ZEEUWSE BLOEMDIJKEN
Dit jaar wordt het initiatief van het
bezoekerscentrum de Schaapskooi in de Zak
van Zuid Beveiand overgenomen door
bezoekerscentra in Zeeuws Vlaanderen en
Tholen. In Zeeuws Vlaanderen worden vanuit de
Watertoren te Axel en de Baeckermat te
Westdorpe allerlei activiteiten georganiseerd
rond de Zeeuwse Vlaamse Bloemdijken.
Bloemdijken.Voor plantenkenners een begrip.
Voor de meeste mensen echter een beetje rare
term, want volgens de heren floristen maakt de
bonte pracht van paardebloemen of fluitenkruid
van een dijk nog geen bloemdijk. Maar wat dan
wel?
Zeeland bloemdijkenland
Op bloemdijken groeien planten die in
Nederland niet algemeen zijn of zelfs zeer
zeldzaam zijn. Een flink aantal staat op de Rode
lijst en wordt in zijn voorbestaan bedreigd. Het is
de aanwezigheid van deze planten die een dijk
het predikaat bloemdijk oplevert. Veel van die
planten zijn liefhebbers van droge, warme,
kalkrijke bodems. De plantengroei op de
bloemdijken vertoont grote overeenkomsten met
die van de kalkrijke heuvellandschappen van
Zuid Oost Engeland, Frankrijk, België en
Duitsland.
Veel Zeeuwse dijken zijn opgebouwd uit zandig
tot zavelig materiaal. Zulke dijken ontwateren
goed en warmen snel op. Vaak is het materiaal
kalkhoudend.
Een dijk heeft twee hellingen. Op onze
breedtegraad vangt een min of meer op het
zuiden gerichte helling meer zon dan een plat
vlak, waardoor het er droger en warmer is.
Daarbij komt het milde Zeeuwse klimaat, dat
ertoe bijdraagt dat veel min of meer zuidelijke
planten het hier prima naar de zin heeft: stukjes
buitenland in Nederland.
De plantengroei is niet op alle dijken gelijk. Dat
komt doordat de dijken onderling van
eigenschappen kunnen verschillen in:
grondsoort (klei of zanderig grond), talud (steile
of flauwe helling), ligging (voornamelijk noord
zuid hellingen of oost-west hellingen),
begroeiing met of zonder bomen).
In Zeeland zijn de bloemdijken grofweg in drie
typen te verdelen, afhankelijk van een
Door: Marian Langeveld
combinatie van bodemsoort en beheersvorm. Zo
onderschijden we de zogenaamde walstrodijken,
marjoleindijken en doornzaaddijken.
Walstrodijken
Op zandige dijken vertoont de plantengroei
enige gelijkenis met de schrale graslanden van
de binnenduinrand. Deze dijken worden geweid
of gehooid. Het is vooral de sterk zandige
ondergrond die bepalend is.
Kenmerkende planten zijn het sterk ruikende
Geel walstro en Akkerhoornbloem.
Andere planten die vaak op walstrodijken
groeien zijn:
Kleine ratelaar, Margriet, Rolklaver, Liggende
klaver, Gewone veld bies en Muizenoortje.
Op een paar Zeeuwse walstrodijken kan je de
heerlijke geur van Grote tijm opsnuiven.
Dit type dijk is een goede standplaats voor
planten die te lijden hebben van vermesting:
Reukgras, Bevertjes, Zeegroene zegge en Grote
ratelaar.
De Kleine rupsklaver, een echte weideplant van
de binnenduinrand, is ook te vinden op de
wallen van Retranchement en enkele Schouwse
A. Verspreiding Walstrodijken op grond van
het voorkomen (aleen op dijken) van:
V Geel walstro
A Akkerhoornbloem
Beide
15