en Hulst. Kijk je naar de totale lichtuitstoot dan
zijn de gemeenten Goes, Vlissingen en Middel
burg de lichtste gemeenten. Kijk je naar heel
Nederland dan kan je concluderen dat Zeeland
als provincie nog relatief donker is. Zij staat op de
vijfde plek als provincie. Provincies die donkerder
zijn Friesland, Groningen, Drenthe en Flevoland.
Maar de bedreigingen liggen op de loer.
Zo vormt de lichthinder van de glastuinbouw in
toenemende mate een probleem in Zeeland.
Denk bijvoorbeeld aan de lichtvervuiling nabij
Rilland, waar de omwoners en natuur echt hinder
ondervinden van de assimilatiebelichting van de
glastuinbouw. Maar ook de hele omgeving wordt
mee verlicht. Zelfs vanuit Antwerpen is de licht
gloed van dit kassengebied te zien! Daarom is
het zaak om met de grootscheepse plannen nabij
Terneuzen, met een geplande locatie van meer
dan 300 hectare glas, niet dezelfde fout te be
gaan. Honderd procent afscherming van de assi
milatiebelichting is daarom de inzet van de ZMF.
Mede door middel van deze campagne willen we
hieraan werken. De campagne kan je dus zien
als een pleidooi voor het herwaarderen van de
donkere nacht en de aanpak van (toekomstige)
storende lichtbronnen.
De Zeeuwse start van het project heeft reeds in
oktober 2004 plaatsgevonden met een drukbe
zochte busexcursie. We hebben op het laatst nog
een grotere bus moeten charteren, we hadden
ruim 50 mensen, bestuurders, ambtenaren, na
tuur en milieuliefhebbers, omwoners van
(toekomstige) glastuinbouw, stedenbouwkundi
gen en architecten. Tijdens de busreis voorzag
lichtdeskundige Geert de Cock, voorzitter van de
Belgische sterrenkundige vereniging Antares, op
ludieke, maar zeer deskundige wijze, alle verlich
ting onderweg van commentaar. "Welke oen
heeft die reclamezuil ontworpen, die heeft toch
wel zijn best gedaan om zo veel mogelijk van de
reclame te missen om de hemel te kunnen ver
lichten". "Die sportveldverlichting daar is zeer
verouderd, die voetballers staan op de grond, die
hangen toch niet in de lucht, dat is nodig aan
vervanging toe. Vooral gevel-, sportveld- en re
clameverlichting bleek veel beter te kunnen. Het
ging volgens hem om het juiste licht, in de juiste
hoeveelheid en op de juiste plek.
Een ander onderdeel van de excursie was een
bezoek aan het schor langs het kassencomplex
van Rilland. Het schor werd beschenen door de
bijna volle maan en dat ondersteunde het verhaal
van ecoloog Henk Baptist. Hij sprak over donker
te als noodzaak. Als het 's nachts niet donker is,
heeft dat effect op de gezondheid en de biologi
sche klok van de natuur (zie. In het donker zie je
meer). Een bewoonster, die dicht bij de kassen
woont, deed een bijna emotionele oproep om
geen verlichte kassen elders in de provincie meer
toe te laten. Bij de autoterminal Cobelfret te Vlis-
singen-Oost liet directeur Temmerman vanaf de
bovenverdieping zijn goed doordachte verlichte
terrein zien. Dat gaf een verrassende kijk op de
gebruikte systemen en armaturen. Tenslotte heb
ben tijdens de busexcursie geconstateerd, dat we
op de A58 nergens de krant kunnen lezen zonder
het licht aan te doen in de bus. Dat moet dus zo
blijven.
Uitkomst van deze nachtelijke rondrit was dat
Zeeland, zeker in tegenstelling tot de lichtvervuil-
de horizon van Randstad en Brabants-Belgische
stedenband, nog in het bezit is van een relatief
donkere nacht. Bovendien hebben we begrepen
dat met goede wil en de juiste techniek zo'n 80
van de lichtverstrooiing is te voorkomen.
In 2005 willen we hiermee verder aan de slag.
Samen met gemeenten, (agrarische) bedrijven
en burgers gaan we op zoek naar de juiste be
lichting, in de juiste hoeveelheid en op de juiste
plek. Onderwerpen die op de agenda staan zijn
ondermeer de verlichting van kassen, sportcom
plexen en bedrijventerreinen.
Daarnaast wil de ZMF er voor zorgen dat donker
te als Zeeuwse oerwaarde wordt opgenomen in
het Provinciale Integraal Omgeving Beleidsplan
en richting provincie pleiten we voor het instellen
van donkertegebieden.
De klapper van campagne in 2005 wordt de eer
ste 'Landelijke nacht van de duisternis' genaamd
de Nacht van de Nacht op zaterdag 29 oktober.
Tijdens deze avond en nacht en daarvoor wil de
ZMF samen met andere organisaties in Zeeland
allerlei activiteiten organiseren over de schoon
heid van de nacht (zoals een nachtdierenexcur
sie en sterrenkijken) en over de aanpak van sto
rende lichtbronnen. Dat wordt een grootste hap
pening. Maar dat kunnen we niet alleen.
Als ZMF willen we u graag uit nodigen om met
ons mee te doen door ook in jullie regio het on
derwerp onder de aandacht te brengen van de
politiek en de burger.
Voor meer informatie:
- de website: www.laathetdonkerdonker.nl
- Melissa Ernst en Geertje van der Krogt ZMF),
tel 0113 230075
