DISCUSSIE ROND DE VOS
Hoewel bekend -in menig verhaal figureert een
vos als hoofdpersoon- bemind is de vos niet bij
iedereen. Sterker nog: sommigen kunnen deze
roodharige slimmerik wel schieten. Zelfs
natuurbeschermers. Terecht?
Het Land van Hulst is verbonden met de
legende van Reynaert de 1/os. Door bejaging is
hij verdwenen uit Zeeuws Vlaanderen, maar de
laatste jaren wordt hij af en toe weer
waargenomen. In de sinds 1 april 2002
geldende Flora en Fauna wet is hij beschermd,
maar een meerderheid van Provinciale Staten
van Zeeland verklaarde op 20 december '02
spreeuw, kauw, zwarte kraai en wilde eend
vogelvrij. Ook de vos moet op de korrel worden
genomen. Hoe zit dat nu met de vos in Oost
Zeeuws Vlaanderen?
Terug van weggeweest
Oranjerode gloed, forse pluimstaart, een leuk
smeultje. Niks mis mee. Als je het geluk hebt
een vos in actie te zien, wordt je waardering nog
groter. Een 'muizende' vos vormt een prachtig
schouwspel. Alle zintuigen op scherp, uiterste
concentratie, dan een sprong om met zijn prooi
weer op te duiken.
En die welpjes. Eén keer 'fox kids live' en je bent
verkocht. En toch zijn er weinig dieren zo gehaat
als de vos.
De vos is niet zomaar schadelijk, hij heeft een
regelrecht verbond met de duivel. Dus wordt hij
al eeuwenlang met drijfjachten en klemmen
bestreden. Plaatselijk had dat succes: de vos
verdween bijvoorbeeld uit het westen van
Nederland.
Voor de Nederlandse vossen betekende de
Tweede Wereldoorlog een staakt-het-vuren. Na
het verbod op de vossenklem in 1969 won de
vos nog meer terrein en kwam hij onder andere
terug naar de Hollandse duinen. Tegen de
verdrukking in, want in de praktijk haalde elke
jager die een vos voor zijn loop kreeg de trekker
over. Tot april 2002. De nieuwe Flora- en
Faunawet maakt ongebreideld vossen knallen
op zijn minst een stuk moeilijker, hoewel er
alweer aan deze wet wordt gemorreld in de
Tweede Kamer en Provinciale Staten van
Zeeland.
De voorspelde vossenplaag is er na april niet
Door: Marian Langeveid
gekomen. Klachten van westerse kippenhouders
zijn er wel, maar slimme westerlingen richten
hun blik naar het oosten. Daar weet iedereen
dat een nachthok of waakhond beter werkt dan
afschot. En de buitenkippen slapen 's nachts in
een boom.
Eieren en geld
Natuurbeschermers lijken nog de meeste moeite
te hebben met de vos. Zelfs Natuurmonumenten
raakte in paniek toen hun trots -de gloednieuwe
lepelaarskolonie in het Naardermeer en het
Zwanenwater- in de jaren negentig door de vos
werden ontdekt. De vossen moesten het
ontgelden, de lepelaars kozen eieren voor hun
geld. Nu broeden ze op plekken waar vossen ze
niet kunnen krijgen, zoals op de
Waddeneilanden. Hun aantal is in Nederland
zelfs toegenomen.
Ook weidevogels krijgen ongevraagd bezoek
van vossen. Voor hun peetouders -gewapend
met nestbeschermers- is het verlies van een
nest natuurlijk een klap. En voor een boer die
subsidie krijgt per succesvol broedsel een strop.
Maar voor de natuur is het business as usual'.
Van de honderd nakomelingen van een
succesvol kievietenstel vallen er gemiddeld
achtennegentig ten prooi aan parasieten en
roofdieren. Daarmee zijn ze niet verloren. Het
hoort erbij.
Straatrovers
Waar vossen het de laatste decennia erg goed
doen, is in de stad. Vossenstad van Europa is
Londen, met een vossendichtheid groter dan in
welk natuurgebied ook. Dichter bij huis: bij de
tentoonstelling vorig jaar over beesten in
Brussel, fungeerde de Vos als gids)
Afgelopen jaar werden in Engeland naar
schatting weer zo'n vijftigduizend stadsvossen
geboren. En het mooie is dat de tolerantie van
de mensen er alleen maar toeneemt. De
grootste klacht is niet dat de stadvossen uit
vuilnisbakken eten; ze hebben vaker stadsduif
dan vuilnis op het menu. Schade aan het gazon
is de meest voorkomende ergernis.
In sommige Engelse wijken werd de vos
bejaagd, in andere niet. Net als overal bleek het
bar weinig uit te maken. Vossen doen namelijk
17