-f-
LANDSCHAPSBEHEER START
PROJECT KLEINE BOSJES
Onderstaand stuk heeft in een andere vorm ook
al het in SLZ lijfblad "De Boom In gestaan".
Omdat de activiteiten voor een groot deel in
Oost Zeeuws-Vlaanderen plaatsvinden hebben
we het artikel ook in De Steltkluut opgenomen.
Langzaam wordt het lopen zwaarder. De
modder zuigt flink aan onze laarzen. Gelukkig
staan er overal wat bomen, waaraan je enige
houvast hebt. Aan alle kanten liggen enorme
stapels stammen, tot wel 3 meter hoog. Wat een
enorme puinzooi is het hier in dit bos. ER staan
nog enkele groepjes populieren van wel 35
meter hoog. Hier zijn bomen geveld en uit het
bos gesleept. Door het vallend hout zijn veel van
de overgebleven jongere bomen zwaar
gehavend. Ze lijken wel totaal aan flarden
geschoten. Diepe sleepsporen hebben zich met
water gevuld en slingeren zich als geulen door
het bos. Even verderop is een open plek waar
wat mensen bezig zijn. Ze sjouwen met flinke
boomstammen en maken een pad door de
jungle. Het blijken vrijwilligers te zijn. Sjonge,
wat zien die lui eruit. Óp hun kleding mengt het
zweet zich met het vochtige groene aangroeisel
van de stammen. Nog een dag of 8 werk, zegt
Tom en dan moet het bos weer begaanbaar zijn.
Dan is het bos "omgevormd". Wat hebben we
misdaan, dat wij als vrijwilligers hier moeten
werken? vraagt Ed lachend. Ja, omdat het werk
hier zo zwaar is noemen we dit project het
strafkamp, spot Walter. En de bewoners in het
aangrenzende Kloosterzande hebben ook nog
een berg kritiek op ons. Ze vinden het bos er
niet uit zien. Metershoge takkenstapels. Een
compleet oerwoud waar je als wandelaar je
leven niet zeker voelt.
TWEE JAAR NA DATO
Twee jaar later is alle kritiek verstomd. De
buurtbewoners vinden het bos nu mooier dan
ooit. Het omvormingsproject is een echt succes
geworden. Vrijwilligers van De Steltkluut en
Stichting Landschapsbeheer Zeeland (SLZ)
hebben hier een heldendaad verricht door het
bos weer toegankelijk te maken. Het bosje is
Door Lucien Calle (SLZ)
onherkenbaar veranderd. De enorme stapels
hout zijn al bijna helemaal verteerd. Slechts hier
en daar zien we nog een rottende stam, met een
hele verzameling paddestoelen erop.
Elfenbankjes en verschillende soorten
korstzwammen maken er een kleurig feest van.
De jonge bomen zijn enorm gegroeid en je ziet
haast niet meer dat deze bomen ooit zo
gehavend waren. Hier staat alweer een nieuw
bos, compleet met oudere en zelfs dode bomen.
Vogels weten het bos goed te vinden. Een
paartje grote lijsters bouwde er zijn nest en
verliefde spechten lieten hun oog vallen op een
gebroken boomstam. In de zomer noteerden we
er zelfs 35 verschillende soorten bloeiende
bosplanten. De geulen ontwikkelden zich tot
moerasjes, waarin lisdoddes met hun typische
"rietsigaren" de sfeer bepalen.
BEHEERSPROBLEMATIEK
De meeste bossen hebben een multifunctioneel
karakter. Er wordt hout geproduceerd, vogels en
paddestoelen vinden er een leefplekje en
mensen wandelen er om zich te ontspannen. Zo
gaat een stukje economie met natuur en
recreatie doorgaans goed samen. Problemen
ontstaan normaal gesproken wel op het moment
dat de bomen zo groot zijn dat ze geoogst
kunnen worden. Wanneer alle bomen in één
keer omgezaagd worden heb je geen bos meer
over. Het hele bosecosysteem wordt dan
weggevaagd en zo valt er voor de wandelaar
ook geen lol meer aan te beleven. Er worden
vaak wel weer nieuwe boompjes geplant, maar
het duurt toch al snel een jaartje of twintig
voordat er weer iets staat dat op een bos lijkt.
Doordat mensen in toenemende mate over vrije
tijd beschikken, wordt de belevingswaarde van
bossen steeds belangrijker. De druk op de
eigenaren en beheerders, om alternatieve
manieren te vinden voor de houtoogst en
bosverjonging, wordt daardoor steeds groter.
Daar waar vroeger complete kaalslag en het
"netjes" schoon opleveren van de grond nog
heel gewoon was, worden nu slimmere
methodes uitgeprobeerd. Gefaseerde en
18
