4
.<9.
DE STEENUIL IN ZEEUWS VLAANDEREN "DOORGELICHT"
Tekst en foto's van: Alex de Smet
In het voorjaar van 2001 is door leden van na
tuurbeschermingsvereniging 't Duumpje een on
derzoek uitgevoerd naar het voorkomen van de
steenuil in West-Zeeuws-Vlaanderen. De aanlei
ding hiertoe was o.a. dat volgens Vogelbescher
ming Nederland het aantal steenuilen in Neder
land in de periode 1960-1992 van 20.000-
28.000 paar naar circa 7000 broed paren was
afgenomen.
Volgens Vogelbescherming is deze afname een
gevolg van de vernietiging en aantasting van het
leefgebied van de steenuil, de vermindering van
nestgelegenheid, de verslechtering van de voed
selsituatie, de toename van de verkeersintensi
teit en in mindere mate vergiftiging als gevolg
van bestrijdingsmiddelen. In navolging van het
door 't Duumpje uitgevoerde onderzoek is er in
2003 door natuurbeschermingsvereniging de
Steltkluut eveneens een onderzoek uitgevoerd
naar het voorkomen van de steenuil in Oost-
Zeeuws-Vtaanderen. Alvorens in te gaan op de
resultaten van het onderzoek staan we even stil
te staan bij de steenuil. Hoe ziet hij eruit, hoe
leeft hij, wat eet hij en waar kunnen we hem te
genkomen.
De steenuil is met een vleugelspanwijdte van
54-58 cm en een grootte van 21 -23 cm het klein
ste in ons land als broedvogel voorkomend uil
tje. Zijn grote gele heldere ogen en enigszins
afgeplatte kop geven hem een fel en streng ui
terlijk en roept bij vele mensen mystieke gevoe
lens op. Zijn verenkleed is vaal grijsbruin ge
streept. Zijn vlucht is golvend. Overdag houdt hij
zich op in o.a. holten van oude knoestige bomen
zoals knotbomen en oude fruitbomen, schuren
en konijnenholen. Bij stralend weer houdt hij er
van om zittend op een tak of de nok van een
schuur te genieten van een warm middagzonne
tje. Vanaf januari kunnen we de territoriumroep
van de steenuil waarnemen. Hierbij worden ver
schillende geluiden geproduceerd, variërend van
een blaffend "weho" tot een schel en enigszins
klagend "kjieuw. De steenuil is een standvogel.
Dit houdt in dat hij het hele jaar door aanwezig
is. Van enig trekgedrag is dan ook geen sprake.
Nadat het territorium is afgebakend vindt vanaf
eind maart tot half april de eileg plaats. De leg-
selgrootte varieert van 1 tot 6 eieren. Half tot
eind mei worden de eerste jongen geboren om
vervolgens na ongeveer 5 weken het nest te
verlaten. In de loop van het jaar worden de jon
gen, nadat deze zelfstandig zijn, uit het territori
um verjaagd. Voor de jongen het begin van een
nieuw avontuur en hopelijk het ontstaan van een
nieuw steenuilterritorium. In afwijking van ande
re uilen bestaat het voedsel van de steenuil
overwegend uit insecten zoals o.a. wormen en
kevers. Bij afwezigheid hiervan worden er mui
zen, mollen en vogels gegeten. Het jachtgebied
van een paartje beslaat een oppervlakte van
circa 0,5 km2, wat in vergelijking met het territori
um van andere roofvogels als klein kan aange
merkt worden.
Resultaten onderzoek
In bovenstaand figuur is het onderzoeksgebied
weergegeven dat door beide verenigingen is
4