verschijnselen optraden in hun eigen omgeving.
In totaal zijn er duizenden waarnemingen binnen
gekomen die we nu grotendeels hebben
geanalyseerd. Hieronder volgt een beschrijving
van de resultaten per soortsgroep.
Planten
2001 was vroeg, 2002 was nog vroeger.
De gemiddelde eerste bloeidatum van veel
planten is in 2002 twee tot zelfs meer dan vier
weken vroeger uitgevallen dan gemiddeld in de
jaren '1940-'60. Het maarts viooltje en de brem
spannen de kroon met resp. 33 en 32 dagen
vervroeging ten opzichte 1940-'68. Speenkruid,
fluitenkruid en sneeuwklokje volgen met een
vervroeging van meer dan 25 dagen. Witte
dovenetel, klein hoefblad, dotterbloem,
hondsdraf en pinksterbloem laten ook nog een
vervroeging zien van drie weken of meer. Alleen
de gele lis, de gele plomp en de waterlelie laten
een vervroeging zien die kleiner is dan 10
dagen.
Het jaar 2002 was ook vroeger dan 2001 en dan
met name voor soorten die normaal pas vanaf
half april of later bloeien (bijv. hondsdraf,
pinksterbloem, witte dovenetel). De temperatuur
lijkt hiervoor een verklaring te kunnen geven.
2001 begon met een zeer zachte winter waarna
de temperatuur meer richting normaal ging. In
2002 bleef het gedurende de eerste maanden
echter warm.
Temperatuur blijkt de variatie in bloeidatum
goed te kunnen verklaren. We vonden voor een
aantal plantensoorten een vrijwel rechtlijnig
verband tussen voorjaarstemperatuur en bloei.
In de figuur hiernaast is bijvoorbeeld het begin
van de bloei van de Dotterbloem in de jaren
1940 tot 1968, 2001 en 2002 uitgezet tegen de
voorjaarstemparatuur. Het vroegste punt is
2002.
Populaire plantensoorten
De meest waargenomen soorten zijn zowel in
2002 als in 2001 speenkruid, pinksterbloem,
klein hoefblad en fluitenkruid. Verder waren
dotterbloem, bosanemoon, sneeuwklokje en
witte dovenetel veel geziene soorten.
Vogels
Van de vogels hebben we op dit moment meer
waarnemingen uit 2001 dan uit 2002. De
vogelwaarnemingen die per post zijn opgestuurd
zijn nog niet allemaal gedigitaliseerd. Voor de
vogels maken we daarom een voorlopige
analyse op basis van de waarnemingen die we
tot nu toe hebben. Voor een aantal soorten
hebben we namelijk toch een behoorlijk aantal
waarnemingen wat de analyses en vergelijking
tussen de jaren mogelijk maakt.
Uit de vogelwaarnemingen blijkt een heel ander
patroon van vervroeging te komen dan bij de
planten. Daar waar de planten in 2002 in de
meeste gevallen veel vroeger dan 2001 in bloei
SMay -
29/Apr
ij 19/Apr
9/Apr
30/Wlar -
20/Mar
10/Mar
m
S
m
a
B
a a
Rz - 0.7712
m
-2.0 -1.0 0.0 1.0 2.0 3.0 4.0 5.0 6.0 7.0 8.0 9.0
Gemiddelde temperatuur in februari en maart (°C)
22
