. Dan is het met sommige tuinplanten
meteen gedaan. Ze zakken als een pudding in
Ikaar. Maar veel wilde planten bloeien vrolijk
oor. Let er maar eens op.
Kijk deze maand ook eens naar het blad van de
gewone esdoorn. U weet wel, die boom waarvan
het blad in de Canadese vlag staat. Vaak
hebben de bladeren grote zwarte vlekken. Die
'inktvlekken' ontstaan door een zwam die in het
blad leeft.
Paddestoelen zijn eigenlijk vruchten van een
schimmelplant. Die plant groeit onder de grond.
Ze ziet eruit als een wirwar van witte draden. De
ene dag zie je geen paddestoelen, de volgende
dag staan er een heel stel.
Door hun verscheidenheid aan vorm en kleur
hebben ze al eeuwen in de belangstelling
gestaan.
Hun leefwijze alleen al is een uiterst boeiend
fenomeen. Zo groeit de ene soort op rottend
hout, de andere op etenswaren, een derde in
symbiose met beuk of eik. Paddestoelen zijn
echte opruimers die de natuur niet kan missen.
Bij de een zie je de plaatjes aan de onderkant
van de hoed. bij een ander buisjes of stekels en
sommige paddestoelen lijken wat op kleine bal
met een gat erin.
Aan kleurenrijkdom is geen gebrek: van
roetzwart tot melkwit, van fel geel tot zacht lila
en alle kleurschakeringen daartussen.
Een van de opvallendste kenmerken van de
herfst is het verkleuren van de bladeren aan
bomen en struiken. Het lijkt net of alles dood
gaat, maar eigenlijk is het sterven van de
bladeren onderdeel van een overlevings
strategie. Bomen en struiken maken zich klaar
voor de winter. Maar niet alle bomen verkleuren
en verliezen hun blad. Sommige bomen blijven
het hele jaar door groen.
Aan veel struiken hebben de bessen de meest
verleidelijke kleuren om vogels te lokken; wit,
paars, blauw, rood, oranje of zwart. In het bos
vindt u stuiten op groepjes voedselzoekende
vogels, zoals diverse mezen soorten, vaak in
gezelschap van goudhaantjes. Groepjes sijsjes
voeren acrobatische toeren uit in elzen en
berken om de zaadjes te bemachtigen en
spechten hakken verwoed op hazelnoten en
dennenappels.
Eekhoorntjes zoeken, net als de mens, naar
eikels, kastanjes, beuken- en hazelnoten.
Duizenden spreeuwen verzamelen zich op vaste
plaatsen om de nacht door te brengen. Dat
kunnen hoge bomen in een stad zijn. Maar ook
rietvelden langs de rivier. Voor ze gaan slapen,
houden ze een schitterende vliegshow. In grote
wolken zwieren ze door de lucht. En ze
veranderen steeds allemaal tegelijk van richting.
Waar u nog meer op kunt letten:
Er scharrelen deze maand heel wat jonge
egels rond
Zitten er nog bijen op de bloeiende klimop?
Zoek op dood hout naar paddestoelen in de
vorm van een gewei
Groepen ganzen vliegen in V-vorm over uw
hoofd
Wanneer zag u de laatste zwaluw?
In sommige sloten ligt een dikke laag kroos
Ziet u nog kikkers in het gras?
27
