TERUG NAAR DE TIJD VAN TOEN Herkenbaarder en beleefbaarder maken van de Staats-Spaanse linies Door: Angélique van der Veeken, communicatiemedewerker Staatsbosbeheer regio Zuid Na de Tachtigjarige oorlog (1568-1648), de ge wapende strijd van de Nederlandse gewesten tegen de Spaanse Landsheer, werden tijdens de Vrede van Munster de grenzen van de Republiek der Verenigde Nederlanden vastgelegd. Tijdens de opstand was Zeeuwsch-Viaanderen een buf fer tussen de kern van de republiek en de gebie den die in handen waren van de Spanjaarden. Er werden meer dan 100 vestingswerken aange legd, in de vorm van redoutes, schansen en for ten, zowel door de Staatsen als door de Span jaarden. Veel van deze verdedigingswerken zijn in de loop der tijd verdwenen of slechts in geringe mate herkenbaar. Aan het begin van de 176 eeuw - tijdens de Tach tigjarige Oorlog - werden door geheel Zeeuws- Vlaanderen verdedigingslinies aangelegd, de zogeheten Linies van Communicatie, die steden met nabijgelegen forten verbonden. Bij volgende oorlogen werden forten en linies incidenteel weer in gebruik genomen. Veel later - na 1800 - had den de restanten van de linies nauwelijks nog een militaire rol en kregen ze geheel andere be stemming door agrarisch gebruik, als bouwland, weiland of als woonplaats. Opwaarderen, herwaarderen cultureel erfgoed Het is betreurenswaardig dat vele cultuurhistori sche gebieden slecht herkenbaar zijn of zelfs zijn verdwenen. Ze verdienen het zichtbaar gemaakt te worden. Vanuit Europees, landelijk, provinciaal en gemeentelijk beleid is het idee opgevat de Staats-Spaanse Linies op te waarderen om zo ons cultureelerfgoed te onderhouden, beleefbaar der en zichtbaarder te maken. Daarnaast spelen deze cultuurhistorische elementen een duidelijke rol in toeristische recreatieve ontwikkelingsplan nen. Cultuurhistorische elementen als trekpleis ters De Zeeuws-Vlaamse kust dreigt toerisme te ver liezen door de concurrentiestrijd met de andere costa's. Daarom acht de Provincie het noodzake lijk om na te denken over nieuwe toeristische trekkers. Hieronder vallen ook cultuurhistorische elementen en in het bijzonder de Staats-Spaanse Linies. Staatsbosbeheer heeft in Zeeuws- Vlaanderen eigendommen die liggen in, of gren zen aan, de voormalige Staats-Spaanse Linies. Het gaat daarbij om forten, dijken en inundatiege- bieden, plus inundatie- en afvoersluis De Steen- en Beer. De forten St. Jacob, St. Joseph en St. Livinus en aangrenzende dijken zullen straks dus onderdeel uitmaken van een nieuwe toeristische trekpleister voor Zeeuws-Vlaanderen. Verdedigingswerken terug "in zicht" De liniezone is grofweg te onderscheiden in de 12

Tijdschriftenbank Zeeland

de Steltkluut | 2005 | | pagina 14